Futbolcu olma hayaliyle 2005 yılında İstanbul’a gelen Nijeryalı Festus Okey, 2 yıl sonra, 2007’de polis tarafından öldürüldü. 14 yıldır devam eden davada sanık polis 16 yıl 8 ay mahpus cezasına çarptırıldı.
Nijeryalı Festus Okey’in 14 yıl evvel Beyoğlu Polis Merkezi’nde vurularak öldürülmesine ait polis memuru Cengiz Yıldız’ın yargılandığı davaya İstanbul 21. Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam edildi.
Yargıtay 1. Ceza Dairesi tarafından ikinci kere bozulmasının akabinde yine görülen davanın 24. duruşmasına tutuksuz sanık Cengiz Yıldız’ın avukatı ile Festus Okey’in ailesinin avukatları katıldı. Saat 13.30’da başlaması beklenen duruşma, 2 saat gecikme ile fakat saat 15.30’da başlayabildi. Mahkeme lideri gazetecileri “Dosyayla ilgisi olmayanları almıyoruz” diyerek, avukatları ise “Salon havasız” mazeretiyle salondan çıkardı.
Evrensel’in haberine nazaran, mahkeme lideri, Anayasa Mahkemesi kararını değerlendirdiklerini söyleyerek, duruşma savcısına mütalaayı değiştirmek isteyip istemediğini sordu. Savcı ise yeni mütalaaya muhtaçlık olmadığını savundu. Bunun üzerine sanık polisin avukatı Vehbi Kahveci kelam aldı. Anayasa Mahkemesi kararının sanık Yıldız’ın hatasız olduğunu ortaya koyduğunu argüman eden Kahveci, “Karar ‘Deliller tam toplanmadı’ diyor. O vakit nasıl ceza vereceksiniz” diye konuştu.
Anayasa Mahkemesi kararı üzerinde değerle durulması gerektiğini belirten Olgun, ” dedi.
Verilen ortanın akabinde kararını açıklayan mahkeme heyeti, sanık polis Cengiz Yıldız’ın “kasten öldürme” hatasından 16 yıl 8 ay hapsine karar verdi.
Davanın geçmişi
Festus Okey, 20 Ağustos 2007’de arkadaşı M.O. ile birlikte Beyoğlu’nda sivil polislerce gözaltına alındı ve Beyoğlu Asayiş Şube Müdürlüğü’ne götürüldü. Emniyetin savına nazaran Okey, polisin silahını almaya çalışmış, bu sırada arbede çıkmış ve Okey kendini vurmuştu. Tesadüf o ki nezarethanedeki kamera çalışmıyordu, silahın hangi aradan ve açıdan ateşlendiğini ortaya çıkaracak en kıymetli kanıt olan Okey’in üzerindeki gömlek ise kayıptı.
Okey’in öldürülmesiyle ilgili dava 27 Kasım 2007’de açıldı ve üç buçuk yıl boyunca her duruşmada Okey’in kimlik bilgilerinin hakikat olup olmadığının araştırılması istendi. Mahkeme Türkiye’de iltica müracaatında bulunan ve Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) tarafından kendisine bir kimlik verilen Okey’in kim olduğunu bir türlü bulamıyordu! Üstelik Okey’in cenazesi de Nijerya’daki ailesine gönderilmişti bile.
Bu ortada Göçmen Dayanışma Ağı, 2011’de mahkemenin bir türlü bulamadığı Okey’in ailesine de ulaştı. Okey’in Güney Afrika’da yaşayan kardeşi Tochukwu Gameliah Ogu davaya katılma talebinde bulundu lakin mahkeme bu talebi reddetti. Sanık polis yargılama boyunca hiç tutuklanmadı, misyonuna de devam etti.
2011 yılında, dava açıldıktan tam 4 yıl sonra karar çıktı. Üye yargıçlardan biri, sanık polisin muhtemel kastla adam öldürmekten 20 yıl ceza alması gerektiğini savunmuştu fakat o denli olmadı. Yıldız, “Taksirle vefata neden olma” kabahatinden 4 yıl 2 ay mahpus cezası aldı.
Yargıtay, bu kararı üç yıl sonra bozdu ve Okey’in biyolojik bağının araştırılarak kardeşinin davaya katılma talebiyle ilgili karar verilmesi gerektiğini belirtti. Mahkeme bunu kabul etmedi. Yargıtay, Mart 2018’de kararı bir kere daha bozdu ve tekrar Okey’in kimliğinin belirlenmesi ve kardeşinin Okey ile akrabalık bağının araştırılması gerektiğini söz etti.
Aile 12 yıl sonra müdahil oldu
2019’da tekrar başlayan davada İstanbul 21. Ağır Ceza Mahkemesi, Okey’in Güney Afrika’da yaşayan annesi Love Ogu ve ağabeyi Tochukwu Gameliah Ogu’dan alınan ve örneklerin İsimli Tıp tarafından incelenmesine karar verdi. DNA testi sonucunda, eşleşme sağlandı. Ve nihayet, 12 yıl sonra, mahkeme de ailenin davaya katılma talebini kabul etti.
Yeniden başlayan davanın 4 Kasım 2020’de görülen 23. duruşmasında mütalaasını açıklayan savcı, sanığın hareketinde kast, muhtemel kast yahut şuurlu taksirle hareket ettiğine ait cezalandırılmasına kâfi kanıt bulunmadığı savundu. Polis memuru olan sanığın mesleğinin gerektirdiği dikkat ve ihtimam yükümlülüğüne alışılmamış hareket ettiği belirten savcı mütalaada, Yıldız’ın, “taksirle öldürme” hatasından 2 yıldan 6 yıla kadar hapisini istedi. Okey ailesinin avukatları ise Yıldız’ın “olası kastla öldürme” cürmünden cezalandırılmasını talep etti.
Bu ortada Okey ailesi Anayasa Mahkemesine 2018’de müracaat yaptı. Belgeyi başından itibaren dikkatle takip eden Avukat Alp Tekin Ocak tarafından yapılan müracaatta olaya ait tesirli ceza soruşturması yürütülmemesi nedeniyle hayat hakkının, vefatla sonuçlanan şiddetin ırk temelli ayrımcılık saikiyle gerçekleştirilmesi nedeniyle ömür hakkıyla ilişkili olarak ayrımcılık yasağının ihlal edildiğini belirtmişti. Bu başvuruyu 13 Ocak 2021 tarihinden karara bağlayan Yüksek Mahkeme Nijeryalı Festus Okey’in hayat hakkının ihlal edildiğine karar verdi ve aileye tazminat ödenmesine hükmetti.
Mahkeme, birtakım kamu vazifelileri hakkında yürütülen soruşturmada tesirli ceza soruşturması yürütülmesi yükümlülüğünün ihlal edildiği ile ayrımcılık boyutuyla eşitlik unsurunun ihlal edildiği argümanlarını ise, bir karşı oyla, kabul edilemez buldu.