Uluslararası Güç Ajansının (IEA) Global Güç Değerlendirmesi 2021 raporuna nazaran, global emisyonlar bu yıl yüzde 5 artışla 33 milyar tona ulaşacak. Bu yıl global karbon emisyonları tarihteki en büyük ikinci yükselişi kaydederek 1,5 milyar ton artacak. Bu artış ayrıyeten 2010’dan beri global emisyonlarda görülen en büyük yıllık artış olarak kayıtlara geçecek.
Emisyonlardaki artış yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle 2020’de karbon emisyonlarında görülen yüzde 6’lık rekor düşüşün büyük bir kısmını bilakis çevirecek. Artışta ekonomik toparlanmaya bağlı olarak güç talebinde beklenen yüzde 4,6’lık büyüme, kömür ve doğal gaz tüketiminin 2019’daki düzeylerinin üzerine çıkması tesirli olacak.
Kömür kullanımındaki artışın nedeni: Asya
Küresel kömür talebi bu yıl gelişen ülkelerin tesiriyle yüzde 4,5 artarken, bu büyümenin yüzde 80’inden fazlası Çin başta olmak üzere Asya’da görülecek. ABD ve Avrupa’daki kömür kullanımında artış görülmesine karşın, talep salgın öncesi periyodun altında kalacak.
Yenilenebilir güçten elektrik üretiminde rekorların yılı
Diğer yandan, yenilenebilir kaynaklardan elektrik üretimi bu yıl yüzde 8 artarak global elektrik tedarikindeki büyümenin yarısından fazlasını oluşturacak. Güneş gücünden elektrik üretimi 2020’ye nazaran yüzde 18 (145 teravatsaat), rüzgardan elektrik üretimi ise yüzde 17 (275 teravatsaat) ile yıllık bazda tarihteki en büyük artışı gerçekleştirecek. Böylelikle güneş ve rüzgar gücü, yenilenebilir kaynaklarından elektrik üretimindeki büyümeye en fazla katkıyı yapacak. Bu yıl yenilenebilir güç kaynakları global elektrik üretiminin yüzde 30’unu karşılayacak ve bu oran Sanayi İhtilali’nden beri görülen en yüksek düzey olarak kayıtlara geçecek. Yenilenebilir güçten elektrik üretiminde en büyük artış Çin’de görülürken, bu ülkeyi ABD, Avrupa Birliği ve Hindistan takip edecek.
Emisyonlar düşürülmezse 2022’de daha büyük bir kriz kapıda
IEA Lideri Fatih Birol, rapora ait değerlendirmesinde, global karbon emisyonlarının elektrik bölümünde kömür kullanımının artmasıyla bu yıl 1,5 milyar ton artacağını belirterek, “Bu, Kovid-19 salgının yarattığı tesirlerden ekonomik olarak toparlanmanın sürdürülebilir olmaktan diğer her şey olduğuna dair fecî bir ikaz.” tabirini kullandı.
Hükümetlerin global emisyonları süratlice düşürmeye başlamaması durumunda 2022’de daha büyük bir krizle karşılaşılacağı ihtarında bulunan Birol, “Bu hafta ABD Lideri Joe Biden’ın konut sahipliğinde yapılacak Başkanlar İklim Doruğu, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Taraflar Toplantısı (COP26) öncesi somut ve süratli kararlar alınması açısından kritik bir tarih.” değerlendirmesinde bulundu. Bu yıl yenilenebilir güç kaynakları global elektrik üretiminin yüzde 30’unu karşılayacak ve bu oran Sanayi İhtilali’nden beri görülen en yüksek düzey olarak kayıtlara geçecek.