Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) Strasbourg’daki merkezinde bugün düzenlenen basın toplantısıyla AİHM’nin 2020 yılı çalışmalarıyla ilgili bilgiler açıklandı.
Euronews’in haberine nazaran, AİHM’in 2020 raporuna nazaran, geçen yıl en çok mahkum edilen ülke Rusya oldu, ikinci sırada Türkiye geldi. Lakin Türkiye 2019’da olduğu üzere 2020’de tabir ve fikir özgürlüğünün en çok ihlal edildiği Avrupa ülkesi oldu.
AİHM geçen yıl toplam 871 davada karar açıkladı. Davaların 762’sinde Avrupa İnsan Hakları Mukavelesi’nin (AİHS) en az bir hususunun ihlal edildiğine hükmedilirken, 84’ünde ihlal bulunmadı. Davaların 6’sı dostça tahlille, 24’ü ise öbür yollardan sonuçlandı.
En çok hangi ülkeler hakkında bekleyen davalar var?
31 Aralık 2020 prestijiyle, AİHM’de karara bağlanmayı bekleyen davaların yüzde 22,4’ünü Rusya’dan, yüzde 18,1’ini ise Türkiye’de gelen müracaatlar oluşturdu. .
Bu ülkeleri, yüzde 16,8 ile Ukrayna, yüzde 12,2 Romanya ve yüzde 5,6 ile İtalya izliyor. Bu ülkelere karşı müracaatlar toplam belgelerin yüzde 75’ine eşit.
Ancak 2019’dan geçen yılın sonuna kadar, Türkiye’den gelen müracaatları yüzde 27 oranında arttı. AİHM Lideri Robert Spano, bu artışın, Türkiye’de 15 Temmuz darbe teşebbüsü sonrası Türk mahkemelerinde görülen davaların sonuçlanmaya başlanmasından kaynaklandığını söyledi.
Son yıllarda, Türkiye merkezli müracaatların bir kısımı, AİHS’in adil yargılanma hakkıyla ilgili unsuruna dayanıyor.
Türkiye’nin 2020 AİHM karnesi
AİHM 2020 yılında, Türkiye hakkında toplam 97 karar açıkladı, bunların 6’sında rastgele bir ihlal tespit edilmedi, bir dava dostça tahlille, beş dava ise öteki yollardan sonuçlandı.
Toplam 85 davada ise AİHS’nin en az bir unsurunun ihlal edildiği sonucuna varıldı.
Türkiye, en çok hangi ihlalden mahkum oldu?
Türkiye hakkındaki davalarda 31 kere söz özgürlüğü, 21 sefer adil yargılanma hakkı, 16 sefer özgürlük ve güvenlik hakkı, 14 sefer mülkiyet hakkı, 11 defa de toplanma ve dernek kurma özgürlüğüyle ilgili unsurların ihlal edildiği sonucuna varıldı.
Nüfusa orantılı hesaplama farklı bir tablo ortaya çıkıyor
Mahkemede süreci başlatılmış ve karar bekleyen davaları ülkelerin nüfuslarına nazaran ele aldığımızda farklı bir sonuç çıkıyor.
Buna nazaran 10 bin bireye 3,5 dava müracaatıyla birinci sırada Karadağ yer alıyor.
İkinci sırada ise Sırbistan (2,5) geliyor ve onu Bosna-Hersek (2,49), Lihtenştayn (2,31) ve Letonya (2,17) takip ediyor. Ortalamanın 0,5 olduğu sıralamanın sonunda Birleşik Krallık (0,04), Almanya (0,07) ve İrlanda yer alıyor.
Türkiye ise 10 bin şahsa 1,09 dava müracaatıyla ortalamanın üstünde bulunuyor.