Türkiye Uzay Ajansı (TUA) Lideri Serdar Hüseyin Yıldırım, MHP Genel Lideri Devlet Bahçeli’nin uzaya gidecek astronot için Türkçe isim önerisi olarak sunduğu “Cacabey”i hakikat bulmadığını belirtti.
Yıldırım, “Türk Lisan Kurumu Liderimiz ziyaretimize gelmişti. Lider beyefendiyle şunda mutabık kaldık; özel isim kullanılması hakikat değil. Şayet bunu astronot yerine kullanacaksak; astronot yalnızca Türk olmayacak. Amerikalı astronot da olacak. Yarın, ‘Amerikalı Alpaslanlar uzaya çıkıyor’ dediğimiz vakit yanlış olur. Ya da ‘Rus Cacabeyler’ dediğimiz vakit olmayacaktır. Bu sefer beşerler yeniden astronot ismini kullanmaya devam edecek. Astronot bir cins isimdir, bir cins isim olarak bir teklif bulunması doğrudur. Özel isimler bence yerinde değil” sözlerini kullandı.
“En son kararı da Sayın Cumhurbaşkanımız verecektir”
Önerilen isimler ortasında kendisine yakın gelen bir teklif olmadığını belirten Yıldırım, “Özbek bir kardeşim aradı, ‘Bizde bir isim var aramaya gerek yok. Biz ‘fezagir’ deriz’ dedi mesela. Fezagir mana olarak çok yanlışsız, ses olarak bize çok uyar mı tartışılabilir. Lakin her hâlükârda halkın beğenisine sunacağımız için, bir anket çalışması bile yapılabilir. En son kararı da Sayın Cumhurbaşkanımız verecektir” diye konuştu.
“Bir turistik seyahat üzere düşünmüyoruz”
Uzaya gidecek birinci astronotun bayan yahut erkek olmasının kendileri açısından değeri olmadığını belirten Yıldırım, “Önemli olan kriterleri sağlaması. Çok sıkıntı bir eğitimden bahsediyoruz. Bir Türk vatandaşının uzaya çıkması ve uzay istasyonunda bilimsel deney yapması. Bir turistik seyahat üzere düşünmüyoruz” dedi.
“Bana sorsanız ben milyar dolar isterim”
Bütçe konusunda bilgi eksikliklerinin olduğunu belirten Yıldırım, “38 milyon devlet bütçesinden verilen bir hissedir; lakin bir çok kurumdan aldığımız katkı hisselerimiz var. Yalnızca bunlara baktığınız vakit Uzay Ajansının bütçesi 50 milyon doların üzerine çıkıyor. Bu çok büyük para değil yanlışsız, bana sorsanız ben milyar dolar isterim; lakin ülkemizin kaideleri da muhakkak. Biz bunları hakikat pahalandırmak zorundayız” diye konuştu.
“Türkiye uzay liman için uygun değil”
Türkiye’den yapılacak roket fırlatmalarının kısıtlı olacağını belirten Yıldırım, “Türkiye’den fırlatma mümkün; lakin uzay limanımızı Türkiye’de kuramayız. Her yörüngeye her açıya fırlatma yapabilecek bir yere sahip olmanız lazım. Türkiye buna uygun değil” dedi. Uzaydaki her şeyin yerden denetiminin de çok değerli olduğunu kaydeden Yıldırım, “Yerden denetim için geniş çaplı antenler gerekiyor. Şu anda Türkiye’de bu yok. Bunun da alt yapısını kuracağız. En azından 1 tane büyük antene muhtaçlığımız var” tabirlerini kullandı.
Cacabey kimdir?
Bahçeli’nin astronot isim önerisi olan birinci Türk gökbilim medresesini kuran Caca Beyefendi, Selçuklular devrinde yaşamıştır.
Selçuklular devrinde Ceceli aşiretinin beyefendisi olan Buyruk Bahaddin Caca’nın oğlu olarak dünyaya gelen Cacaoğlu Nureddin Cebrail (Cacabey) 1240 yılında Kırşehir’de doğdu. Şimdi küçük yaşlardayken üstün yeteneklerinden ötürü devletin önde gelenlerinin dikkatini çeken Caca beyefendi, Kırşehir’de zamanın fakültesi olarak bilinen Caca Beyefendi Medresesi’ni yaptırdı.
Cacabey ayrıyeten idare ve yazı lisanında Türkçe kullanarak, Türkçe’ye verdiği kıymetle de bilinmektedir. Kırşehir’e büyük hizmetlerde bulunmuş, büyük ve tarihi şahsiyettir. Cacabey ünlü İslam bilim adamları ile tıpkı devirde yaşamıştır. 1270 yılında Hacı Bektaş ile, 1273 yılında Mevlana ile birçok sefer buluşmuşlardır.
Cacabey’in eserleri
Cacabey’e ilişkin Arapça ve Moğolca olmak üzere toplam 4 vakıfname bulunmaktadır. Bu vakıfnamelerde medresi, mescit, hanıkâa, zaviye, mektep, dar’ül el süleha, türbe ile Kayseri, İskilip ve Eskişehir’de pek çok eserler yaptırdığına dair bilgiler yer almaktadır.
DHA