Anayasa Mahkemesi, sokakta mesleğini icra ederken polisin tarafından şiddete maruz kalan gazeteciler için emsal bir karara imza attı.
5 Kasım 2015’te Yükseköğretim Heyeti’nin (YÖK) kuruluş yıldönümü protesto etmek isteyen öğrencilerin İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi önünde toplanmasını, takip eden Bianet muhabiri Beyza Kural Yılancı, polisin göstericilere müdahale ettiği anları çekiyordu. Bu sırada sivil giysili bir polisin müdahalesine uğradı.
Mesleğini yapan gazeteciye aykırı kelepçe
Ankara Gazetecisi’nden Alican Uludağ’ın haberine nazaran, Polislere, gazeteci olduğunu bildiren ve kurum kimliğini gösteren Beyza Kural’a “Hiçbir şey eskisi üzere değil artık, bunu öğreteceğiz size” dedi. Aksi kelepçe takılan Beyza Kural, alandan uzaklaştırılmış ve yaklaşık 4 dakika bu halde tutulduktan sonra gözaltı aracında yer olmaması nedeniyle hiçbir süreç yapılmadan hür bırakıldı.
Savcılık takipsizlik verdi: Kural AYM’ye başvurdu
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı ise Beyza Kural’ın polisler hakkındaki şikayetine takipsizlik kararı verdi. Kural, AYM’ye başvurmak zorunda kaldı.
Anayasa Mahkemesi, yapılan müracaatta insan haysiyetiyle bağdaşmayan muamele yasağı ile tabir ve basın özgürlüğünün ihlal edildiğine karar verdi. Beyza Kural’a 15 bin TL manevi tazminat ödenmesine hükmeden mahkeme, polisler hakkında kapatılan soruşturmanın tekrar açılması için de kararın örneğini İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’na gönderdi.
Keyfi olarak gözaltına alındığı kanaati
Kararın münasebetinde, şöyle denildi:
“Gazetecilik misyonunu yapan müracaatçının olayları haberleştirmek dışında bir amaçla şovun yapıldığı bir yerde bulunduğu, polisin o sırada devam etmekte olan şova ait misyonlarını yapmasını engellediği, bir gösterici üzere davranarak polise karşı şiddet kullandığı ya da polis için rastgele bir tehdit oluşturduğu ileri sürülmemiştir. Soruşturma belgesinde ve sonucunda verilen takipsizlik kararında müracaatçının haber yapmasının engellenmesinin ve müracaatçıya yapılan fizikî müdahalesinin katiyen gerekli olduğuna dair rastgele bir tespit ya da açıklama yapılmamıştır. Bunun bilakis kamera imgeleri dikkatle incelendiğinde müracaatçının keyfi olarak gözaltına alındığı ve kelepçelendiği kanaatine ulaşılmıştır.”
Polisin emeli küçük düşürmekti
Gazeteciye müdahalenin haklı yahut yasal bir nedene dayanmadığı vurgulanan kararda, bunun demokratik toplum tertibinin gereklerine uygun olmadığı belirtildi.
Kararda, savcılığın soruşturmasının da objektif ve tarafsız bir tahlile dayalı olmadığı söz edildi, sorumluların cezalandırılmasına yönelik tesirli bir soruşturma yürütülmesi istendi. Kelepçelemenin polis memurunun imgesini alan müracaatçının küçük düşürülmesi ve müracaatçıya bir nevi ders verilmesi hedefiyle kasıtlı olarak beden bütünlüğüne ziyan verecek formda gerçekleştirildiği izlenimi oluşturduğu belirtilen kararda, bu nedenle bu durumun insan haysiyetiyle bağdaşmayan muamele olduğu söz edildi.