Türkiye’nin en büyük halk olaylarından biri olan Seyahat Parkı aksiyonlarının yargılaması, mahkemenin verdiği beraat kararının akabinde, Osman Kavala’nın davasıyla birleştirilerek devam edecek. Dava, bugün (21 Mayıs)’ta görülecek ama savcının, hazırladığı iddianamede kabahat ögesi oluşturan unsurlar, yargılamanın boyutunu gözler önüne seriyor.
Gezi, 15 Temmuz, Çarşı davaları birleştirildi
Kafalardaki karışıklığı gidermek için davanın birleştirilmesindeki siyasi sebepleri anlamakta yarar var. Seyahat Parkı davasının birinci duruşması, 24-25 Haziran 2019’da görüldü. Osman Kavala, Ayşe Mücella Yapan, Ayşe Pınar Alabora, Can Dündar, Çiğdem Mater Utku, Gökçe Yılmaz, Handan Meltem Arıkan, Hanzade Hikmet Germiyanoğlu, İnanç Ekmekçi, Ali Hakan Altınay, Memet Ali Alabora, Mine Özerden, Şerafettin Can Atalay, Tayfun Kahraman, Yiğit Ali Ekmekçi olmak üzere farklı meslek kümelerinden toplam 15 kişi yargılandı.
‘Geziciler’ hangi cürümlerden suçlanıyor?
15 sanık, Türkiye Cumhuriyeti hükümetini ortadan kaldırmaya yahut vazifesini yapmasını engellemeye teşebbüs etme, mala ziyan verme, nitelikli mala ziyan verme, tehlikeli hususların müsaadesiz olarak bulundurulması yahut el değiştirmesi, ibadethanelere ve mezarlıklara ziyan verme, ateşli silahlar ve bıçaklar ile aletler hakkındaki kanuna muhalefet, nitelikli yağma, nitelikli yaralama, kültür ve tabiat varlıklarını müdafaa kanununa muhalefet üzere cürümleri işledikleri için yargılandılar.
Davada yargılananlar tüm sanıklar için ise başka ayrı 600 yıldan 4 bin yıla yakın, toplam ise 47 bin 520 yıl mahpus cezası istendi.
Davanın iki tutuklu sanığı Yiğit Aksakoğlu ve Osman Kavala’ydı. Yiğit Aksakoğlu 25 Haziran 2019 yılındaki davada tüm cürümlerden beraat etti ve tahliye edildi. AYM, 31 Aralık 2019’da Aksakoğlu’nun tutuklanmasının hak ihlali olduğuna karar vererek, tazminat ödenmesine karar verdi.
Aksakoğlu’nun beraat ettiği davanın akabinde 18 Şubat 2020’de görülen dava karara bağlanmış, Mücella Yapan ve Can Atalay ile birlikte dokuz sanık beraat etmişti. Ortalarında Can Dündar, Mehmet Ali Alabora’nın olduğu altı sanığın ise belgeleri yurt dışında oldukları için ayrılmıştı.
Gezi davasından tutuklu olan iş insanı Osman Kavala ise tahliye edildikten çabucak sonra diğer bir evrakı olduğu gerekçesiyle cezaevi avlusundan tekrar tutuklanmıştı. Osman Kavala’nın son tutuklanma münasebeti ise 15 Temmuz Darbe Girişimi’nde casusluk yaptığı savıydı.
Bin 200 günü aşkın müddettir tutuklu bulunan Osman Kavala için Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) verdiği kararlar ise lokal mahkemeler tarafından hala uygulanmıyor.
22 Ocak 2021’de bölge mahkemesi, Seyahat davası hakkındaki beraat kararlarını bozdu. Mahkeme heyeti, bozma münasebeti olarak ise yargılanan şahısların Seyahat Parkı hareketlerine katılıp ‘’slogan atmalarını, basın açıklaması okumalarının’’ yargılama basamağında değerlendirilmemiş olmasını gösterdi.
Mahkeme tıpkı vakitte, Yargıtay’da olan Çarşı davasındaki beraat kararlarının bozulması durumunda, ‘hükümeti ortadan kaldırma’ cürmünden ötürü Seyahat davasıyla birleşebileceğine karar verdi.
5 Şubat’ta 2021’de Osman Kavala’nın casusluk suçlamasıyla yargılandığı davanın, yine yargılanmasının önü açılan Seyahat davasıyla birleştirilmesine karar verildi.
18 Şubat 2020’de yurt dışında oldukları gerekçesiyle evrakları ayrılan 7 kişinin yargılamasının beraat kararı bozulan sanıklarla devam edilmesine karar verildi. Böylece Seyahat yargılaması en başa dönerken, dava Osman Kavala’nın casusluk davasıyla da birleştirildi.
28 Nisan 2020’de ise Yargıtay, Çarşı davası hakkında kararını açıkladı. Yargıtay, Seyahat Parkı olaylarına ait dava ile bu dava ortasında irtibat bulunduğunu belirterek, belgelerin birleştirilip birleştirilmeyeceğine bakılmadan karar verilmesini münasebet göstererek 35 sanığa verilen beraat kararlarını bozdu.
Böylelikle üç farklı yargılama, ‘birbirleriyle irtibatlı’ olduğu sav edilerek birleştirildi. Birinci yargılama 21 Mayıs’ta İstanbul Adliyesi’nde (Çağlayan) yapılacak.
‘Gözünün üstünde kaş var suçlamaları’
Gezi davası iddianamesindeki ayrıntılar ise yargılamadaki ‘açmazı’ gösteriyor. Üç davanın birleşmesi sonucu ortaya çıkacak olan iddianamenin boyutu ve hukuksal açıdan nasıl savunulacak olduğu muamma. Bu nedenle siyasi münasebetlerin öne çıktığı bu yargılamadaki ‘katalog suçları’ bilmekte fayda var.
Mesela 2019 yılında ortaya çıkan Seyahat iddianamesinde sigara dumanı üflemek, iddianameye kast sayılarak eklenmiş. Öte yandan polise çiçek verilmesinde de savcı bir neden arıyor. Türkiye’nin tüm vilayetlerinde dayanak verilen hareketlerde en önde olan bireylerin bayan ve gençlerden oluşuyor olması da savcının dikkatini çekmiş ve bunu özel olarak belirtmiş.
Suç olduğu tez edilen tüm niyetler ise kamuoyuna açık formda gerçekleşen hareketlerden oluşuyor.
Mesela 2013 yılı ve öncesi yalnızca Türkiye değil, dünyanın çeşitli ülkelerinde özgürlük yanlısı eylemlerin-isyanların çıktığı bir periyottu.
Savcı, Sırbistan’da otoriter başkan Milosevic’e karşı 2003 yılına kadar süren Otpor direnişini, Seyahat direnişine benzetiyor. Pasif direniş olarak nitelendirilen Otpor, bir gençlik hareketi ve şiddetsizlik unsuruyla hareket ediyor.
Uluslararası dayanak gören Seyahat aksiyonlarında unutulmaz anlarından biri de Sicilyalı piyanist Davide Martello’nun Taksim Meydanı’nda piyanosu ile verdiği konserdi. Savcı, gün gün takip ettiği Seyahat aksiyonlarında bu konseri de suçlamalara neden saydı.
Öte yandan Seyahat soruşturması için fezleke hazırlayan, iddianame yazan devlet vazifelilerinin FETÖ’den yargılandığı biliniyor.