Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), her yıl olduğu üzere 2021 yılı için de enflasyon sepetinde güncellemeye gitti. Tüketici fiyatları endeksinde (tüketici enflasyonu) ana küme ve unsur yükleri değişti.
Sözcü’nün haberine nazaran, pandeminin tesiriyle besin ve sıhhat yükü artarken, alkol ve tütün ile cümbüşün tartısı düşerken, ekmek ve makarnadaki yükseliş dikkat çekti.
Alkollü içecekler ve tütün kümesi geriledi
TÜİK’e nazaran, ‘gıda ve alkolsüz içeceklerin’ sepetteki yükü yüzde 22,77’den yüzde 25,94’e yükselirken, ‘alkollü içecekler ve tütün’ kümesinin hissesi yüzde 6,06’dan yüzde 4,88’e geriledi.
Pandeminin tesiriyle sıhhat harcamalarının tartısı yüzde 2,80’den yüzde 3,25’e yükseldi. Ulaştırmanın hissesi ise yüzde 15,62’den yüzde 15,49’a geriledi.
Turizmdeki gerilemeyle birlikte lokanta ve otellerin tartısı yüzde 8,67’den yüzde 5,91’e, eğitimin tartısı yüzde 2,58’den yüzde 2,28’e, cümbüş ve kültür yüzde 3,26’den yüzde 3,01’e, giysi ve ayakkabı yüzde 6,96’dan yüzde 5,87’ye düştü.
Ekmek ve makarnanın yükü arttı
Pandemi ve artan fakirleşmenin tesiriyle besin sepetinde yer alan unsurların tartılarındaki değişimde de görüldü.
Ekmeğin tartısı yüzde 2,1738’den yüzde 2,4745’e, makarnanın tartısı yüzde 0,1591’den yüzde 0,1623’e, pirincin yükü yüzde 0,3077’den yüzde 0,36’ya yükseldi.
Yufkanın tartısı 0,1002’den 0,1144’e yükseldi.
Dana etinin tartısı yüzde 2,1438’den yüzde yüzde 2,0120’ye geriledi. Kuzu etinin tartısı yüzde 0,9770’den yüzde 0,9820’ye, tavuk etinin tartısı yüzde 0,8320’den yüzde 1,1435’e, sakatatın tartısı yüzde 0,0397’den yüzde 0,0556’ya yükseldi.
2018 yılına kadar enflasyon sepetinde tartısı gerileyen ekmeğin, 2019’dan itibaren istikametini değiştirmesi ve son iki yılda sofralardaki tartısının artışı dikkat çekti.
Makarnanın enflasyon sepetindeki yükünün da 2017 sonrasında tertipli olarak arttığı görüldü.
Ekmek enflasyon oranını aştı
TÜİK bilgilerine nazaran, son 1 yılda ekmek fiyatları yüzde 17,78, makarna fiyatları yüzde 20,53 artış gösterdi. Ekmek ve makarnadaki artış oranı yüzde 14,97 olan enflasyon oranının besbelli halde üzerine çıktı.
TÜİK’ten, pandemi tesiri notu
TÜİK tarafından yayımlanan açıklama notunda, pandeminin tesirine değinilerek şöyle denildi:
“2020 yılında ortaya çıkan COVID-19 salgını, hanehalkı tüketim harcamalarını kıymetli derece etkilemiştir. Salgın sebebiyle tüketim alışkanlıklarında oluşan değişimlerin bir kısmı süreksiz olurken, kimilerinin ise uzun müddet devam edeceği öngörülmektedir.”
2020 yılında 418 olan TÜİK’in enflasyon sepetindeki husus sayısı 2021’de 415’e düştü. Turşu ve sweatshirt (kadınlar için) sepete eklendi.
Tere, erik, olağan buzdolabı (derin donduruculu), karışım kumaşlar ve şofben ise sepetten çıkan unsurlar oldu.
TÜİK, hanehalkı bütçe anketi (HBA) datalarına nazaran, TÜFE sepetinde yer alan mal ve hizmetler hanehalklarının en yeni tüketim yapısını yansıtacak halde güncellediğini belirtiyor.