AKP kulislerinden yansıyan bilgilerde, geçtiğimiz günlerde Cumhurbaşkanlığı kararıyla feshedilen “Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Uğraşa Ait Avrupa Kurulu Sözleşmesi” için iktidarın aylar öncesinden çekilme kararı aldığı yer aldı. Fesih kararının türel altyapısını oluşturmak için uzun müddet çalışma yürütüldü ve birisi 2016 birisi de 2018’de feshedilen iki kontrat örnek alındı.
AKP içinde de görüş ayrılığına neden olan İstanbul Mukavelesi’nin feshedilmesi tartışması Erdoğan’ın Ocak ayı başında Saadet Partisi Yüksek İstişare Konseyi Lideri Oğuzhan Asiltürk’ü ziyaretiyle tekrar gündeme gelmişti.
Asiltürk, Erdoğan’ın ziyaretinden bir müddet sonra katıldığı bir televizyon programında, “Bazı AKP’li yetkililerin kendisini ziyaret ederek, İstanbul Mukavelesi’nin kaldırılması konusunu Erdoğan’a iletmelerini” istediğini söz etti.
“Karar, Ayasofya ibatede açılmadan evvel alındı”
AKP kulislerinden yansıyan İstanbul Sözleşmesi’nden ayrılma kararı “aylar öncesinden” alındı. AKP’li üst seviye bir yönetici, İstanbul Mukavelesi’ni fesih kararıyla ilgili çalışmanın geçen yıl Temmuz ayında; “Ayasofya’nın ibadete açılmasından çabucak önce” başladığını söz etti.
Sözleşmeden çıkışın uzun bir süreç olması ve Avrupa Kurulu’na kararı bildirim sürecinin nasıl işleyeceği konusunda çalışma yürütülmesi nedeniyle yaşama geçirilmesinin vakit aldığını belirten parti yöneticisi, geçmiş yıllardaki iki örnek karara nazaran İstanbul Mukavelesi’nin feshi sürecinin yürütüldüğünü bildirdi.
Feshedilen iki mukavele rehber alındı
Edinilen bilgiye nazaran bu kapsamda 1990’da yürürlüğe giren “Sportif Müsabakalarda Seyircinin Şiddet şovları ve Taşkınlıklarının Önlenmesi’ne Dair Avrupa Sözleşmesi”ni fesheden 2016 tarihli karar ile 1975 tarihinde onaylanan “Hayvanların Milletlerarası Nakliyat Sırasında Korunması’na Dair Sözleşme”yi fesheden 2018 tarihli kararlar örnek alındı.
AKP’de İstanbul Sözleşmesi’nden çıkış konusunda yürütülen tüzel tartışmalara ait ise Türkiye’nin ayrılma iradesinin hukuksal altyapısının da hazırlandığı savunularak, “İstanbul Sözleşmesi’nden zihnen de intikalen de çıktık” yorumu yapılıyor.
“Eşcinselliğe hukuksal statü verilmesinin yolunu açıyor”
AKP’de mukavelenin feshine münasebet olarak, “eşcinselliği olağanlaştırma sonucu doğurabilecek olması” gösteriliyor ve mukavelenin bu mevzuda taraf ülkelere yükümlülük getirilmesi gösteriliyor.
Sözleşmedeki “toplumsal cinsiyet eşitliği” sözüyle, “eşcinsel evliliklerin yolu açılacağı” ve hatta okullarda “eşcinsellik” konusunda bilgi verilmesinin zarurî hale geleceği sav ediliyor.
İstanbul Mukavelesi’nin genelinde cinsiyet yerine toplumsal cinsiyet tabiri kullanılıyor.
Sözleşme’nin 3’üncü Maddesi’nde toplumsal cinsiyet, “herhangi bir toplumun, bayanlar ve erkekler için uygun olduğunu düşündüğü toplumsal manada oluşturulmuş roller, davranışlar, faaliyetler ve özellikler olarak anlaşılacaktır” kelamlarıyla tanımlıyor.
BBC Türkçe’ye değerlendirmede bulunan AKP’li bir siyasetçi, İstanbul Mukavelesi’nde vazgeçilmesinin nedenini, Avrupa ile Türkiye ortasındaki “temel kıymetler farkı”na dayandırarak “Biz toplumun temel direği aile diyoruz. Fakat Avrupa ‘aile yoktur, bireyler vardır’ diyor. Aileyi parçalayınca, bayan -erkek ortada da üçüncü cins çıkıyor. Siz bunu kabul ettiğinizde, okullardaki cinsel gelişim derslerinde eşcinsel evliliği de anlatmak zorundasınız, eşcinsel evliliğe müsaade de vermek zorundasınız, daha bir çok yükümlülüğü yerine getirmek zorundasınız. Sosyolojik hadise olarak eşcinsellik yoktur denilemez fakat buna tüzel statü veremezsiniz. Kontrat buna türel statü verilmesinin yolunu açıyor.” sözlerini kullandı.
Sözleşmede LGBTİ+’ları kapsayan cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği kavramları ise tek bir hususta geçiyor.
Sözleşmenin 4’üncü Unsuru’nun 3’üncü Fıkrasında taraf devletlerin mukaveleyi “herhangi bir temele dayalı olarak ayrımcılık yapılmaksızın uygulanmasını temin edeceği” sözü yer alıyor.
Bu fıkrada, “Taraflar bu Mukavele kararlarının, bilhassa de mağdurların haklarını muhafazaya yönelik önlemlerin, cinsiyet, toplumsal cinsiyet, ırk, renk, lisan, din, siyasi yahut diğer cins görüş, ulusal yahut toplumsal köken, bir ulusal azınlıkla irtibatlı olma, mülk, doğum, cinsel yönelim, toplumsal cinsiyet kimliği, sıhhat durumu, engellilik, uygar hal, göçmen yahut mülteci statüsü yahut öbür bir statü üzere, rastgele bir temele dayalı olarak ayrımcılık yapılmaksızın uygulanmasını temin edeceklerdir” deniliyor.