DEVA Partisi Genel Lideri Ali Babacan canlı yayında Halk TV Genel Yayın Direktörü Suat Toktaş’ın sorularını yanıtladı.
Boğaziçi Protestoları
Boğaziçi Üniversitesi kökleri 150 sene evvel dayanan çok değerli bir üniversitemiz. Rektör ataması ve şovlarla ilgili hükümetin katı ve çok tavrı bizi açıkçası üzdü ve ağrımıza gitti. Böylesine bir eğitim kurumunda bu türlü olayların yaşanması, hükümetin, hükümet ortaklarının aldığı hal üzücü ve dert verici.
Hükümetin iki ortağı neredeyse torunları yaşındaki gençlerle uğraşıyorlar, ‘terörist’ diyorlar. Bizim parti kurucularımız iki tane Boğaziçi Üniversitesi öğrencisi arkadaşımız var. Onlarda bu şovlarda yer aldılar lakin DEVA Partili kimlikleriyle değil öğrenci kimlikleri ile yer aldılar. Olayların en ileriye gitti gece tekrar Genel Merkez İdare Konseyi üyesi arkadaşımız, hakikaten üniversite öğrencisi olanlar için Vatan Emniyeti’nde tüzel dayanak verdiler.
Biz bunu siyasi alan olarak görmedik. Hak ve özgürlük alanı olarak gördük. Burada hakikaten hükümetin arayıp da bulamadığı bir tablo aslında. Hükümet düşman ve ters taraflar üzerinden besleniyor. Ülkenin hiçbir sıkıntısına tahlil bulamadıkları için aykırı taraflar üzerinden siyaset üretiyorlar.
Son kararı açıkçası ben hayli tahrik edici bir karar olarak görüyorum. Öğrenciler ve hocaların önemli bir rahatsızlığı var. Zati hareketler oldu bugüne kadar fakat bundan sonra daha yaratıcı bir konuma geçmeleri gerekiyor sanırım. Niteliğin değişmesi daha yararlı olur üzere bir kanaatimiz var. Daha sakin bir periyoda geçerken Boğaziçi Üniversitesi açısından bu türlü bir karar adeta durumu alevlendirmeyi sağlayabilir. Hem öğrencilerimizin hem öğretim üyelerinin tahriğe kapılmaması lazım. Bir sıradanlaştırma gayreti görüyoruz. Kent Üniversitesi’nde de birebirini yaptılar. Kapattılar, yerle bir ettiler.
Tam denetim edemiyorsam, esaslı bir geleneği ve kültürü varsa o kurumu evvel bir sıradanlaştırma uğraşı var. İki kısım açılmasında yeni hoca muhtaçlığı olacak ve muhtemelen misal profilde beşerler oralarda görevlendirilecek. Gerisindeki oyun planını görmek lazım.
Pes etmemek lazım fakat aksiyonların diğer tıp olaylara evrilmesini önlemek lazım. Bu olaylar üzerinden hükümetin kamuoyunu istismar edip, kendi etrafında kenetlememesi lazım. Şayet azınlık olarak nitelendirilecek bir kitle ise bana buradan oy gelir mi gelmez mi diye bakıyor. Lakin negatiflikler, düşmanlıklar üzerinden seçmeni etrafında tutmaya çalışıyor.
Cuma namazı çıkışı “Benim de istifa etmemi isteyecekler” neredeyse diyor birebir gün toplumsal medyada istifa etme kampanyası başlıyor. Bu büyük propagandayı görmek lazım. Ülkem ismine üzülüyorum.
“Düşman arıyorsanız işsizlik, yoksulluk ile gayrette edin”
Ülkenin bir numaralı gündemi işsizlik, yoksulluk fakat biz bunları konuşuyoruz. Ülkenin asıl ağır problemlerinin üzerini örtmek için ilgiyi diğer yere çekiyorlar buna kimsenin düşmemesi lazım. Gerçek gündemine dönmesi lazım. Kendilerine düşman arıyorlarsa “İşsizlik” karşılarına alsınlar. Hükümete davet yapıyorum. Düşman arıyorsanız işsizlik, yoksulluk ile çabada edin.
Oğuzhan Aygören açıklaması
Oğuzhan beyefendi görevlendirmeden bir gün evvel rektör ile konuşuyor. Rektör beyefendi bu mevzuyu somutlaştırarak kendisine soruyor. Oğuzhan beyin de yanıtı “Şu anda bu türlü bir görevlendirme yanlışsız değil, benim aslında bir misyonum var. Bu türlü bir görevlendirmeye gerek yok, yanlış olur” diyor. Sonraki gün buna karşın rektör o görevlendirmeyi yapıyor ve çabucak de medyaya veriliyor. Oğuzhan beyefendi o gece aradı. “Ben kabul etmedim, buna karşın görevlendirme yapılmış” dedi ve uzunca bir açıklama kaleme aldı. Natürel bu süreç içinde kendi parti içimizden de yansılar geldi. Oğuzhan beyefendisi de arayanlar oldu. Kendi bilgisi dışında olduğunu zati kendisi de açıkladı. Beşerler gerçek olduğuna inanamadı lakin bir tereddüt yaşandı.
“Kavala’nın karısı” sözüne tepki
Şu tabir çok üzücü. Bu ülkenin bayanlarına herkesin saygılı olması lazım. “Kavala’nın karısı” sözü. 36 yıldır Boğaziçi Üniversitesi’nin en sevilen hocalarından biri. Kimliksizleştirme sorunu var burada. Bayanı bir birey olarak görmeme… Zihniyet sorunu var burada. Bu ülkenin temel sorunu ülkeyi yönetenlerin zihniyetidir. O zihniyet değişmeden bu ülkenin hiçbir problemini çözemezsiniz. 2021 yılının dünyası ve Türkiye’sindeyiz. Bu türlü bir şeyi kabul edemeyiz.
İlginçtir o ifadeyi kullandığı saatlerde duruşma devam ediyordu, zamanlamaya bakın. Osman Kavala duruşması devam ederken bir ülkenin cumhurbaşkanı yargılamayı direkt etkileyecek bir açıklamada bulunuyor. Hani yargı bağımsızlığı? Taraflı ve partili cumhurbaşkanı olması.
Erdoğan’ın istifa çıkışı
Genelde bu tıp rejimlerde hitap edilen bir kitle vardır. O kitleden takviye aldığı sürece o rejimin bir mühlet devam etmesi olur. İş üretemeyince lafla peynir gemisi yürütme diyorlar işte.. Bütün olayları evirip çevirip “Beni indirmeye çalışıyorlar, sıkıntıları benimle” demeye getiriyor. O noktaya getirdiği vakit da seçmen kitlesinden müdafaa çemberi oluşacağını düşünüyorlar. Bunlar daima eskide kaldı. Muhalefette artık bunlara gelmiyor. Seçmen üzerinde artık bu sözlerin tesiri yok. Onun kitlesinin de gözleri artık açılmaya başlıyor.
Parlamenter sistem çalışması
Biz ne yaptık? Ülkenin değerli problemlerinden biri idare problemidir dedik. Gündem ne olursa olsun bunu çalışalım dedik. İdare sistemi ile ilgili kendi iç hazırlıklarımızı tamamladık. Siyasi partilerin bize birinci ziyaretlerinde sayın Kılıçdaroğlu, sayın Akşener, sayın Karamollaoğlu’na ve öbür başkanların hepsine “Biz çalışıyoruz, sizler de çalışırsanız bir noktada gruplarınız çalışsınlar bir görüş alış verişinde bulunalım” dedim.
Çalışmamızda altı tane öge var. Birincisi anayasadaki yasama, yürütme ve yargı ile ilgili hususlar. Anayasada olmamasına karşın üç farklı yasal düzenleme alanı var. Bunlardan bir tanesi Meclis İç Tüzüğü, Siyasi Partiler Yasası ve Seçimle İlgili Yasal Düzenlemeler. Altı alan var çalışılması gereken.
Bu evrede partiler ile ikili bazda görüşeceğiz. Münasebetlerini anlamaya çalışacak.
Kılıçdaroğlu ziyareti
Sayın Kılıçdaroğlu’nu ziyarete gittiğim vakit bunu konuştuk ve bir süreç başlattık heyetlerimiz ortasında. Görüşme sonrasında da bunu kamuoyuna açıkladık. Bu görüşmenin akabinde Cumhurbaşkanı çabucak dedi ki “Hadi gelin yeni anayasayı konuşalım” Sonra anladık ki aslında başkanlık sisteminden falan vazgeçme yok. Tam aksisi bunu nasıl daha esaslı hale getirebiliriz çalışması. Açıkçası pek bir ümit yok. Bizim çalışmamıza karşı öbür bir gündem ortaya atıp, bizim çalışmamızı gölgeleme uğraşı olarak gördük.
“Yeni anayasa” tartışması
Henüz bir metin görmedik. Bugüne kadar sayın Erdoğan ve Bahçeli’nin söylediklerine bakarsak anladığımız başkanlık sisteminin daha da kök salması için yapılan düzenlemeler. Nesini savunacağız bunun? Konuşacak bir şey olmaz ki bu durumda. Metin ortaya çıkmadan da büsbütün kapalı kapı ile gitmek istemeyiz. Bu memleketin yarınları için ne güzelse biz onun uğraşındayız. Bizim yolumuz bu memleketin yarınları ile ilgili bir yol.
İktidara hazırlık çalışması da yapıyoruz. Bunun sonu geliyor. Biz daima planlı, programlı gitmeye alışkanız. Daima uzun vadeye bakarak ilerleriz. Hazırlıklı olmak zorundayız. Bu iktidarın artık sürdürülemeyeceğini görüyoruz. İktidar değişikliği olduğu vakit hem bizim hem de muhalefet partilerinin bu cins hazırlıkları yapması gerekiyor. DEVA Partisi daima muhalefet için kurulmadı.
Liderlerin sistem görüşmeleri
Biz bu kademede ikili görüşmeler ile devam edeceğiz. Sayın Kılıçdaroğlu ve sayın Akşener kendi ortalarında ikili bazda görüşebilir tahminen bilemiyoruz. Birbirimizi manaya ve istişare etmek istiyoruz. Hepimiz parlamenter sistem diyoruz lakin ne anlıyoruz? Parlamenter sistemden bizim anladığımız farklı öteki partinin anladığı farklı olabilir.
Bizim ittifaktan anladığımız seçim ittifakı. O da seçim kararı alındığı an oluşacak bir ittifak. Seçimlerden sonra ittifakın bir manası kalmıyor. Bizim çalışmalarımız şu an bir seçim ittifakı çalışması değil. Bu kademede bir ittifaktan bahsetmiyoruz. Seçim kararı alındığında ona bakılır.
Üçüncü ittifak tartışmaları
O kadar erken ki bunları kıymetlendirmek için. Seçimin ne vakit olacağını bilemiyoruz. Siyasi partilerin bugünkü duruşları var, seçime yaklaştığımızda nasıl olacak bilemiyoruz. Hasebiyle şu andaki içinde bulunduğumuz sürecin anahtar sözlerini diyalog ve istişare olarak görüyoruz. Çok değişken bir taban bu, vakti geldiğinde konuşulur. Çok çok erken bir şey söylemek için.
Erken seçim
Normalde cumhurbaşkanının yüzde yüz kendi iradesine kalsa erken seçim yapmak istediğini ben düşünmüyorum. Ekonomik kurallar bu kadar kötüyken ülkeyi seçime götürüp o seçimden muvaffakiyet ile çıkma ihtimalinin çok zayıf olduğunu kendi de görüyordur herhalde. Kaybedeceği seçime neden götürsün? Elindeki yetkileri neden riske atsın?
Anayasa’da bir unsur var. Seçilen Cumhurbaşkanının ikinci periyodunda şayet bir erken seçim kararını Meclis alırsa o vakit cumhurbaşkanının misyon mühleti bir periyot daha uzar diyor. Bu unsur tahminen 2021’de, 2022’de kullanılmak istenilebilir. Bir tartışma da cumhurbaşkanının birinci periyodu mi ikinci periyodu mi? Bu cins durumlarda kim ne söyler hangi duruşu ortaya koyar bilemiyoruz. Hukukun üstünlüğü çok kıymetli diyoruz. O vakit güçlü kurumlara gereksinimimiz var. Şu anki hükümetin en sevmediği şey de bu. Asıl ülkede gereksinim olan kavram bir zihniyet değişikliğidir. Bu zihniyet değişmeyeceğine nazaran iktidar değişmelidir.
AKP’de ne değişti?
İktidarı kullanma gücünün mühlet ile hukukla sonlu olması gereği. Bu karar uygulanmadı. Biz başta AK Parti’nin kuruluşunda tüzüğe bunu vurgulayarak yazdık. Müddet hududu koyduk, 3 devir. Sayın Erdoğan 3 periyot hududunu aslında 2015 yılında doldu. 2014’te cumhurbaşkanı seçildi tamam ancak bir siyasi parti genel lideri olarak mühleti doldu. Güç zehirlenmesi bir gerçek. O tarihlerde hakikaten kuruluş kuralları uygulansaydı Türkiye bugün diğer bir farklı durumda olabilirdi. Kuruluşta unsurlar ve kıymetler vardı bunlar ayaklar altına alındı. Kimse onlara dönüp bakmıyor, tam bir fırsatçılık var.
Babacan’ın kopma noktası
Tek bir nokta ya da olay değil. Bu bir süreç. 2012, 2013’te başlayan. Ben ve benim üzere düşünen birçok arkadaşımız yanlışları düzeltmek için çok gayret verdi. Benim kamuoyu önünde yaptığım pek çok açıklama var. İktisadın en yeterli olduğu devirde “Eğer Türkiye’de gerçek manada bir hukuk devleti yaşatamazsanız ve gerekli olan eğitim adımlarını atamazsanız bu ülke orta gelir batağına düşer” dedim bakanlık dönemimde. Bunların hepsi oldu.
Bakanlık devrinde koruma ettiğim tek evrak kamu idaresi. Yolsuzlukla nasıl uğraşacağız? Biz parti içinde yaptık etik pahalara ait. Seçilmişler ve atanmışlar için. Biz bunu devlette yapmak için çok uğraş ettik. Bütün bunlar olumsuzluk karşılandı ve engellendi. Bunlar kopuş noktasını hızlandırdı. O denli bir noktaya geldik ki muhakkak ümit yok. O noktadan sonra artık yolları ayırıp kendi ülkelerimizin yarınları için yepisyeni bir çalışma başlatmayı orijinal bir sorumluluk olarak gördük.
Yeni sistem ne getirdi?
Güçler ayrılığının büsbütün yok olduğu, bir kişinin ve bir makamın hem yargı, yasama üzerinde neredeyse yüzde yüze varan bir denetim oluşturduğu. İstikrar ve denetim sisteminin büsbütün ortadan kalktığı bir rejim haline geldi. Bireyleştirilmiş bir idare anlayışıdır bu. Buradan muvaffakiyet elde etmek asla mümkün değil. Biz aslında bunu çok net gördüğümüz için orijinal bir çalışma başlatmaya karar verdik.
“Siyasete yeni kattığımız insan sayısı çok fazla”
Biz bir partiden kesim olarak kopmuş bir parti değiliz. Kurucularımız, yöneticilerimizin içinde aşikâr bir siyasi partiden gelenlerin oranı çok düşük. Siyasete yeni kattığımız insan sayısı çok fazla. Yesyeni bir siyasi parti inşa ediyoruz. Onun için şu an çok farklı kısımlara hitap etme talihimiz var. Şu anda herhalde en değerli söz bizim için ‘merak’. Beşerler merak ediyor. Bizi anlamaya çalışıyorlar. Siyasette bu uygun bir başlangıç noktası. Bizim bundan sonra kendimizi daha âlâ tanıtmamız gerekiyor.
“TRT iktidarın medyası haline geldi”
Şu anda hükümetin denetim ettiği ya da devlet medyası bizim partimizi hiç görmemeye çalışıyor. Hele hele TRT, Anadolu Ajansı. TRT iktidarın medyası haline geldi. Üniversal hukuka karşıttır. TRT’nin propaganda aracı olması yanlış. TRT yaptığı affedilemez.
Anketler
Biz hiç anket yaptırmıyoruz. Yapılan anketler bize geliyor biz yalnızca inceliyoruz. Biz kendi mesken ödevimizi şimdi tamamlamadık. 38 vilayette şimdi kongre yapmadık. Medya blokaji var diye mazeret üretecek halimiz yok. Olağanda 3 ayda elde edeceğimizi görünürlüğü tahminen 12 ayda sağlayacağız lakin yapacağız. Biraz daha vakit istiyor. Bütün süreci tamamladıktan sonra başlangıç noktasına geldikten sonra tahminen bir ölçüm yaptırırız.
Finansman büsbütün bağışlar ile. Yeni kurulan bir parti olduğumuz için hazineden bize takviye verilmiyor. Lakin birinci seçimden sonra. Bizim finansmanımız büsbütün bağışlar ile yürüyor.
Ekonomi
Biliyorsunuz bir Merkez Bankası lideri ile bir bakan değişti. Daha hiçbir şey yapılmadan piyasada bir rahatlama oldu. Düşünün ki toptan bir iktidar değişikliği olsa. Evvel bir numara özgürlükler. Özgürlüklerden başlamak gerekiyor. Tahlil buradan başlıyor. Özgürlük bir duruş sorunu. Yeni kurulan bir hükümet, “Gazetecilerimiz, STK’larımız bizden size baskı gelmeyecek” diye açıkladığı an başlayacak. Bu bile ülkeyi çok rahatlatacak. İktisat için buralardan başlayacağız. Bir öbür konu ise yargının bağımsızlığı, tarafsızlığı. Nitekim adil bir yargı düzeneğinin olması.
TÜİK’in verileri
Devletin açıkladığı bilgileri yan yana koyun tutarlılık yok ki. Bir data diğer bir şeyi bir bilgi değişik bir şeyi gösteriyor. Bilgi toplanırken hangi market zincirinin hangi şubesinden bilgi toplayacağı evvelden ayarlanabiliyor. Nihayetinde bunlar toplandıktan sonra subjektif kıymetlendirme kısmı var. Hangi noktada ne yapıyorlar, datalar ile ne kadar oynuyorlar kısmında yalnızca duyduklarımız var.
Enflasyon gerçeği
Vatandaşa soruluyor kamuoyu yoklamalarında enflasyon kaç diye. Metropoll’ün bir açıklaması var. Resmi açıklanan sayı yüzde 15, vatandaşımızın tam yüzde 80’i bundan fazla diyor. Yüzde 51 ise enflasyonun yüzde 30’dan fazla olduğunu söylüyor. Benim aldığım karşılık ise yüzde 30, yüzde 40, yüzde 50. Ülkenin gerçeği bu. Bunlar tutuyor yüzde 15 diye açıklıyor. Buna inanan yok. Bu türlü yanlışlar üzerinden iktisat idaresi düşünülemez.
“Güçlü, sürdürülebilir ve kapsayıcı ekonomi”
Ekonomiyi düzeltmek istiyorsak evvel özgürlükler ile başlayacağız. Hukukla devam edeceğiz. Ülkenin idare sisteminin parlamenter sistem olmasını sağlayacağız. Döneceğiz dış siyasete bakacağız. Bizim iktisat modelimiz “Güçlü, sürdürülebilir ve kapsayıcı ekonomi” Güçlü bir büyüme yeniliğe, teknolojiye dayanacak. Uygun eğitilmiş bir nüfusa, çalışan kesite dayanacak. İktisatta işsizlik sorunun çözülmesinin sorunu evvel yatırım olacak ülkeye.
Sürdürebilir olması gerekiyor. Etraf ile dost, finansal açıdan sürdürülebilir olması gerekiyor. Kapsayıcı büyümeden kastımız, büyümenin nimetlerinden toplumun adetli biçimde yararlanabilmesi demektir. Bunda prensipler lazım. Öncelikle bir takımınız olacak işi bilen. Düzgün bir iktisat siyasetiniz olacak. Kural bazlı bir ekonomiyi idaresi olacak. Mali kural bunlardan bir tanesi.
“Mali Kural’ı Erdoğan engelledi”
Bir ülkenin mali siyasetlerinin uzun vadeli kural silsilesine bağlanması. Hasebiyle her sene sürpriz bir bütçe çıkmıyor. Bu ülkeye büyük bir yarar sağlıyor. Avrupa pandemide 3 trilyon euro para bastı karşılıksız. Hiçbir şey olmadı. Zira mali kuralları var.
Biz 2008-2009 periyodunda Mali Kural derken, Plan Bütçe Komitesi’nden oy birliği ile geçirdim ben onu. Bütün siyasi partilerinin takviyesi ile geçirdim ben onu. Genel Kurul’da üç saat kala o vaktin başbakanı şu andaki cumhurbaşkanı sayın Erdoğan engelledi bunu. Zira kuralla kendini bağlamak istemeyen bir idare zihniyeti. İleriye gerçek gelir ve harcama riskini keyfi olarak harcamayı sıfırlıyordu. Keyfiliği önlüyordu. Kuralla bağlılığın istemediğini gördük.
Geleceği nasıl garantiye alacağız. Bunun yolu mali kuraldan geçiyordu fakat maalesef engellendi bu. Meclis’e telefon “Durdurun şunu” bu kadar. Genel Kurul’un gündemine girdiği halde gündemden çıkarıldı. Hem de görüşülmesine çok az bir mühlet kala. Harcamacı bakanların bir kısmı da karşı çıktı buna. Onlardan şikayet gitti ve çalışmamız durduruldu.
“İstişare çok önemli”
Tutarlı ve şeffaf olmanız lazım. İstişareye açık olmanız lazım. Ben Plan ve Bütçe Komitesi öncesinde muhalefet vekillerini de davet ederek bir toplantı yapardım. Daha sonra birkaç gün sonra toplantının aslını yapardık. Bilhassa muhalefet vekillerinden hoş fikirler gelirdi. İktisadın temel unsurları bunlar. Ekonomik büyüme modeli yatırım, üretim, ihracat.
“İçeride zorlandığımı biliyordum”
Eğer bugünün ekonomik meseleleri benim altı yıl evvel ayrıldığım bir vazifeye bağlanıyorsa açıkçası burada rasyonelliğin ötesinde bir şey var. Biz o günlerde açıklama yaptık. Bunların hepsini o vakit söyledik. İmar rantları ile ilgili tasamı tekraren söz ettim. Uyarıyordum. İçeride zorlandığımı biliyordum. Hiç olmazsa kamuoyunu bilgilendireyim diye uyardım. Yolsuzlukla çaba konusunda gerekli adımlar atılmazsa bu beka sıkıntısı haline gelir diye açıklamam var. Bütün ikazlarıma karşın olayların akışı yanlış yere gitti ve biz geri çekildik.
Aslında hükümet her şey çok güzel sözünü artık kullanamıyor. “Reform yapacağız” diyor. Sıkıntıları görüp sanki ne yapabiliriz diye şu anda bir bocalama var. Hazine ve Maliye Bakanı’nın değişmesi, Merkez Bankası Liderine “Faizi arttır” demesi. “Faiz sebeptir, enflasyon sonuçtur” diyordu. Sayın Erdoğan’ın şu an dönüp Merkez Bankasına “Faizi düşür bak enflasyon nasıl düşecektir” demesi gerekiyor. Yıllarca bunu dayatmadı mı?
“Bir özür borçları yok mu bu millete?”
Akraba bakan ortadan kaybedildi, o gün bugündür ortada yok. Merkez Bankası’nın faizi yükseltildi ve devam ediliyor. Bu ülkenin ödediği bedelin hesabı sorulmayacak mı? Rezervler neden çar çur edildi? Yedek akçeler bu ülkenin berbat gün parasıydı. Akraba bakan devrinde bir günde yıllarca biriktirilen yedek akçeler harcandı. Bunu çıkıp da bir anlatmayacaklar mı? Bir özür borçları yok mu bu millete?
Şu anda tek imza ile birçok kararı alabiliyor. Merkez Bankası liderinin yaptığı işine gelmiyorsa yarın değiştirebilir. Kimi kime şikayet ediyor. “Ben düşük faizden yanayım, arkadaşlarla anlaşamıyoruz” diyor. O denli anlaşamama lüksü yok. Düşük faizden yana ise dönsün Merkez Bankası’na söylesin. Sonucu daima birlikte görelim. Bu koskoca ülke bir kişinin deneme tahtası değil. Bu ülkenin vatandaşları da kobay falan değil kimse kusura bakmasın.
Ekonomide gerçek tablo
Yoksulluk intiharları başladı bu ülkede. Yazık değil mi? Bir hesap vermeleri lazım. En azından şu anda bir açıklama borçları var. Daha evvel neden düşük faiz diye bastırıyordu. -45 milyar dolarda şu an Merkez Bankamız. Bir açıklama yapmayacaklar mı? Beşerler bir kuruş daha az fiyata ekmek almak için ekmek kuyruğuna giriyorsa bunun yüzündendir. Rasyonel olmayan iktisat siyasetleri, makûs yönetimdendir. Pandemi falan değil bakın. Pandemi gelmeden evvel iktisadın büyüme suratı yüzde 1. Makûs idare yüzünden. Aklı başında işin ehli bir idare gelsin ancak eş vakitli olarak hukukla, yargı ile özgürlükler ile siyasi revizyon inanın bu ülke kanatlanıp uçar masraf. Sıkıntılar büyük fakat tahlilleri inanın kolay. Bu ülkenin şu an içinde bulunduğu kurallar bu ülkenin bahtı değil. Akraba bakan yok olduktan sonra yapılan tek şey Merkez Bankası’nın faizi arttırması.
Sıcak para ülkeye yeni yatırım, yeni istihdam getirmiyor. Şu andaki tablo bu ülkenin kaynaklarının yurt dışına transferinden ibaret. Ben bıraktığım vakit bütçedeki faiz ödemesi 51 milyar lira, bu yıl ise 179 milyar lira. Hakikaten içimiz kan ağlıyor. Türkiye bu tabloyu hak etmiyor.
Cari açık
Cari açığı düzeltme ihtimali yok zira kur düştükçe ithalat ucuzlar. Kısa vadede ithalatı ucuzlaştıran bir iş münasebetiyle ithalatı arttırır kur fikir. Cari açığa hiçbir yararı yoktur. Eş vakitli Türkiye’de hukuk, eğitim ıslahatı lazım.
“Zihniyet değişikliği olmadan iktisat düzelmez”
Biz onun için ülkenin iktidarına talibiz. Zira biz iktidardaki zihniyet değişikliği olmadan iktisadın düzeleceğine inanmıyoruz. Diğer alanlarda da ıslahat yapılacağına inanmıyoruz. 10 tane Nobel ödüllü iktisatçıyı iktisadın başına koyun 3 ay dayanamazlar. “Sadece bizim elimizde değil. Yargınız işlemiyor, hukuk yok” derler. Öncelikle kendi vatandaşlarımız güvenecek bu ülkeye yatırım yapacak ki işsizliği çözebilelim.
Türkiye’nin en kıymetli sorunu “eğitim” deyince o çok uzun iş denilip kısa vadeye odaklanılması. Halbuki eğitimin önemli halde ele alıp ıslahatlar yapmak gerekiyor.
Eğitim ve Ekonomi
Ekonominin iki kanadı vardır. İş gücü ve sermaye. Sermaye hiç sorun değil itimat olduğu vakit döner dolaşır gelir. İnsan kaynağı, iş gücü çok kıymetlidir. İş gücünüz ne kadar düzgün yönetilirse, ne kadar yüksek katma bedel üretecek niteliklerle yetişirse iktisada katkısı çok büyük olur.
“Mecburi eğitim 3 yaşında başlamalı”
Artık eğitim sisteminin öğrenmeyi öğretme olarak değişmesi lazım. Bilhassa internet aleminde yanlışsız bilgi ile yanlış bilgiyi ayırt etme maharetleri başlatılmalı. Artık hayat uzunluğu tahsil var. Üniversitelerin hayat uzunluğu öğrenme merkezleri haline getirilmesi gerekiyor. Tıp ilerledikçe beşerler daha çok yaşıyor. Süratli değişime ayak uydurmak bilgiyi, beceriyi yenileyerek mümkün. Bizim eğitim sistemini buna nazaran kurmamız lazım. Bireye özel hale getirilmesi, seçmeli derslerin çoğaltılması lazım. Müfredatın esnekleştirilmesi gerekiyor. Eğitim siyasetin baskın kaldığı bir alan olduğu şimdiye kadar. Eğitim büsbütün kendi içinde yürüyen siyaset ile yürümek zorunda.
Özellikle kız çocukları kimi alanlardan uzak duruyor da tutuluyor da. Bu alanlarda kız çocukları teşvik edilmeli. Hayat uzunluğu kadın-erkek adaletini sağlamak açısından da değerli.
Öğretmenliğin prestijli bir meslek haline getirilmesi gerekiyor. O da çok değerli bir alan. Öğretmenin çocuk üzerindeki tesiri hayat uzunluğu muvaffakiyetindeki kıymetli faktörlerden biri. İnternet gençler ve öğrenciler için süratli ve fiyatsız olmalıdır. Çok süratli bir biçimde yapılabilir, süratli ve fiyatsız internet gençlerimiz ve öğrencilerimizin muhtaçlığı.
CHP’nin kamulaştırma açıklaması
Biz kamu özel iştirakleri hakkında bir projenin daima nakit akışı varsa o proje için kamu özel paydaşlığı uygulanmalı diyoruz. Nakit akışı olmayan projelerde olmamalı diyoruz. Bir havaalanı, bir köprünün nakit akışı olur. Münasebetiyle burada uygulanabilir lakin öbür projelerde yapmayacağız diyoruz.
O projelerdeki en kıymetli sorun, vaktinde ihale edilirken geniş iştirak ile açık yapılmadı. Çok dar şirketler çağrıldı. Şeffaf değildi süreç. Hasebiyle bu süreç çok değerliye mal oldu. Garanti fiyatları çok yüksek sayılar olarak karşımıza çıktı. Ben o büyük projelerinin yanlışlığını argüman etmiyorum, büyük proje ülke için kıymetlidir. Bugün olmazsa bundan 5 sene sonra o köprü çalışır.
Bu projelerinin ihalelerinin şeffaf, iştirakçi ve açık yapılması lazım. Kontrat hukukuna ters bir iş yapmamak lazım. Ülkenin prestijini müdafaanız lazım. Uzun vadeli çıkara ziyan vermemek lazım. Bunların denetlenmesi gerekecektir kesinlikle. İdari ve yargı kontrolünün sonunda meseleler bulunup, tespit edildiğinde kontrol sonundaki süreç işletilmelidir. Özel dala karşı duran bir idare anlayışı da ülkeye ziyan verir. Biz, bütün bu projeler idari ve yargı kontrolüne natürel tutulacaktır diyoruz.
ABD ve Türkiye
2021 yılının yeni özelliği ABD’de demokratların iş başına gelmesi. Biden ve takımının iç siyasette ezaları var. Pandemi, iktisat sorunu var. Bölünmüş bir toplum ile karşı karşıyalar. Kurumlar çok zayıflatıldı orda da. ABD’de bile Trump, Merkez Bankası’na baskı yaptı. İç siyaset çok kıymetli olacak onlar için. Dışarıda da farklılıkları olacak. Demokrasiyi önemsiyorlar.
Rusya bizim komşumuz çok kıymetli bir ülke. Rusya ile de ortak çıkarlar bazında yapılacak çok iş var. Komşuluk alakaları kıymetli fakat öte yandan Türkiye’nin dünya ile olan bağlantılarını onarmak ismine bir fırsat penceresi açılmış durumda. Şayet Türkiye demokratik dünya ile münasebetlerini onarmak istiyorsa uygun olur.
Türkiye’nin Dış Politikası
Hükümete, dış siyaset ve dış güvenlik problemlerini içerideki badirelerin üzerini kapatmak için kullanmayın davetini yapıyorum. Büsbütün hükümetin elinde. Akıllı işler yaparsa, Türkiye için çok âlâ sonuçlar çıkar. Zira o fırsat var. Düşmanlık ile ilerlerse yazık olur. Şu anda Dış Siyaset yok Dış Alakalar var. O da bir kişinin hisleri ile dürtüleri ile yürüyen bir alan. “Ben onun elini sıkmam, ben onun masasına oturmam” Bu ülkenin ulusal çıkarları siyasi diyalog ile sağlanır. Daima savaş uçağı, savaş gemisi gönderirseniz ülkeyi ölçülebilir hale getirirsiniz. En çok üzüldüğüm nokta son devirde Türkiye’nin askeri açısından caydırıcılığının örselenmiş olmasıdır.
EYT
Emekli maaşlarına bakmak gerekiyor. Bu işin finansal sürdürülebilirliğine bakmak gerekiyor. Adalet ve hakkaniyet, bir de finansal sürdürülebilirlik tarafından bakıp bu meseleye mutlaka bir tahlil üretilmesi gerekiyor.
KHK’lılar
Özellikle toplumdaki prestij kaybı. Devletteki işten hiçbir münasebet olmadan çıkarılması adeta o damga ile birlikte özel dalda de iş bulamayacak duruma gelmiş olmaları toplumda da yara açtı. Burada yapılacak çok şey var. Yargı kararını vermiş, buna karşın iade edilmemesi kabul edilebilir değil. Devletin kuşkusuz kendini müdafaası olacaktır. FETÖ tehdidi ortadan kalkmış değildir. Çok sinsi ve gizlice çalışan bir örgüt bu. Öte yandan devlet kendi vatandaşına zulmetmeyecek.