Türkiye Ermenileri Patrikhanesi nin din adamlarından Episkopos Sahag Maşalyan Ermenilerin Noel i neden 6 Ocak Escort bayan ta kutladığını Agos Gazetesi’ne verdiği karşılıklarla cevapladı Maşalyan İsa Mesih in doğumunun İncil de ay ve gün olarak belirtilmediği için kesin bir tarih vermenin mümkün olmadığını belirtti Maşalyan Ancak Luka Bayan escort İncil inde Mesih in vaftiz olurken otuz yaşında olduğunun bildirilmesi onun doğum ve vaftiz tarihlerinin birebir güne rastgeldiği geleneğini başlatmış ve Hristiyanlar her iki olayı birlikte tek bir günde kutlamaya Escort başlamışlardır Bu en eski gelenek Ermeni Ortodoks Kilisesinde devam etmektedir Bu yüzden Kilisemiz resmi olarak bu bayramı Asdvadza Haydnutyun Tanrısal Açılım Teofani olarak isimlendirmiştir Zira İsa Mesih in hem doğumunda hem de vaftizinde İlah insanlığa en harika biçimde kendini açmış Tanrısal Kelam Kelam Logos İsa Mesih te insanlaşmıştır tabirlerini kullandı Maşalyan tüm kiliselerin İsa Mesih in doğumunun bir gün değil bir dönem kutlanması gerektiği konusunda hemfikir olduğunu belirtti
İsa Mesih in doğumunun en eski kutlama tarihine ait yazılı birinci kaydın üçüncü yüzyıl tanrıbilimcilerinden İskenderiyeli Aziz Klement e olduğunu anımsatan Maşalyan ikinci yüzyılda Mısır da yaşayan Hıristiyanların Mesih in doğum ve vaftizini 6 10 Ocak tarihleri ortasında kutladıklarını lisana getirdi Fransız rahibe Egeria Silvia of Bordeoux nun 386 yılına ilişkin seyahat notlarında İsraile yaptığı hac seyahati esnasında karşılaştığı Hıristiyan merasimlerine ait anlatımlarının da bu bilgiyi destekleyici mahiyette olduğunu vurguladı Egeria 6 Ocak ta Hristiyanların sabah güneş doğmadan Beytlehem de İsa nın doğumunu kutladıktan sonra büyük bir çabukla 20 km ötedeki Ürdün Nehri ne giderek akşamüzeri Mesih in vaftizini kutladıklarını kaydediyor Tıpkı tarihlerde Papa Siricius ö 399 da Roma için 6 Ocak ın Natalitia Christi Mesih in doğumu olduğunu söylüyordu dedi
Gelenek Roma’dan yayıldı
Roma İmparatorluğu nda 4 yüzyılda özgür bırakılan Hıristiyan inancının daha faal bir formda yayılmasını sürdürdüğünü söz eden Maşalyan Noel in birçok kilise tarafından neden 25 Aralıkta kutlandığını ise şöyle anlattı
Hıristiyanlığın kültürel ihtilalinin en büyük amaçlarından biri putperestlik geleneklerinin ve izlerinin yok edilmesi bu mümkün değilse dönüştürülmesi ve Hıristiyanlaştırılması işiydi İmparator Aurelian ın 274 yılında başlattığı Yenilmez Güneş in Doğum Bayramı natalis solis invicti 25 Aralık ta Roma kentinde aktif bir halde kutlanıyordu Şenlikler Hıristiyanlara da cazip geldiğinden Kilise onların iştirakini engellemek yerine 6 Ocakta kutlanan Teofani Bayramı nı ikiye bölerek İsa nın doğumunu 25 Aralık a taşıdı İsa nın vaftizi ve üç yıldızbilimcinin ziyareti yeniden 6 Ocak ta kutlanmaya devam etti Bunu Kutsal İncil in öğretileriyle de desteklemek çok kolaydı Zira İncil de Kurtarıcı İsa Mesih gerçek barış ve adalet güneşi olarak isimlendiriliyordu Böylelikle 336 yılından itibaren Hıristiyanlar başşehir Roma dan yayılan yeni bir gelenekle 6 Ocak yerine 25 Aralık ı bayram günü kabul ettiler Bu dönüşüm çabucak gerçekleşmedi Bu yüzden Roma İmparatorluğu nun aktif olduğu alanlardaki kilise toplulukları fakat 6 yüzyıla kadar bu takvim dönüşümünü tamamladılar Bütün dünya kiliseleri içinde yalnızca Ermeni Ortodoks Kilisesi en eski geleneği muhafazaya devam etti Nedenlerini sıralayacak olursak
1 Ermenistan Roma İmparatorluğu nun sonları içinde değildi
2 Ermeni Kilisesi nin 25 Aralıkta bastırmak zorunda olduğu bir Güneş Bayramı sorunu yoktu O putperest bayramı doğuda kutlanmıyordu
3 Ermeni Kilisesi 405 yılında Ermeni alfabesinin icadıyla kendine has litürji merasim ve kilise takvimi geleneğini Altın Çağ dediğimiz bu yüzyılda zati tamamladı ve sabitledi
Ancak bu hususta kiliseler ortasındaki tek takvim farkı bu değil Mesela 7 Ocak ta Noel Bayramı nı kutlayan pek çok kilise var Örneğin Rus Gürcü Ukrayna Makedonya Karadağ Sırp Kıpti ve Etiyopya Ortodoks kiliseleri üzere Aslında bu kiliseler eski Jülyen takvimine nazaran 25 Aralık ta kutluyorlar Fakat bizim kullandığımız yeni Gregoryan takvimiyle Jülyen takvimi ortasında 13 günlük bir gecikme farkı olduğundan güya bu kiliseler 7 Ocak ta kutluyorlarmış üzere algılanmaktadır Benzeri biçimde Yeruşalim Kudüs Ermeni Ortodoks kilisesi eski Jülyen takvimini kullanmaya devam ettiğinden 6 Ocak kutlamaları bizim takvimimize nazaran 19 Ocak a denk düşmektedir Buna nazaran Kasım ın 20 sinde başlayan bu dönem Ocak ın 20 sinde sona erer Bir İslam ülkesinde bunu fark etmek kolay olmasa da Hıristiyan ülkelerde bu dönemin gücü heyecanı ve görkemi doğumu kutlanan şahsın dünya tarihinin merkezinde olduğunu ilan eder üzeredir Yeryüzünde hiç kimsenin doğum günü onunki üzere kutlanmamaktadır
