Zirvede Türkiye ile ilgili alınan kararları pahalandıran TBMM Dışişleri Komitesi Üyesi CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, “Zirve sonucu ülkemiz için tam bir fiyasko. Ortada somut hiçbir kazanım yok. Ne Gümrük Birliği güncelleniyor. Ne müzakereler açılıyor. Ne de vize muafiyeti getiriliyor. Tam bilakis Türkiye’nin önüne Doğu Akdeniz ve Rumları tanıma kaideleri konuyor. Türkiye’nin Tam Üye adaylığına bile değinmeyen, şartlarla, tehditlerle dolu bu bildiriyi Dışişleri Bakanlığı’nın ‘olumlu gündem oluşturma çabasını memnuniyetle karşılıyoruz’ diye değerlendirmesi şaşkınlıktan öteki bir şey olamaz” değerlendirmesi yaptı.
Çakırözer, iktidara, “6 Nisan’da Türkiye’ye gelecek AB önderlerine ‘Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki ve Kıbrıs’taki legal haklarından vazgeçmeyeceğinin” net bir lisanla anlatılması davetinde bulundu.
Çakırözer, AB tepe sonuç bildirgesi sonrasında Türkiye ismine Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya da reaksiyon gösterdi. Dışişleri açıklamasında Tepede alınan kararlarla ilgili “Olumlu gündem oluşturma gayreti” sözü kullanıldığını anımsatan Çakırözer, “Türkiye’ye tehditlerle, şartlarla dolu bu bildiriyi Dışişleri Bakanlığının ‘olumlu gündem oluşturma çabasını memnuniyetle karşılıyoruz’ diye değerlendirmesi şaşkınlıktan öbür bir şey olamaz” dedi.
TBMM’de AB Doruğu ile ilgili bir basın toplantısı düzenleyen Çakırözer şunları söyledi:
Adaylık gitti, yeni koşullar geldi: Tepe sonuç bildirgesinin hiçbir yerinde Türkiye’nin Tam Üye adayı statüsünden bahis dahi edilmiyor. Türkiye’yi bir aday ülke değil, yalnızca çıkarlarını korumak için ilgi içinde oldukları bir ülke üzere görüyorlar. Bu nedenle Türkiye ile ilgili kararların alındığı kısmın başlığı bile Türkiye değil ‘Doğu Akdeniz’.
Doğu Akdeniz’de hiçbir adım atmama şartı: Tepe metninin ortaya koyduğu bir öteki gerçek de Türkiye ile ilgili alınacak her kararın artık resmen Doğu Akdeniz’de hiçbir adım atmama şartına bağlanmış olması. AB bu bahiste Türkiye’nin alacağı bir inisiyatif karşısında harekete geçeceği tehdidini ortaya koymaktan çekinmiyor.
Vize muafiyeti unutuldu: Türkiye ile AB ortasında 5 yıl evvel imzalanan göçmen mutabakatına nazaran Türkiye’nin Suriyeli göçmenleri Avrupa’ya göndermemesi karşılığında AB tarafı Türk vatandaşlarına vize muafiyeti, Gümrük Birliği’nin güncellenmesi üzere kelamlar vermişti. Türkiye taahhüdünü yerine getirirken AB kelamlarını yerine getirmedi. Üstüne, bu sonuç bildirgesinde kelamlarını yerine getirmek için Türkiye’nin önüne yeni bir şart daha koydular. Artık AB tarafında atılacak tüm adımların ön şartı, Türkiye’nin Doğu Akdeniz’de yasal haklarından vazgeçmesi olacak. AB önderlerinin bildirgede Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki haklarını korumak için yürüttüğü sismik araştırmaları ‘illegal’ olarak tanımlaması kabul edilemez. AB, Yunanistan ve GKRY’nin tek taraflı taleplerinin tam manasıyla esiri olmuş durumda.
Gümrük Birliği’nin koşulu rumları tanımak: Türkiye ile AB ortasında Gümrük Birliği Anlaşması’nın güncellenmesine ait tabirler çok muğlak ve sonuca yönelik olmaktan uzak nitelikte… Gümrük Birliği güncellemesi için muahedenin Güney Kıbrıs Rum Kesimi’ne de teşmil edilmesi ön şart olarak isteniyor. Yani Rum bölümünün tanınması dayatılıyor. Bu Kıbrıs sorunu adil biçimde çözülmeden Türkiye’de hiçbir hükümetin kabul edebileceği bir durum değildir.
AB’nin Türkiye’ye bakışı geriledi: Bildirgede AB’nin Türkiye ile bağlarda temel ve öncelikli konusunun Avrupa’ya yönelik mülteci akınını engellenmesi ile sonlu olduğu görülüyor. Bu durum bir devir aday ülke statüsü verilen Türkiye’ye bakış açısının hangi noktaya gerilediğini açıkça göstermekte.
Turizm ve güçte yaptırım tehdidi: AB söylendiği üzere yaptırımdan vazgeçmiş de değil. Tam aksine onların ‘provokasyon’ ve ‘tek taraflı hareket’ diye yorumladıkları, Akdeniz’de ve Kıbrıs’ta egemenlik haklarımızı savunmaya yönelik adımlar kelam konusu olduğunda Türkiye’ye turizm, güç ve iktisat alanlarında yaptırımlar yapılacağı dolaylı da olsa vurgulanıyor… AB bildirgede, 2016’da imzalanan göçmen mutabakatının yenilenmesinden bahsetmiyor bile. Tam bilakis o muahedenin içeriği boşaltılıyor. Yalnızca AB’nin üzerine düşen nakdî yükümlülüklerden kelam ediliyor. Vize muafiyeti ise büsbütün unutulmuş durumda.
Bu fiyaskonun nesini olumlu buldunuz: Türkiye’yi demokrasiden, hukuk devletinden uzaklaştıran tek adam idaresinin dış siyasetteki başarısızlıklarına bu tepe ile bir yenisi daha eklendi. Artık AB Türkiye’yi aday ülke olarak dahi görmüyor. Kendi çıkarlarını korumak için yönetim edecekleri bir komşu olarak görüyor. ‘Bana ilişmesin de ne yaparsa yapsın’ havasındalar. İdeolojik dış siyaset tercihleri nedeniyle çıkmaza giren Saray idaresi AB’nin bu pragmatik halinden mutlu olabilir.
AB’nin de bu iki yüzlü tutumundan şad değiliz: Ancak Türkiye’de tarafını Atatürk’ün gösterdiği muasır medeniyet gayesine dönmüş olan ve bu yüzden AB sürecini bugüne kadar şartsız desteklemiş olan on milyonlarca yurttaşımız bu iktidarın da AB’nin de bu iki yüzlü halinden mutlu değiliz. AB, Türkiye’deki iç siyasi gelişmeleri münasebet göstererek ahde vefa prensibini yok sayamaz. Nedir bu? Tam üye adaylığı Türkiye için kazanılmış bir haktır. Buradan geri gidilemez. CHP ve Millet İttifakı hem ülkemizde demokrasi ve hukuk devletini güçlendirecek adımları atmaya, hem de AB sürecimizi hedeflediğimiz tam üyelik ile taçlandırmaya kararlıyız.
AB başkanlarına açıkça söylenmeli: Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki ve Kıbrıs’taki yasal haklarından vazgeçmeyeceğini ve tam üye adayı statüsünün yok sayılamayacağının net bir biçimde söyleyin.
ANKA