Altın dünyada ve Türkiye’de yeni yıla yükselişle girdi. Gram altın dün 1113 TL’ye kadar yükselerek bugüne kadarki en yüksek düzeyini gördü. Dünyada da ons altın 1850 doları geçerek son altı ayın en yükseğine çıktı. Meğer altın geçen yılın bahar ve yaz aylarını düzgün geçirmemişti. Dünyada 1600 dolara kadar gerilemiş, içeride de gram altın uzunca bir mühlet 900 liralı düzeylerde dolaşmıştı. Gram altın ve ons altın neden artık yükseliyor?
Türkiye altın ithalatçısı olduğu için gram altının fiyatı dövize (dolara) ve ons altına bağlı. İkisinden biri yükseldiğinde gram altın da yükseliyor. Yeni yıla rekor kırarak başlamasının sebebi, ons altındaki yükseliş.
Öyleyse ons altın neden yükseliyor? Bunun nedeni, bahar ve yaz aylarında neden gerilediği sorusuyla alakalı. O devirde altının gerilemesine neden olan faktör zayıflayınca, ons altın yükselmeye başladı.
O faktörün ismi FED. Türkçesiyle Amerikan Merkez Bankası. (Aslında tam Türkçesi Federal Rezerv. Amerika’da ‘Merkez Bankası’ isimlendirmesi kullanılmıyor. Fakat tıpkı fonksiyonu gördüğü için Türkçeye Amerikan Merkez Bankası olarak çeviriyoruz.)
Amerika’da enflasyon bu yıl son 40 yılın en yükseğine çıkınca FED faiz artırımlarına başladı. Art geriye yaptığı yüksek oranlı faiz artırımlarıyla siyaset faizini yüzde 0-0.25 bandından yüzde 4.25-4.50 bandına çıkardı. Yani gevşek para siyasetinden sıkı para siyasetine geçti. Bahar ve yaz aylarında altını işte bu çarptı.
FED’in faiz artırımları dolara yarıyor. Gerçekten FED faizi artırdıkça dolar bütün paralar karşısında paha kazandı. O denli ki, Euro dolar karşısında uzun yıllar sonra 0.95 düzeyine kadar geriledi…
Euro düşerken altın düşmesin mi? Ons altın da Rusya-Ukrayna savaşının patladığı günlerde gördüğü 2050 doların üzerinden 1600 dolara kadar geriledi.
Altını düşüren şey, son iki aydaki yükselişinin de nedeni. FED, geçen Kasım ayının başında faiz artırımlarında sona yaklaştığı bildirisini verdi. Bunu birinci yazan, Amerika’nın ünlü iktisat gazetesi Wall Street Journal’dı. Haber yayınlanır yayınlanmaz ons altın yükselişe başladı. Akabinde sahiden de FED, faiz artırım oranını azaltacağını ve bir mühlet sonra da sonlandıracağını duyurdu. Bu da ons altındaki yükselişi daha da mahmuzladı. Ons altın bu rüzgarla 2.5 ayda 1600 dolardan 1850 dolara geldi.
FED bu yıl bir noktada faiz artırımlarını bitirecek. İşte bu beklenti altındaki yükselişin sürmesini sağlıyor. Ons altının bu yıl 2000 doları göreceğini söyleyenler de var, 3000 doları göreceğini söyleyenler de.
Ama sanki FED gerçekten faiz artırımlarını bitirecek mi? Bu aslında o kadar kesin değil. Bunun için Amerika’da enflasyonun gerilemeye devam etmesi gerek. Şayet enflasyon beklenen süratte düşmez, hele bir de başını yine üste çevirirse altınla ilgili umutlar suya düşebilir.
Kısacası içeride gram altının, çeyrek altının, hatta bileziklerin fiyatı, Amerika’nın enflasyonuna bağlı… Dünya ne tuhaf bir yer haline geldi, o denli değil mi?
