Çankırı’nın Kızılırmak ilçesinde hidroelektrik santraline (HES) su taşıyan kanalın hasar görmesi sonucu topraklarını su basan köylü isyan etti: “Suyun gücü füzeden tesirli, ‘bu beton kanal zayıf kalır’ diye uyardık, dinlemediler. Dediğimiz oldu. Olan bize oldu”
Çankırı’nın Kızılırmak ilçesinde bulunan HES’e su taşıyan kanalın 15 Mayıs’ta ziyan görmesiyle ile binlerce dekar arazi sular altında kalmıştı. CHP Genel Lider Yardımcısı Gamze Akkuş İlgezdi başkanlığındaki CHP heyeti yerlerini su basan köylülerden olay hakkında bilgi aldı.
İstimlak parası arazi kıymetini karşılamadı
Köylüler ise topraklarının istimlak edilmesine karşın istimlak parasının bölgede verimli toprakların ederini karşılamadığını anlattılar. Köylü, “HES’in yararından çok ziyanı dokundu. 3 bin 600 dönüm toprağımız yok oldu. 50 bin dönüm çelik tarlası ekilemez durumda. Birileri para kazanacak diye, buradaki tarlalarımız ekilemez hale getirildi. Elektriksiz yaşayabiliriz lakin gıdasız yaşayamayız. Ekmeğimiz elimizden alındı. HES mi kıymetli, çiftçi mi kıymetli? Besin olmazsa ne yenecek ? Taş mı yiyelim?” diye sordu.
Füze atılsa bile delinmez denilen kanal, baskılı suyla patladı
CHP heyetini yaşadıkları mağduriyeti anlatan bir muhtar ise HES’in inşaatı yapılırken, ilgili firma yetkililerinin “Füze atılsa bile delinmeyecek betonla çalışma yapıyoruz” dediğini aktardı. Muhtar, “Suyun gücü füzeden tesirli, bu beton kanal zayıf kalır diye uyardık, dinlemediler. Dediğimiz oldu. Olan bize oldu” dedi.
Çok sayıda üretici tarımı bıraktı
HES nedeniyle çok sayıda üreticinin çeltik üretimi yapamadığını belirten köylü, “TV’lere çıkıp ‘Çeltik taban fiyatı bilmem kaç lira’ diye açıklama yapıyorlar. Ekim yapamadıktan sonra taban fiyat 10 bin lira olsa ne müellif, 50 bin lira olsa ne müellif?” diye sıkıntı yandı.
‘Hangi yüzle gelecekler?’
Bir köylü ise HES kanalının patlamasının üzerinden yaklaşık 3 hafta geçmesine karşın hiçbir iktidar yetkilisinin gelip geçmiş olsun dileğinde bulunmadığından yakındı ve “TV’lere çıkıp çıkıp bağıranlar, seçim vakti burada yatıp kalkanlar neden gelip de bir geçmiş olsun demiyorlar? Burada seçimde hangi yüzle tekrar geleceksiniz?” diyerek reaksiyonunu lisana getirdi.
Mağduriyet büyük
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer ise şunları belirtti:
“HES savunan hiç kimse yok. Kızılırmak’tan 35 km öteye ekili ve verimli tarım yerleri yarılarak ve yer yer dolgu toprakla kanal yapılıp HES neden kuruluyor. HES ürettiği elektrik ile yok edilen arazi gelirine erişmeyeceği söz ediliyor. Hangi akıl ile bu HES en verimli yerler ortası yapılması sağlanmış anlaşılır üzere değil. Ayrıyeten kâfi ve gerekli tedbirler alınmamış, yanları beton olsa da taban daima su kaçağı etraf topraklarda kaynayarak çıkan su ile topraklar ekilemez olmuş.
Bir de kanal yarılması ile ekili yerler sular altında kalıyor. Köylere ulaşım sağlayan Kanal üzerinde köprülerde risk var. Oluşan ziyan boyutları büyük. Su kanalına su verilmiyor. Yine su verilmesinden sonra risk var. Köylüler korkulu. Ayrıyeten hafriyat alanına yapılacak ağaçlandırma yapılmamış”