Beykent Üniversitesi Sıhhat Bilimleri Meslek Yüksekokulu Beslenme ve Diyetetik Kısmı Arş. Gör. Eda Balcı, son yıllarda epeyce konuşulan bahislerden biri olan ‘Son Kullanma Tarihi’ ile ‘Tavsiye Edilen Tüketim Tarihi’ ortasındaki farkı açıkladı. Balcı, “Yapılan çalışmalarda Türkiye’deki besin israfının en büyük sebeplerinden biri olarak ‘kullanılabilir besin israfı’ geliyor. Etiketleri yanlış okuma, anlayamama ve etiket üzerinde yazanlar hakkında bilgi sahibi olmama bu israfı tetikliyor” dedi. Besinlerin üzerindeki etiket bilgilerinden besine dair birden fazla şeyin öğrenildiğini söyleyen Balcı, “Bu bilgilerden biri besinin ‘son tüketim tarihi’ başkası ise ‘tavsiye edilen tüketim tarihi’. Bu iki tarih birbirinden farklıdır. Ancak, ortalarındaki farkı ne yazık ki birden fazla insan bilmemekte ve bunun sonucunda binlerce ton besin çöpe gitmektedir. Genel olarak, Türkiye’de Son Tüketim Tarihi’nin (STT) ne manaya geldiği bilinirken, Tavsiye Edilen Tüketim Tarihi (TETT) ile ilgili bilgilerinin olmadığı ve bu yüzden bilinçsiz hareket edilerek besin israfına neden oldukları görülüyor” dedi.
STT ve TETT ortasındaki fark nedir?
Son tüketim tarihinin, Son Kullanma Tarihi (SKT) olarak da tabir edildiğini belirten Balcı, bu tarihin besinin güvenilirliği ile ilgili olduğunu; besinin kalitesi ve sağlıklı bir biçimde en son hangi tarihe kadar kullanabileceğini söz ettiğini söyledi. STT’nin “mikrobiyal açıdan kolay bozulabilen ve kısa bir mühlet sonra insan sıhhati açısından tehlike teşkil etmesi mümkün besinlerin tüketilebileceği son tarihi gösterir” formunda ise kelamlarına devam etti. STT dolan besinlerin insan sıhhatini tehlikeye attığından ötürü çabucak atılması gerektiğinin altını değerle çizen Balcı, gereksiz yere çöpe atılan eserlerden ötürü israfın çok olduğunu belirtti.
“Hemen çöpe atmayın”
TETT’nin farklı bir bilgi verdiğini belirten Balcı, ”TETT, Türk Besin Kodeksi Etiketleme Yönetmeliği’ne nazaran, uygun halde koruma edilmesi durumunda besinin kendine has özelliklerini koruduğu süreyi gösteren tarihtir. Etikette belirtilen TETT gününe kadar besin, kalitesini en yeterli halde koruma edebilmektedir. Ancak bu tarihten sonra besinin kalitesi ve besin kıymeti azalmaya başlayabilir. Bilhassa bakliyat, çay, şeker üzere raf ömrü daha uzun olan besinlerin etiketinde TETT yer almaktadır. Bir besinin TETT’si geçtiyse kimi özelliklerini kaybetmiş olabilir lakin bunlar sıhhatimizi olumsuz etkileyecek durum değildir. O yüzden TETT geçti diye gıdayı çabucak çöpe atmamalıyız. Şayet besinde berbat koku ve istenmeyen lezzet varsa o durumda tüketilmemesi ve atılması gerekmektedir” dedi.
“Kaynaklar azalıyor”