Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Lideri Şahap Kavcıoğlu yılın ikinci enflasyon raporu sunumunu gerçekleştirdi.
Kavcıoğlu, “Türkiye’nin dış talebini resmeden global büyümeye dair ocak enflasyon raporu periyodunda çizilen olumlu görünüm korunmaktadır. Salgının belirli hizmet dallarında istihdamı sınırlayıcı tesirine karşılık, sanayi firmalarının yatırım iştahı olumlu sinyaller veriyor. ” ifadesini kullandı.
2021 yıl sonu enflasyonu hakkında konuşan Kavcıoğlu, “Enflasyonun 2021 yıl sonunda yüzde 12.2 olarak gerçekleşeceğini, 2022 yıl sonunda yüzde 7.5’e gerileyeceğini kestirim ediyoruz” dedi.
Kavcıoğlu’nun sunumda satırbaşları şöyle oldu:
Salgına bağlı olarak 2020 yılında sert daralan global iktisat destekleyici siyasetler ve aşılama ile toparlanmaya devam ediyor. Bu güzelleşmede imalat sanayi faaliyeti ve global ticarette ivmelenme belirleyici oluyor. Kısıtlamalar nedeniyle Avrupa ülkelerinde yavaşlama beklenirken aşılama suratı takviye paketleriyle ABD iktisadında görünüm bir evvelki rapora nazaran değerli güzelleşmektedir.
Ana ticaret ortaklarımıza ait 2020 yılı büyüme iddialarını mercek altına aldığımızda kimi Avrupa ülkelerinde bir ölçü aşağı istikametli ABD ve İngiltere başta olmak üzere değerli ihracat pazarlarımızda besbelli güzelleşme öngörülmektedir. Türkiye’nin dış talebini resmeden ihracat yüklü ocaktaki rapordaki olumlu görünüm korunmaktadır.
Emtia fiyatlarının yüksek düzeyleri gelişmiş ülkelerdeki güzelleşen büyüme global enflasyon üzerinde tesirli oluyor. Yükselen enflasyon beklentileri para siyasetinde belirsizliklere tahvil getirilerinde yükselişlere ve global piyasalarda dalgalanmaya yol açmaktadır. Bu durum gelişmekte olan ülke para ünitelerinde baskı oluşturmaktadır.
Küresel piyasalardaki dalgalanmaları yakından takip ediyoruz. Bu görünüm altında bilgi hassaslığı ve buna bağlı oynaklıkların devam edeceği para siyasetinde ihtiyatlı duruşun kıymetinin arttığı bir periyoda girdik. Bir evvelki rapor periyodundan bu güne gelişmiş ülkelerin tahvil vadelerindeki artış gelişen ülkelere portföy girişlerini sekteye uğrattı. Çin hariç tutulduğunda gelişen ülkelerde şubattan itibaren portföy hareketleri çıkış istikametine döndü.
İktisadi faaliyet geçmiş öngörülerimizle uyumlu halde güçlü seyrini korumuştur. İnşaat yatırımları hariç yurtiçi talep güçlü ivme sergiledi. Özel tüketim talebi canlı, kamu da iç talebe dayanak verdi. Makine teçhizat yatırımlarında yüksek oranlı artış kaydedildi. Salgının tesirlerine karşın sanayi üretimi ve ciro endeksi artışını sürdürdü. İmalattaki kuvvetli ivme orta malı ve güçlü tüketimde daha besbelli olmak üzere bölümler üzerinde yayılım sergiledi.
Salgından etkilenenlerdeki zayıf seyir hizmetlerde güzelleşmeyi sınırladı. Fakat önümüzdeki devirde salgının gidişatı ve aşılamaya bağlı olarak iktisadi faaliyette her iki tarafta riskler bulunmaktadır. Finansal şartlardaki sıkılaşma ve kısıtlamaların tesiriyle iktisadi faaliyetin ikinci çeyrekte yavaşlayacağı iddia ediliyor.
İstihdam artışı büyümenin gerisinde kaldı. Bu gelişmede konaklama yiyecek cümbüş kültür üzere hizmet bölümlerinin salgından olumsuz etkilenmesi ve işgücüne katılmadaki artış tesirli olmaktadır. Yılın ikinci yarısında aşılamanın devamıyla salgına bağlı aksiliklerin hafiflemesi hizmet sektörülerine yönelik görünümün uygunlaşması turizmin sürat kazanmasıyla istihdam imkanlarının genişlemesi bekleniyor.
Salgının muhakkak hizmet dallarında istihdamı sınırlayıcı tesirine karşılık, sanayi firmalarının yatırım iştahı olumlu sinyaller veriyor. Yatırım talebi birinci çeyrekte güç kazandı. Bu periyotta yatırım hedefli kredi talebinin arttığı büyük firmalarda daha besbelli olmak üzere yatırım eğiliminin güçlendiği görülüyor.
İhracat yılın birinci çeyreğinde bölge ve dallar geneline yayılarak sürüyor. İhracat olumlu performans sergilerken imalattaki güçlü seyrin devam etmesi ihracatı destekliyor. Buna karşılık güçlü iç talep ve artan emtia fiyatları faturayı olumsuz etkiliyor. Altın ithalatı ise ocak ayının ikinci yarısından itibaren kademeli yavaşlıyor. Yüksek frekanslı bilgiler altın ithalatının martta tarihî ortalamalarının altına indiğini gösteriyor .bu eğilim dış ticaret hadlerinin cari açıktaki olumsuz tesirini hafifletti.
Cari istikrar, ikinci çeyrekten itibaren güzelleşmeye başlayacak. İkinci yarıda aşılamanın tesiriyle vak sayılarının azaldığı görünüm turizm faaliyetlerini ve dış dengeyi destekleyecek. Milletlerarası kısıtlamalar ve arz kısıtlı dallarda ihracat imkanlarını değerli ölçüde genişletti. Tedariklerin ülkemize kaydırılmasıyla hazır giysi ve dokuma başta aşikâr dallarda ihracat ek büyüme kazandı. Otomotiv başta hammadde ve ekipman yetersizliğine yol açtı üretimi ve ihracatı etkiledi. Yılın ikinci yarısında salgına bağlı şartların güzelleşmesiyle arz kısıtlarının vakitle giderileceğini varsayım ediyoruz.
İhracatın ithalatı karşılama oranının tarihi ortalamasının bariz üzerine çıkarak 80/90 bandında istikrar kazanması ve sürekliliği sağlıklı dış istikrar ve makro istikrar açısından kıymetli. Global finansal şartların sıkılaştığı durumda toplam talebin sürat ve kompozisyonda ölçülü seyir izlemesi dış istikrar kanalıyla finansal istikrarı dayanaklar. Bu kapsamda kredilerin büyüme suratı kritik ehemmiyette. 2020 üçüncü çeyrekten itibaren atılan mali sıkılaştırmaya bağlı olarak kredi büyümesi kıymetli ölçüde yavaşladı. Ocak sonlarından itibaren yeriden artış eğilimine girdi. Ticaride ölçülü seyir gözlenirken sıkılaşmaya karşın kişisel kredi büyümesinde yükseliş eğilimi sürüyor. Gereksinim kredileri görece yüksek oranda artarken konut kredileri yavaşlamadan sonra zayıf seyrediyor.
Merkez Bankası üst istikametli riskler dikkate alınarak mali sıkılaştırma yapmış, sıkı siyaset durusunu korumuştur. Sıkı para siyaseti duruşunun enflasyonda düşüş önceliğiyle kararlılıkla sürdürülmesi, oynaklıklara karşı değerli bir tampon fonksiyonu görecektir. Yüksek emtia fiyatları, güçlü iç talep, globale bağlı arz kısıtları, birikimli döviz kuru tesirleri enflasyon görünümünü olumsuz etkilemeye devam ediyor.
Tüketici enflasyonu 2020 sonundaki yüzde 14,6 düzeyinden birinci çeyrekte yüzde 16,2’ye yükselmiştir. Salgınla 2020’de tüketim kalıplarında kıymetli değişimler olmuş. Enflasyon sepetindeki yükler güncellenmiştir. Tüketici enflasyon sepetinde yapılan yük güncellemesinin ocak kestirim patikasına tesirinin nisanda 0,5 puana ulaştıktan sonra, kademeli azaldıktan sonra yıl sonunda ortadan kalkacağı öngörülmüştür. Enflasyonda birinci çeyrekte görülen yükselişte temel mal ve güç kümeleri öne çıkmıştır. Çekirdek göstergelerin eğilimleri bir ölçü iyileşmekle birlikte yüksek seyretmeye devam etmiştir.
Enflasyon eğiliminin nisanda da güzelleşmeye devam etmekle birlikte yüksek seviyelerini koruyacağını bildirmeliyiz. Ocak sonundan itibaren kredi büyümesindeki yükseliş eğilimi ve mart ayındaki denetimli olağanlaşmanın iç talebe tesirlerine işaret etmektedir. Mart ayında ek sıkılaştırmanın krediler üzerindeki sınırlayıcı tesirlerinin belirgenleşeceği ve enflasyon üzerindeki talep istikametli baskıların hafifleyeceğini öngörmekteyiz.
Enflasyonda tesirli olan öteki öge fiyat artışıdır. Tedarikçilerin teslim mühletleri uzamıştır. Mineral unsur, metal ve kontaklı dallarda teslimattaki gecikmeler besbelli biçimde fark edilmektedir. Arz kasveti ne kadar süreceği belirsizlik olmakla birlikte kademeli hafiflemesini bekliyoruz. Enflasyon beklentilerindeki mevcut düzeyler, risk oluşturmaya devam etmektedir.
Ham petrol üst taraflı güncellendi. Petrol fiyatlarının bir ölçü daha yükseldikten sonra 2. yarıda gerileceği ve 2021 ortalaması 64,4 dolar, 2022 ortalaması 61,9 dolara ulaşacağı bir fiyatlamaya işaret ediyor.
Besin enflasyonu varsayımlarını 2021 ve 2022 yılları için üst taraflı güncelledik. Besin enflasyonu kestirimi 2021 yılı için yüzde 13 olarak güncelledik. Enflasyonun 2021 yıl sonunda yüzde 12,2 olarak gerçekleşeceğini varsayım ediyoruz. Enflasyonun 2022 yıl sonunda yüzde 7,5 olarak gerçekleşeceğini varsayım ediyoruz. 2023 yıl sonunda ise yüzde 5 düzeyine gerileyeceğini varsayım ediyoruz.
Enflasyon ana eğiliminde artış 2021 sonundaki kestirimi 0,1 puan yükseltti. Enflasyonun 2021 yıl sonunda varsayım 2022 yıl sonu varsayımını 0,3 puan üst çekmektedir. İthalat kestirimi 0.3 puan üst çekilirken besin enflasyonunu da 0.1 puan üst çekilmiştir.
Enflasyonda kalıcı düşüşe işaret eden güçlü göstergeler oluşana ve orta vadeli yüzde 5 maksat ulaşana kadar siyaset faizi güçlü dezenflasyonist etkiyi koruma edecek halde gerçekleşen ve beklenen enflasyonun üzerinde bir seviyede oluşturulmaya devam edilecektir.
Sıkı nakdî duruş enflasyon beklentileri, fiyatlama davranışları ve finansal piyasa gelişmeleri bağlamında dışsal ve süreksiz oynaklıklara karşı değerli bir tampon fonksiyonu görecektir. Fiyatlar genel seviyesinde sağlanacak istikrar, ülke risk primlerindeki düşüş karşıt para ikamesi başlaması döviz rezervlerinin artış eğilimine girmesi ve finansman maliyetlerinin kalıcı olarak gerilemesi yoluyla makroekonomik istikrarı ve finansal istikrarı olumlu etkileyecektir. Böylece yatırım üretim ve istihdam artışının sağlıklı ve sürdürülebilir bir formda devamı için uygun yer oluşturacaktır.
İletişim çağının tüm araçlarını tüm paydaşlarımızla fikri zenginlik oluşturmak için kullanacağız.