Erzurum, Kars, Ardahan ve Ağrı, kış mevsiminde kar yağışının en fazla tesirli olduğu vilayetler ortasında yer alıyor. Geçmiş yıllarda aralık ve ocak aylarında karla kaplanan kentlerde, son yılların en kurak kışı yaşanıyor. Hava sıcaklığının mevsim normallerinin üzerinde seyrettiği bölgede, besiciler de hayvanlarını meralarda otlatmaya devam ediyor.
Geçen yıl ile bu sene ocak ayında birebir noktalardan çekilen fotoğraf ve imgeler ise bölgede yaşanan kuraklığı gözler önüne seriyor.
Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi (AİÇÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Coğrafya Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Faruk Kaya, sera gazlarının atmosferde ağır olarak birikmesi sonucu oluşan global ısınmanın dünyada tesirini hissettirmeye başladığını söyledi.
Özellikle son 30 yılda dünyada sera gazlarının kullanılmasıyla sıcaklık, yağış ve ekstrem bedellerin yanı sıra doğal afetlerin her geçen gün daha fazla kendini hissettirmeye başladığını söz eden Kaya, “Türkiye açısından baktığımız vakit, Türkiye farklı iklimlerin odak noktasında bulunan bir ülkedir. Bu manada Türkiye global ısınmadan önemli formda etkilenecek ülkelerden bir adedidir. Global ısınmanın en kıymetli sonuçlarından bir tanesi bu sene de yaşadığımız üzere kuraklıktır” diye konuştu.
‘Ağrı’da kar yoksa bölgenin öbür taraflarında da yok’
Kaya, Meteoroloji datalarına nazaran Doğu Anadolu Bölgesi’nde aralık ayı sıcaklık ortalamasının 1,5 derece olduğunu belirterek, 2022 yılı sıcaklık ortalamasının ise 2,4 derece ölçüldüğüne işaret etti.
‘Dağlarda da kar yok’
Sıcakların bu kadar artması ve kar yağışının olmamasının kuraklığa neden olduğunu anlatan Kaya, şunları kaydetti:
Dünyadaki bütün akarsuların kaynağını dağlar oluşturmaktadır. Dağların yüksek bölümlerinde de şu anda kar yok. Karın olmaması yer altı su kaynaklarının beslenme durumunu büyük ölçüde azaltmaktadır. Yeryüzündeki suların kaynağı yağışlardır. Yağışlarla düşen suların üçte biri yer altına, üçte biri yüzeysel akışa geçmekte ve geri kalanı da buharlaşarak atmosfere dönmektedir. Ağrı bu bölgede en fazla karın düştüğü yerlerden. 1985 Şubat ayında 225 santimetre kar yağmış. O açıdan baktığımızda Ağrı’da kar yoksa bölgenin öbür taraflarında da yok.
‘1991’den bu yana hiç bu kadar gecikmemişti’
Kar yağışının olmamasının turizm dalı ve bölge vilayetlerindeki kayak merkezlerini de olumsuz etkilediğine dikkati çeken Kaya, “Ağrı’da 1991 yılında Ocak ayının 18’inde kar yağışı başlamıştı. O günden bugüne kar yağışının bu kadar geciktiği hiç olmamış, ben hatırlamıyorum ve datalarda de karşılaşmadım. Geçen sene bu vakitler kar yağışı çok fazlaydı. Karla uğraş devam ediyordu. Bundan ötürü ilkbahar ve yaz aylarında akarsularımızın su düzeyi düzgün durumdaydı” sözlerini kullandı.
‘Hiç bu türlü olmamıştı’
Erzurumlu 72 yaşındaki Osman Kılıç, kente kar yağması için dua ettiklerini anlattı.
Daha evvel bu form kurak bir kış geçirmediklerini söyleyen Kılıç, şunları lisana getirdi:
Geçmişte bir sene 15 Ekim üzere ramazanda ağaçlar yaprağını dökmemişti. O denli bir kar yağdı ki trafolar patlamıştı, sular akmıyordu. O denli vakitler aklıma geliyor. Evvelden 1,5 metreye yakın kar yağardı lakin şu anda 3-4 yıldır o kar yok, bu sene de hiç yok. 72 yaşındayım, bu yılki üzere kar yağmayan ve kuraklık olan bir yıl hatırlamıyorum. Kuraklık olur fakat bu türlü hiç olmamıştı, ocakta illa ki kent merkezine kar yağardı.
Erzurumlu 76 yaşındaki Osman Sezai Yazıcıoğlu ise evvelki yıllarda eylül ve ekim aylarında Erzurum’a kar yağdığını hatırlatarak, “Erzurum’da bu mevsimde kar yok. Bu yaşa kadar hayatımda gördüğüm bir şey değil. Bu türlü bir şeyi hayatımda birinci kere görüyorum” diye konuştu.
‘Kar yağışını ve kar küremeyi özledik’
Ardahanlı Tahsin Ürker, bu yıl şimdi kar küreme yapmadığını söz etti. Bu sene soğuk havanın tesirli olduğunu belirten Ürker, şunları aktardı:
Geçen yıl bu noktada kar kürerken beni görüntülemiştiniz. Ben o vakit kar kürüyordum. Lakin şimdi o görüntüyü görmedik. Kar yağışını ve kar küremeyi özledik. Zira kar Ardahan’ın hoşluğudur. Şu an ocak ayının ortaları ve etrafta kar yok, soğuk ve kırağı var.
‘Çeyrek asrın en kurak dönemi’
Kars Ziraat Odası Lideri Adem Ertaş, çeyrek asrın en kurak periyodunu yaşadıklarını söyledi.
Kış mevsiminde az yağış aldıklarına değinen Ertaş, “2023 yılının Ocak ayının ortalarına geldik ve hala kar yok. Sert ayaz ve kurak bir hava var. Şu anda 24 yılın en kurak dönemini geçiriyoruz, en son 1999 yılında bu türlü kurak bir hava vardı. O devir de şubat ayının sonlarında kar tesirli olmuştu” bilgisini verdi.
Vatandaşlardan Mehmet Kayakağanlı, bu mevsimde kar yağışı olmaması durumunu en son 20 yıl evvel yaşadıklarını belirtti.
