Yöneylem Toplumsal Araştırmalar Merkezi’nin hazırladığı Ocak 2021 raporunda seçmenlerin yaş, etnik köken ve siyasi kimliklerine yönelik Siyaset Paneli açıklandı. İştirakçilere Cumhurbaşkanlığı seçimleri ve genel seçimlere ait tercihleri soruldu.
“Bu Pazar milletvekili seçimi yapılacak olsa hangi partiye oy verirsiniz” formundaki soruyu yanıtlayan iştirakçiler şu cevapları verdi:
Türkiye genelinde seçmenlerin yüzde 30’u AKP’yi, yüzde 20,4’ü CHP’yi, yüzde 8,8’i DÜZGÜN Parti’yi, yüzde 8,1’i HDP’yi, yüzde 7,9’u MHP’yi destekleyeceğini söz etti.
Yeni kurulan partilerden Deva Partisi’nin oy oranı yüzde 1,1 düzeyinde. Kararsızlar ise yüzde 13,1 olarak ölçüldü.
24 Haziran oyları hangi partilere dağıldı?
Araştırmaya nazaran; AKP, 24 Haziran 2018 milletvekili seçimindeki oylarının yüzde 81,5’ini korudu. AKP seçmeninden CHP’ye 2,2 puanlık geçiş ise dikkat cazip oldu. Yüzde 10 civarındaki kararsızlar, AKP’den vazgeçme eğiliminde olan seçmenlerin dayanağını hangi partiye yönelteceği konusundaki tereddüdü gösterdi.
Benzer bir durum MHP seçmeni için de gözlemlendi. 24 Haziran oylarının yüzde 75,9’unu koruyan MHP’de, DÜZGÜN Parti (yüze 5,3) ve CHP’ye (yüzde 2,5) geçişlerin yanı sıra yüzde 7,6 oranındaki kararsız seçmen dikkat çekmekti.
24 Haziran’da MHP’ye oy veren seçmenlerin yüzde 5,5’inin önümüzdeki seçimde oy kullanmayacağını söylemesi, raporda parti aidiyeti kuvvetli seçmenin diğer bir partiye oy vermek yerine yansısını bu halde göstermesi olarak yorumlandı.
18-20 yaş ortası yeni seçmenin oy tercihi
18-20 yaş aralığındaki gençlerin yüzde 20,8’i AKP’yi, yüzde 18,5’i CHP’yi, yüzde 9,5’i HDP’yi, yüzde 6,6’sı MHP’yi, yüzde 4’ü YETERLİ Parti’yi destekleyeceğini söz etti.
Yeni seçmen içinde kararsızların oranı yüzde 22,7’yle ülke ortalamasının çok üzerinde seyretti. Kararsızlar ve oy kullanmayacaklar hesaba katılmadan yapılacak bir değerlendirmede HDP ve CHP’nin yeni seçmen ortasında ülke oy ortalamalarının üzerinde oy aldığı görülmektedir.
Gençler ortasında etnik kimliğini Kürt olarak tanımlayanların oranı yüzde 27’yi bulması, HDP oylarına da artış olarak yansıdı.
Kararsızların yakın hissettiği parti aşikâr oldu
Katılımcılar, “Kararsız olsanız bile kendinizi hangi partiye daha yakın hissediyorsunuz?” biçiminde soruya da cevap verdi.
Buna nazaran; kararsız olduğunu tabir eden seçmenlerin yüzde 85’i tekrar kararsız olduğunu, yüzde 3’ü AKP’ye, yüzde 3,8’i CHP’ye, yüzde 3,3’ü HDP’ye, yüzde 1,6’sı DÜZGÜN Parti’ye ve yüzde 1,4’ü MHP’ye yakın hissettiğini lisana getirdi.
Kararsızlar hangi partiye oy verdi
Kararsız seçmenin yüklü olarak AKP’den kopmakta olan, lakin hangi partiye yöneleceğine de karar veremeyenlerden oluştuğu görüldü.
Bugün “kararsızım” diyenlerin yüzde 33’ü, 24 Haziran 2018 milletvekili seçiminde oy kullanmadığını söz etti.
Yüzde 26’sı AKP’ye, yüzde 9,4’ü CHP’ye oy verdiğini söyledi. 24 Haziran cumhurbaşkanlığı seçimindeki tercihlere bakıldığında da, bugün kararsız olanların yüzde 34’ü Recep Tayyip Erdoğan’a oy vermiş, yüzde 34’ü de oy kullanmamıştı.
Seçmenlerin etnik kimlikleri
Etnik kimliğini Kürt ve Zaza olarak tanımlayan seçmenin en çok desteklediği parti yaklaşık yüzde 35 ile HDP’dir. Kürtlerden AKP yüzde 23,6; CHP yüzde 10,3 oy alıyor.
Kürtler ortasında kararsız ve oy kullanmayacak seçmen bilgileri açısından ülke genelinden farklı bir tablo gözlemlenmedi.
Erdoğan iki aday karşısında yeniliyor
Araştırmada seçmene, Recep Tayyip Erdoğan’a karşı 5 farklı adayla ilgili olarak cumhurbaşkanlığı seçiminin 2. çeşidi olsa hangi adaya oy vereceği soruldu.
Recep Tayyip Erdoğan en yüksek oy oranına yüzde 41’le Kemal Kılıçdaroğlu karşısında ulaşırken, en düşük oyu yüzde 38,4’le Mansur Yavaş karşısında aldı.
Erdoğan’a karşı en düşük oyu yüzde 22’yle Ali Babacan alırken, en yüksek oyu yüzde 40’la Ekrem İmamoğlu elde etti.
Erdoğan ile İmamoğlu ortasında geçecek bir cumhurbaşkanlığı seçimi yarışında kararsız ve oy kullanmayacak seçmen oranı da en aza indi.
18-20 yaş altı Erdoğan’ın karşısındaki ismi destekliyor
18-20 yaş ortasındaki yeni seçmenlerden Recep Tayyip Erdoğan’ın alabildiği oy oranı azamî yüzde 28 olarak kaydedildi.
Bu küme içinde Erdoğan’a karşı en büyük üstünlüğü 8 puan fark ve yüzde 34 oy oranıyla Ekrem İmamoğlu sağladı. Onun akabinde 6 puan fark ve yüzde 31 oy oranıyla Mansur Yavaş geldi.