İktidarın ‘felakete neden olur’ denilen ‘çılgın proje’si Kanal İstanbul’da ısrarını sürdürüyor. Proje için oluşturulan uzman heyetine 16 Aralık 2020’de atanan Yıldız Teknik Üniversitesi’nde (YTÜ) akademisyen H.A. 22 Ocak tarihinde davaya bakan İstanbul 10. Yönetim Mahkemesi’ne dilekçe göndererek görevlendirmesinin iptal edilmesini talep etti. H.A. tehdit aldığını belirtti.
Projenin kamuoyuyla paylaşılmayacağı söylenmiş
H.A. kelam konusu dilekçesinde, 2013 yılında özel bir firma ile İstanbul Karayolları Bölge Müdürlüğü’nden bir kişinin kendisiyle irtibata geçtiğini ve Kanal İstanbul için rapor hazırlatmak istediklerini belirtti. H.A., dilekçesinde şu tabirlere yer verdi: “Kanal İstanbul projesi ile ilgili birinci ait Nisan-Mayıs 2013 tarihinde olmuştur. Bu tarihlerde YTÜ İnşaat Fakültesi Dekanı olduğum devirde Karayolları İstanbul Bölge Müdürlüğü’nden bir bireyle birlikte özel bir firma yetkilisi benimle irtibata geçerek Kanal İstanbul projesini anlattılar ve İTÜ ile birlikte iki tane de ‘vakıf üniversitesi olmak üzere dört üniversiteden teknik rapor almak istediklerini’ belirttiler. Projenin bilinmeyen olduğu ve güzergâh belirlenmeden kamuoyu ile paylaşılmayacağı bilgisi de verildi. Ben de Döner Sermaye İşletmesi kapsamında bu işin yapılabileceğini belirttim ve saklılığa binaen özel firma üzerinden fakülteye müracaat edildi. Bizden talep edilen, Karayolları Bölge Müdürlüğü’nün topoğrafyaya nazaran kabaca ve yaklaşık olarak belirlediği dört güzergâhtan hangi güzergâhın hidrolojik ve çevresel tesirlerinin en az olacağı güzergâhın tespit edilmesiydi. Ben de Etraf Mühendisliği Bölümü’nden olan Dekan Yardımcım ile birlikte raporu hazırladım ve talep sahiplerine ilettim.”
“Açık ve üstü kapalı tehditler aldım”
H.A. hazırladıkları raporun beğenilmediğini, kendilerinden yine rapor istendiğini aktardı. Bu müddet içinde de tehdit edildiğini tabir eden H.A.’nın dilekçesinde şu sözler yer aldı: “Bizim rapor ve İTÜ’den alınan raporların Kanal İstanbul’un seçilecek güzergâhı ile ilgili değerlendirmeleri kendilerince uygun bulunmadığından, bizden raporun tekrar düzenlenmesi talebinde bulunuldu. Biz de bunun bizim bilimsel kıymetlendirmemiz olduğunu, isterlerse diğerinden rapor alabileceklerini söyleyerek kabul etmedik. Bu ortada İTÜ Etraf Mühendisliği Kısmı ve Hidrolik Anabilim Dalı’ndaki arkadaşlarımdan benim raporun İTÜ’de herkesin malumu olduğunu ve hukuksuz bir biçimde deşifre edildiğini haber aldım. Bu süreçte açık ve üstü kapalı tehditler aldım. Lakin raporun bilimsel olduğu konusunda ısrar ettim.”
Beşiktaş’taki Etraf ve Şehircilik Vilayet Müdürlüğü’nden bakanlıktan yetkilileriyle ‘gayri resmi’ bir toplantıya katıldığını lisana getiren H.A., dilekçesinde şöyle dedi: “Bundan sonra Etraf ve Şehircilik Bakanlığı Vilayet Müdürlüğü’nün Barbaros Bulvarı’ndaki binasında Etraf ve Şehircilik Bakanlığı ve Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı yetkililerin iştirakiyle İTÜ’deki başka hocalarımızla birlikte gayri resmi bir toplantıya çağırıldım. Bu toplantıda bizden güzergâhla ilgili çekincelerimizi ayrıntılıca incelememizi ve tekrar değerlendirmemizi talep ettiler. Ben de yaşadığım yıpratıcı süreci göz önüne alarak, çalışmaya katılamayacağımı kendilerine ilettim. İTÜ’deki akademik küme çalışmaya devam etti. Ben de bu tarihten sonra hiçbir formda sürece katılmadım. Daha evvel bir biçimde sürece dahil olmam ve bunun İTÜ’deki tüm akademik topluluk tarafından da açık bir halde bilinmesinin gerek davalı ve gerekse de davacılar tarafından gündeme getirilebileceği aşikârdır. Bu sebeplerle, dava sürecinin etkilenmemesi bakımından resen atandığım uzmanlık vazifesinden affımı talep ediyorum.”
Ne olmuştu?
75 milyar liraya mal olacak Kanal İstanbul projesi için hazırlanan Etraf Tesir Kıymetlendirme (ÇED) raporu 24 Aralık 2019’da açıklanmıştı. Askıya çıkarılan rapor, kamuoyunun görüşüne açıldıktan sonra 10 gün boyunca askıda kalmıştı. Bu mühlet içinde projenin iptal edilmesini isteyen yurttaşlar Türkiye’nin dört bir yanında Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’na bağlı vilayet müdürlükleri önünde uzun kuyruklar oluşturmuştu.
Ancak, Etraf ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, ÇED Raporunu 17 Ocak 2020’de onayladı. Bunun üzerine İnşaat Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi ile Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi’nin ÇED olumlu kararının iptali istemiyle dava açtı. İstanbul 10’uncu Yönetim Mahkemesi’nde açılan davada eksper heyeti oluşturulmasına karar verildi. Uzman heyetini oluşturması için Fatih Sultan Mehmet Üniversitesi yetkilendirildi fakat bu üniversitede mahkemenin heyette yer almasını istediği kısımlar yoktu. Mahkeme daha sonra uzmanları re’sen belirledi. H.A. mahkemenin oluşturduğu 15 kişilik heyette yer alıyordu.