İnsan sıhhatine ve etrafa ziyan verdiği, mevzuatlara da uymadığı gerekçesiyle ikisi kamuya ilişkin toplam 13 santral hakkında yaklaşık beş yıl evvel kapatma kararı alındı. Lakin santrallerin mevzuatlara ahengi için evvel üç yıl ek mühlet tanındı. Buna nazaran ahenk için gerekli süreçlerin yapılmaması halinde santraller 31 Aralık 2019’da kapatılacaktı. Bu mühletin dolmasına beş gün kala ise yeni bir yönetmelik çıkarılarak, santrallerin sorumluluklarını yerine getirmemelerine karşın misyon mühletleri 2,5 yıl daha uzatıldı.
Karar, TBMM Plan ve Bütçe Komitesi’nde görüşüldükten sonra vergi yasa teklifine gece yarısı eklenen bir unsur ile alındı. Yönetmelik Resmi Gazete’de yayımlandı. Ve santrallerin bir kısmı vazifelerine devam etti.
Danıştay İdari Dava Daireleri Şurası, TEMA Vakfı’nı açtığı davada haklı buldu. Yönetmeliğin yürürlüğü durduruldu.
Çevre ve insan sıhhatine zararlı
Danıştay’ın kararında en dikkat cazibeli kısım, birinci verilen uzatma müddetinin kâfi olduğu vurgusuydu.
Danıştay’ın verdiği kararda, mühletin dolmasına beş gün kala çıkarılan yönetmelik ile yeni bir mühlet uzatımının, genel bir düzenleme niteliğinde olduğu, bunun da mevzuat üretim tekniğine uygun olmadığı tabir edildi.
Kararda ayrıyeten çıkarılan yönetmelikle ilgili hangi konularda sorun olduğu tek tek sıralanarak, yapılan sürecin hukuka uygunluğunun bulunmadığı anlatıldı. “Telafisi imkânsız yahut güç ziyanların doğabileceği” tabiriyle sürecin yürürlüğü durduruldu.
Derhal durdurulmalı
Aykul, “Bir müddet verilmişti, bakanlık verdiği süreyi uzattı. Müddet uzatmanın insan ve etraf sıhhati açısından yanlışsız olmadığı anlaşılmış oldu” diye konuştu.
Tüm idari süreçlerde kamu faydası ve hukuka uygunluğun temel olması gerektiğinin altını çizen Aykul’a nazaran, yönetimler isteyerek hukuka alışılmamış süreç yapmaz ve tüm süreçleri hukuk devleti olmanın gereği yargısal kontrole tabidir. Aykul, “Burada da yargı bir kontrol yaptı. Kamu faydası olup olmadığına baktı. Hukuken sürecin yanlışsız olmadığına karar verdi” dedi.
Kömürlü termik santraller, arazi kullanımı ve oluşturduğu kirlilik nedenleriyle ekosistem üzerinde büyük baskı yaratıyor. İklim krizinin en önemli nedenlerinden biri olarak gösterildiği için de sık sık tenkitlerin odağında oluyor.
TEMA Vakfı İdare Şurası Lideri Deniz Ataç da termik santrallere yatırım yapmak yerine, güç verimliliğini en üst düzeye çıkararak, alternatif güç kullanımı üzerine araştırma yapmanın daha yanlışsız olduğunu söyledi. Ataç, Türkiye’nin kömürlü termik santrallerden çıkışı için adil bir dönüşüm sağlayacak gücü ve potansiyeli olduğunun altını çizdi.
TEMA Vakfı’ndan yapılan yazılı açıklamada ise şöyle denildi:
Danıştay’ın durdurma kararı ilgili taraflara bildirim edildi. Bundan sonra ya termik santrallerin etraf mevzuatları gereği ahenk sürecini tamamlaması ya da faaliyetlerini durdurması gerekiyor.