Prof. Dr. Görür, beklenen zelzele öncesinde acil olarak müdahale edilmesi gereken yerlerin bilhassa Avrupa yakasında bulunan kıyı ilçeler olduğunu belirtti. Bilhassa Büyükçekmece ve Küçükçekmece bölgesine dikkat çeken Prof. Dr. Görür, “Büyükçekmece-Küçükçekmece ortası heyelanların olduğu yerler. Buralar şu anda bile kayıyor, hareket ediyor. Zelzelede haliyle bu kayma hareketi heyelanlara dönüşecektir. Sarsıntıyla birlikte burada önemli yıkımlar meydana gelecektir. Zelzele heyelanları tetikleyecektir. Şu anda zelzele yokken bile yavaş yavaş deformasyon, hareket var tabanda. Yılda birkaç santim hareket ediyor. O nedenle İstanbul’da bu bölge üzerinde kesinlikle çalışmak gerekir” diye konuştu.
Avrupa yakasında sarsıntının tesiri 5 kat artacak
Avrupa yakası için kritik ihtarlarda bulunan Prof. Dr. Görür şöyle konuştu:
“İstanbul sarsıntıya yaklaşıyor. Beklediğimiz sarsıntı de küçük bir sarsıntı değil. En az 7.2, azamî 7.5 büyüklüğünde bir sarsıntı. Muhtemelen birinci kırılacağını düşündüğümüz yer de Silivri açıklarıyla Yeşilköy açıkları ortasında Kumburgaz Kolu. Münasebetiyle bu zelzelede İstanbul genelde etkilenecek lakin en fazla Avrupa yakası etkilenecek. Bunun nedeni, hem zelzele üretecek faya yakın olması hem buradaki yer ve jeolojik formasyon zelzelenin tesirini büyütecek nitelikte. Yani tabanı sağlam bir yerde sarsıntının tesirini bir olarak düşünürsek, Avrupa yakasında kimi yerlerde zelzele tesiri beş katına kadar çıkabilir. Buradaki taban çoklukla çürük olan yerlerdir. İçinde su olan, çimentolaşmamış, kaya niteliği göstermeyen, gevşek, yumuşak yerlerdir. Münasebetiyle zelzele olduğu takdirde bu cins yerin içerisine giren sismik dalgaların suratları yavaşlayarak bu yer içerisinde oyalanır ve daha fazla hareket ederek yıkıma neden olurlar. Bu çeşit tabanlarda yer ivmesi daha fazlasıdır en büyük yer sürat daha fazladır. Avrupa yakasında bilhassa kıyıdan itibaren birinci 10 kilometrelik şerit içerisindeki alanların birçoklarında sarsıntının suratı ve ivmesi daha fazla olacaktır.”
“Milyonlarca ton moloz ortaya çıkaracaktır”
Depremin öteki bir sorunu da etraf sorunu; milyonlarca ton moloz ortaya çıkacaktır” diyen Prof. Dr. Görür kelamlarını şöyle sürdürdü:
“25 milyon ton deniyor lakin bundan daha fazla olabilir. Bu o denli bir şey ki, binlerce kamyonla senelerce taşısanız bu molozu bitiremezsiniz. Şimdiden bu molozların nasıl bertaraf edileceği, nasıl iktisada kazandırılacağının düşünülmesi lazım. Moloz toplama ve sürece tesislerinin kurulması lazım. Yoksa daha evvel yaptığımız yanlışa düşüp de bu molozları götürüp derelere, denizlere, çukurlara gömüp üzerini örtmememiz lazım. Molozlar evseli kimyasal atıklardır. Bunlar hava ve suyla temas ederek fizikokimyasal değişimlere uğrayarak zehirli toksik hususlara dönüşür. Bunlar akarsularla, yeraltı sularıyla tarlalarımıza sarfiyat yahut denize masraf. Besin zinciri vasıtasıyla beşere geri döner. Bunları tükettiğimiz vakit da o ülkede uzun devirde hastalıklar insanları öldürmeye devam eder.”
“Halka uygun faizli kredi verilmeli”
Depremle gayrette halkın da kendi konutlarını güçlendirmesi gerektiğini, bu noktada devletin vatandaşlara uygun faizli krediler verilmesi gerektiğini kaydeden Prof. Dr. Görür, “Kentsel dönüşüm demek altyapıyı, halkı, yapı stokunu, çevreyi ve ekonomiyi tümüyle hazırlamaktır. Resmi binaları, okulları, hastaneleri yapıyoruz fakat halkın oturduğu yerlere gereğince el atılmıyor. Hükümet ya da devlet ne kadar bina yapabilir? İstanbul’da 400-500 bin binanın yıkılıp yine yapılması gerekiyorsa devletin ne bunu yapacak vakti ne de parası var. Bu durumda halkı da seferber etmesi gerekir. Halk kendi göbeğini kendi kesmeli lakin onu yapabilmesi için halka kredi vermek durumundasın. O nedenle ulusal ve memleketler arası finans kaynaklarını harekete geçirip. Uygun faiz, uygun vakitte halkın buyruğuna verirseniz bu işi hızlandırırız” dedi.
Yunanistan’daki sarsıntı İstanbul ya da İzmir’i etkilemedi
Yunanistan’da meydana gelen 6.3 büyüklüğündeki zelzeleyle ilgili olarak da Prof. Dr. Görür, “Bizim Kuzey Anadolu Fayı’nın devamı noktasında değil. Orada olağan bir fayın hareketi yani Yunanistan’ın kendi tektoniği ile ilgili. Yalnızca hissettik. O sarsıntıdan ötürü Ege’de ya da İzmir etrafında bir tetiklenme, etkilenme beklemiyorum” diye konuştu.
DHA