Protokolde, “Hazine aleyhine oluşacak kur farklarının MB tarafından karşılanması” ve “protokolün, imzalandığı tarihten 22 gün evvel yürürlüğe konulması” dikkat çekiyor. Cumhuriyet’te Fazilet Sevgi imzasıyla yer alan habere nazaran, kelam konusu hususları kıymetlendiren CHP’li Faik Öztrak, “Yasalar zorlanmış. Protokol, kanunun üstüne geçemez. Yürürlük tarihi, imza tarihinden geriye gidemez. Kılıf uydurmaya çalışmışlar” dedi.
MB Lideri Şahap Kavcıoğlu, 128 milyar dolarlık rezervin eritildiği savları üzerine 16 Nisan’da yaptığı açıklamada, rezervin kullanılmasına yasal destek olarak 21 Şubat 2017’de Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı ve TCMB ortasındaki protokolü gösterdi. Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan da, 19 Nisan’da katıldığı bir televizyon programında protokolün varlığını doğrulayarak, “Protokol ve bu protokol çerçevesinde yapılan süreçler de külliyen yasaldır. Maddelere alışılmamış bir durum kelam konusu değildir” açıklamasında bulundu. Lakin MB ve bakanlık, kelam konusu protokolün detaylarına yönelik bilgi vermedi.
21 Şubat 2017’de Hazine Müsteşarlığı ile Merkez Bankası ortasında imzalanan protokol, 7 unsurdan oluşuyor. MB Lideri Kavcıoğlu tarafından açıklanan protokolde yer alan 5 ve 7 numaralı hususlar dikkat çekiyor.
‘Kanunun üstüne geçemez’
Protokolün 5. unsurunda, “Bu protokol kapsamında gerçekleştirilecek süreçler nedeniyle Müşteşarlık (Hazine) aleyhine oluşacak teknik kur farkları, Banka (MB) tarafından karşılanır” tabiri yer alıyor. İlgili maddeyi pahalandıran CHP’li Öztrak, “Burada kendi yetkilerini açıkçası zorlamışlar. Kanunların kararlarını protokollerle değiştiremezsiniz, bunların bir silsilesi vardır. Sonuç prestijiyle protokol, yasanın altındadır. Kalkıp da maddeyi, protokolle değiştiremezsiniz. Burada kendilerine kur farkı ödenmesi ile ilgili bir husus koymuşlar. Protokol, kanunun üstüne geçemez” sözlerini kullandı.
‘22 gün geri gitti’
MB ve Hazine Müsteşarlığı ortasındaki protokolün 7. hususunda, yürürlüğün 22 gün geriye işletilmesi de dikkat çekiyor. İlgili unsurda, “Protokol, 21/02/2017 tarihinde imzalanmış olup yürürlük tarihi 30/01/2017’dir” sözü kullanılıyor. Öztrak, protokolün yürürlük tarihinin imza tarihinden geriye gidemeyeceğini kaydederek “Geçmişte yapmış olduğunuz bir sürecin, bir formda türel altyapısını hazırlama uğraşı içerisinde oluyorsunuz. Bununla ilgili iki şeyi hatırlamak gerekiyor. Bu protokol niçin bu kadar bilinmeyen kaldı? Neden yeni atanan Hazine ve Maliye Bakanı, ‘Biz geldiğimiz günden itibaren bu protokolü uygulamaktan vazgeçtik’ dedi? Gerçekten milletin selameti için yapılan bir süreç varsa neden vazgeçmişler?” yorumunda bulundu.
‘Bir kılıf uydurmaya çalışmışlar’
1 Ocak 2017’de yaklaşık 3.54 TL olan dolar kurunun protokolün yürürlüğe giriş tarihi olan 30 Ocak 2017’ye dek yükselip 3.78’e ulaşması, bu tarihten itibaren de düşüşe geçmesine ait de değerlendirmede bulunan Öztrak, dedi.
‘Yasalara uygun değil’
Protokolün geneli hakkında, “Bu iş, bir, maddelere uygun değil. İki, hangi maksatla yapıldığı aşikâr değil” tabirlerini kullanan Öztrak şunları söyledi: “Açık bir piyasada döviz kuruyla faizi tıpkı anda tutamazsınız. Bunu tuttuğunuzda rezervlerinizi tabanı delik kovaya boşaltmış olursunuz. Zati o denli de olmuş baktığımızda. Bütün bunlar bir şeyi gösteriyor. Burada milletin 128 milyar doları heba edilmiş. Bunu yerine koymak hayli güç. Ayda 100 milyon dolar koysanız 107 yılda güç yerine konacak bir para. Milletimize maliyeti epeyce yüksek. Bunun önemli halde soruşturulması, kamuoyunun içine sinecek halde açıklama yapılması lazım. Lakin mevcut hükümet; bağırarak, çağırarak, şirretlik yaparak bunun üstünü örtmeye çalışıyor.”