Sözcü muharriri İsmail Saymaz, bugünkü “Salgının motorlu köleleri” başlıklı yazısında koronavirüs salgını periyodunda kurye ve kargo çalışanlarının meselelerini lisana getirdi.
Saymaz’ın yazısının ilgili kısmı şöyle:
“İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı (İBB) İstanbul Planlama Ajansı, gençlerin en çok yöneldiği alanlardan bu bölümün fotoğrafını çekmek için Aksoy Araştırma ile birlikte 600 kurye ile görüşerek, kapsamlı saha çalışmasına imza attı.
Buna nazaran kuryelerin yüzde 93.7’si erkeklerden oluşuyor.
Kadınlar bölüme çok az yöneliyor.
Oranları yüzde 6.3.
Yaş dağılımlarına bakıldığında, gençler yükü oluşturuyor.
Yüzde 28.7’si 18-24 ve yüzde 43.3’ü 25-34 yaşında.
Yüzde 21.5’i de 35-44 yaş ortasında yer alıyor.
Eğitim bakımından okur müellif bir topluluk oldukları görülüyor.
Yüzde 19.8’i ortaokul…
Yüzde 58.3’ü lise…
Yüzde 16.4’ü de yüksekokul ve üniversite mezunu.
Salgında işsiz kaldıkları için
Araştırmaya nazaran, her üç kuryeden ikisi salgında işsiz kaldığı için bu dala yöneldi.
Oranı, yüzde 41.8’i buluyor.
Yüzde 38.7’sinin gereksinimlerini karşılamak için öbür yolu kalmamıştı.
Yüzde 20.7’si ise öteki işte hiç çalışmamıştı.
Geçmişte, bir iş tecrübesi olanların…
Yüzde 24.8’i endüstride, yüzde 18.7’si bir kafe ve restoranda, yüzde 10’u mağazada ve ofiste hizmet verdi. İçerinde az sayıda da olsa esnaf, hür meslek sahipleri, öğrenciler ve mesken bayanları bulunuyor.
Kuryelerin şoförlük, aşçılık, kuaförlük, teknikerlik, tesisatçılık, müzisyenlik, hatta öğretmenlik üzere en az 19 iş kısmında eğitimi, diploması ve sertifikası var.
Buna rağmen yüzde 60.3’ü iş bulamadığı için mesleğini yapamadı.
Beş kuryeden ikisi sigortasız
Kuryelerin yüzde 76.5’i yemek-paket servisi hizmeti veriyor. Geri kalanları market siparişi, evrak ve ilaç taşıyor.
Çalışma mühletleri şöyle:
– Yüzde 27.8’i 12 saatten fazla ter döküyor.
– Yüzde 36.7’si 10-12 saat ve yüzde 13.2’si 8-10 ortasında çalışıyor.
Ne kadar mı kazanıyorlar?
– Yüzde 41.8’i 2324 TL-3000 TL…
– Yüzde 23.2’si 3000-4000 TL ortasında fiyat elde ediyor.
– Lakin yüzde 7’si 4000 TL üzerinde alabiliyor.
Yalnızca yüzde 60.5’i sigortalı iken, yüzde 37.8’i sigortasız çalışıyor!
Çoğu borcunu bile ödeyemiyor.
İPA, kuryelerden sonra özel güvenlik vazifelileri ve alışveriş merkezi çalışanları için de saha çalışması gerçekleştirerek, salgının başka çağdaş kölelerini araştıracak.
Yemek Sepeti’nde sendika mücadelesi
Yemek Sepeti’nde çalışan kuryeler DİSK’e bağlı Nakliyat İş Sendikası’nda örgütlendi.
Başkan Ali İstek Küçükosmanoğlu’nun verdiği bilgiye nazaran yetki için Çalışma Bakanlığı’na başvurdukları sırada Yemek Sepeti, 6200 çalışanın iş kolunu, nakliyattan ofise çevirdi. Üyeliği düşen sendika, hem dava açtı, hem bakanlığa başvurdu.
Küçükosmanoğlu, daha çok prim için daha çok sipariş taşınması gerektiğini, sık sık kaza meydana geldiğini belirterek şöyle diyor:
“Geçen yıl 190 kurye ömrünü yitirdi. Adeta vefatına çalışmak durumda kalıyorlar. Kuralsız bir çalışma tertibi var.”