ABD’nin ekonomik ambargo uyguladığı İran ile Çin’n bir dizi işbirliği mutabakatına imza atması geçen yıl gündeme gelmiş, hatta mutabakatların içeriği Amerikan basınında yayınlanmıştı. Fakat ABD ile o periyot açıkça polemiğe girmeyen Beijing idaresinin işi ağırdan aldığı gözleniyordu.
Alaska’da iki ülke ortasında kurulan diyalog masasında 19 Mart’ta yaşanan tartışma ise artık açık atışmanın kıvılcımının ateşlendiğine de işaret olmuştu.
Çin Ortadoğu’ya yaklaşıyor
Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi, Türkiye ziyaretinin akabinde gittiği Tahran’da İran Dışişleri Bakanı Cevad Şık ile kameraların karşısın geçip mutabakatları imzaladı.
Anlaşmaya nazaran Çin gelecek 25 yıl içerisinde İran’a 400 milyar dolar yatırım yapacak. Karşılığında ise indirimli petrol alacak. Böylelikle Çin Ortadoğu’ya hem siyasi hem de ekonomik olarak nüfuz etme bahtını bulurken, İran dünyanın iki numaralı sanayi gücü Çin’in petrol tedarikini sağlayarak ekonomik ambargoyu bertaraf etmiş olacak.
İran’ın bu muahede yüzünden Çin’e ne kadar bağımlı olacağını ise vakit gösterecek.
İran’da iç tartışma
Euronews!’in aktardığına nazaran Tahran’da hükümet içerisindeki kimi isimler de dahil olmak üzere çok sayıda kişi, Çin’e çok fazla ödün verildiği görüşünde.
Müzakerelerin şeffaflıktan mahrum olduğunu belirten kimi ranlı uzmanlar muahedeyi, Çin’in Sri Lanka üzere ülkelerle yaptığı tek taraflı mutabakatlarla karşılaştırarak İran’ın kaynaklarının ‘satılması‘ olarak tanımlıyor.