Aile Hekimliği Çalışanları Sendikası (AHESEN) yaptığı açıklamada “Hafta sonu bakanlıktan verilen talimat üzerine aile hekimlikleri dün itibariyle saat 13.30’da başlayacak biçimde, 10 dakikada iki hastaya aşılama yapılacak halde günlük toplam 36 hasta kapasiteli otomatik cetveller açılmıştır. Beş doktor ve Aile Sıhhat Merkezi (ASM) çalışanı bulunan bir aile sıhhati merkezinde 180 bireye randevu verilecektir. Alınan bu kararla kaos daha da derinleşecektir” ihtarını yaptı.
“Bir aşının barkodunu okutmak için saatlerce beklendi”
Sağlık çalışanlarının akabinde kademeli olarak devam eden koronavirüs aşılama çalışmalarına 65 yaş kümesinin da eklenmesiyle, yaşanan ezalar, toplum sıhhatinin birinci basamağında yer alan aile tabipleri ve aile hekimliği çalışanlarını soruna soktu.
AHESEN İdare Şurası tarafından yapılan yazılı açıklamada, koronavirüs (Covid-19) aşılaması için cep telefonunda mecburî kullanılmak üzere tasarlanan AŞILA programının çöktüğü ve aile hekimliği çalışanlarının bir aşının barkodunu okutmak için saatlerce beklemek durumunda kaldığı anımsatıldı.
Açıklamanın devamında şöyle denildi:
“Aşılamanın başlangıç tarihinin olduğu devirde yapılacak bakım çalışması kabul edilebilir bir durum değildir. E-nabız kullanamayan vatandaşlarımız Alo 182 randevu çizgisini arayarak randevu almak istediklerinde, o telefon sınırına da ulaşmanın mümkün olamadığı görüldü. SABİM Alo184 çizgisine ulaşanlar ise ‘Randevu sistemimiz doldu, aile tabibi randevu verebilir’ halinde makus niyetli yönlendirmelerle, aile hekimliği çalışanları ve vatandaşlar maalesef karşı karşıya getirildi. Sistemsel sorunların muhatabı aile hekimliği çalışanları oldu ve bu durum da sıhhatte şiddete varan bir tablo yaşanmasına neden oldu. Aşı uygulama sonrası her bireyin 30 dakika müşahede altında tutulması gerekmektedir.
“Aşı uygulaması, mevcut sisteme entegre edilmeli”
Birçok Aile Sıhhati Merkezi’nin bu kadar kişiyi kâfi toplumsal arada gözlemleyecek alanı yoktur. Bilhassa İstanbul’da ve büyükşehirlerdeki birçok ASM’nin havalandırma, bekleme ve müşahede alanı bulunmaksızın hizmet verdiği bilinen bir gerçektir. Unutulmamalıdır ki ASM’lerde poliklinik, bebek çocuk izlem, çocuk ve erişkin aşılama ve okul aşılamaları devam etmektedir. Polikliniğe başvuran Covid-19’lu hasta yahut Covid19 taşıyıcısı ile aylardır sokağa dahi çıkartmadığımız 65 yaş kümesi vatandaşlarımız riske girecektir. Mümkün bir aşıla yazılım programı çökmesi yahut programın istenilen süratte çalışmaması ile kaotik ortam katlanarak artacaktır. Aşıla programını kaldırılıp, Covid-19 aşı uygulaması mevcut sisteme entegre edilmelidir.
Yaş kümeleri için planlanan tarihler medyadan evvel aile hekimliği çalışanlarına bildirilmelidir. Aile hekimliği ünitelerindeki aile doktoru ve aile sıhhati çalışanı eksikliği giderilmelidir. Her ASM’nin fiziki yeterlilik ve çalışan sayısı birebir değildir, bu nedenle Aile Tabiplerinin randevu cetvellerine müdahil olunmamalıdır.”
“Yoğunluk katlanarak artacak”
Genel Sağlık-İş Genel Lideri Zekiye Bacaksız ise aşılamada yaşanan sorunlarla ilgili şu açıklamalarda bulundu:
“10’ar dakika ortayla verilen randevular ile aşı yapılması bile çok külfetli iken kimi aile tabiplerine 5 dakikaya 3’er 65 yaş ve üzeri kişi aşılaması için MHRS’den randevu verildiği görülmüştür. Bu sebeple ASM’lerde büyük kalabalıklar oluşmaktadır. Bununla birlikte ASM’lerde olağan muayenelerin, bebek aşılarının, okul aşılarının ve hamile izlemlerinin de devam ettiği göz önünde bulundurulduğunda bu yoğunluğun katlanarak artacağını öngörmek hiç de sıkıntı olmayacaktır.
“Bilimsel ve akılcı bir tertip şarttır”
Yaklaşık bir yıldır meskenlerinden çıkmayan 65 yaş ve üzeri yurttaşları, uygun havalandırma şartları sağlanamayan, kalabalık bir ortamda aşılamak için bekletmek sıhhatleri için büyük risk oluşturmaktadır. Soğuk kış günlerinde yurttaşlarımızı ASM dışında bekletmek de yanlışsız bir yaklaşım olmayacaktır. Bu nedenle ilçe bazında bölgesel toplu aşılama için uygun merkezler oluşturulmalıdır. Bir an evvel toplumsal bağışıklığı sağlayacak aşılama programının acilen uygulanması kaçınılmazdır, bunun için sıhhat ordumuz da misyona hazırdır lakin bunu sağlayacak bilimsel ve akılcı bir tertip koşuldur.
Sağlık Bakanlığı sahanın gerçeklerine ve çalışanların taleplerine nazaran yaygın aşılama programını bilimsel ve akılcı temelde çabuk olarak yine planlamalıdır. ”
