Hacettepe Üniversitesi (HÜ) Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, Covid-19 hadise sayılarındaki düşüş ve 17 Mayıs sonrasında başlayacak olağanlaşma sürecinde nasıl bir yol izlenmesi gerektiğine ait açıklamalarda bulundu.
Bugün prestijiyle Covid-19 olay sayısının 15 binli sayılara düştüğünü anımsatan Ceyhan, olay sayısının azalmasında aşının direkt bir tesirinin olmadığını tabir etti.
Vakaların azalmasında aşının tesirinin, yüzde 70 aşılama oranlarına ulaşılmasının akabinde görülebileceğini lisana getiren Ceyhan, kıymetli olanın alınan ve alınacak önlemlere ahenk olduğunu belirtti.
29 Nisan’da başlayan kısıtlamanın tesirlerinin, önümüzdeki günlerde görüleceğine dikkati çeken Ceyhan, “5 bin sayılarına ulaşmak mümkün. Önümüzdeki haftadan itibaren kısıtlamanın getirdiği etkiyi görmeye başlayacağız. Yalnız yeni bir artışın önüne geçmek değerli. Azalmada hızlanma bekliyoruz. 5 bin sayısının altına da inilebilir” sözlerini kullandı.
‘Mutant virüsle maalesef uzaklık uzadı’
Ceyhan, koronavirüsle uğraş birinci hazırlanan rehberlerin kullanıldığını, mutant virüsün akabinde bu rehberlerde güncelleme yapılması gerektiğini lisana getirdi.
Örneğin iş yerlerinde toplumsal uzaklığın hala 1 metre olduğunu söyleyen Ceyhan, şöyle konuştu:
“Mutant virüsle maalesef aralık uzadı. 2 metreden daha kısa uzaklıklar inançlı değil. İş yeri rehberlerine güncelleme getirmek lazım. Kalabalıktan kaçınılmayan iş kolları var. Oralarda da gerekirse vardiyalı çalışmaya geçip insan sayısını azaltmamız lazım. Bir şey bizim dikkatimizi çekti. Olaylarımızın neredeyse tamamı mutant virüs oldu. Mutant virüs maalesef bedende daha uzun müddet kalıyor. 10 günlük izolasyon ve karantina mühletinin, 14 güne uzatılması lazım. 14 günde yaptığımız denetimlerde mutant virüs çıkmadan evvel yalnızca yüzde 2’de PCR olumluluğu görürken artık yüzde 52’de görüyoruz. Çocuklarda gördük ancak yetişkinlerde de o denli olmasını bekliyoruz. Bu mühletlerin de gözden geçirilmesi lazım ki elde edeceğimiz düşük olay azalması sonucunu devamlı hale getirelim.”
‘Normalleşme kademeli yapılmalı’
Ceyhan, tam kapanmadan 1-2 gün evvel insanların denetimsiz formda yazlıklarına ve memleketlerine gittiğini anımsattı.
Bu bireylerin önümüzdeki günlerde yasağın sona ermesiyle tekrar harekete geçeceklerine işaret eden Ceyhan, “Bu dönüşlerin denetimli yapılması lazım. Şehirlerarası ulaşım araçlarını kullanacak şahıslara ilgili kurumlarca bir sıra numarası verilmesi, dönüşlerinin organize edilmesi lazım. Özel araçlarda çok sorun yok. Bulaş ortamı otobüslerde gözüküyor. Metropollere dönecek bu insanların dönüşlerini muhakkak günlere yaymak gerekir” biçiminde konuştu.
Nasıl bir olağanlaşma olacak?
Ceyhan, Türkiye’nin Covid-19 ile uğraşında en kıymetli günün 18 Mayıs olacağını, bugün prestijiyle bir olağanlaşma programına geçileceğine ait açıklamaların yapıldığını belirten Ceyhan, şunları kaydetti:
“Nasıl bir olağanlaşma olacak? Bu güç bir şey değil. Bu virüsün nereden ve nasıl bulaştığını biliyoruz. Ona nazaran bir plan çizilecek. Temel kuralımız kademeli olağanlaşma olmalı. Bir de bütün önlemleri kaldırıp 29 Nisan öncesi üzere yaşamaya başlarsak kaçınılmaz bir artış devri yaşanır. Dikkat edeceğimiz birtakım noktalar var. Açılması acil gereksinim olan lakin açıldığı vakit bulaşı çok etkilemeyen yerlerden başlamak lazım. Âlâ önlem alınırsa restoranlar, kuaförler… Kuaförde bulaş olursa en fazla iki şahsa bulaşır şayet varsa. O yüzden bunları bir sıraya koyarak planlama yapmak lazım.
‘Salgının yayılmasına en büyük riski oluşturan üç yer var’
Salgının yayılmasına en büyük riski oluşturan üç yer var. Mesken ortamı, toplu taşıma araçları ve iş yerleri. Bunları da mümkün olduğu kadar kademelendirmeliyiz. Ne yaparsanız yapın aşılamada yüzde 70’lere gelmeden bir artış dalgası yaşanıyor. Bu artış dalgasının küçük mü yoksa büyük mü olacağı alacağımız önlemler ve halkın buna ahengine bağlı. Kademeli mesai kesinlikle devam etmeli. Bu biçimde bulaşın en fazla olduğu toplu taşımalarda bu oran düşüyor. Alışveriş merkezleri denetimli olduğu sürece açık olabilir. Önceliklendirmek gerekli. Bu müddette normalleşilen alanlarda bağlı bir hadise artışı görürseniz çabucak orada gerekli tedbirleri alacaksınız. Salgın denetimi dinamik bir süreç. Sonuçlara nazaran güncelleme yapılmalı.”
‘Okullar açılacaksa Covid-19 rehberleri güncellenmeli’
Ceyhan, kamuda bilhassa esnek mesai konusunda zorlayıcı olunmasının kıymetine dikkati çekerek, bu mesai halini özel dalda de teşvik etmek gerektiğini vurguladı.
Planlanacak olağanlaşma sürecinde okulların açılmasına ait görüşü sorulan Ceyhan, “Okulları açıp kapatırken tarihlerle değil de objektif kriterlerle karar verilmeli. ‘Şu tarihte okulu açacağız değil’ de ‘Şu kriter sağlanırsa okulu açacağız’ halinde karar verilmeli. Açıldığı takdirde, okul rehberleri mutant virüse nazaran düzenlenmeli, oturma aralıkları ayarlanmalı. Öğretmenlerin de aşılanması lazım. Hastalık öğretmenlerin bulunduğu yaş kümesinde daha ağır seyretmeye başladı” dedi.
Ceyhan, salgınla gayrette vilayet bazında yapılacak farklı uygulamaların çok büyük bir faydasının olmayacağını, merkezden alınacak kararlarla gayretin sürdürülmesi gerektiğini kelamlarına ekledi.
AA