Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan iktisat ıslahat paketi beklentileri karşılamazken, paketin Bakan Lütfi Elvan ve takımının hazırladığı biçimiyle çıkmadığı argüman ediliyor.
Cumhuriyet muharriri Erdal Sağlar, bugünkü ‘Ekonomik Islahat Paketi’ni kim tırpanladı?” başlıklı yazısında, bahse ait, “Bu değişikliklerde Berat Albayrak’ın hocası Prof. Erişah Arıcan’ın isminin öne çıkması ise değişikliklerin manasını tartışmalı hale getiriyor.” diye yazdı.
Sağlar’ın yazısı şöyle oldu:
“Son iki haftadır Ankara kulislerinde hazırlanan ıslahat metniyle ilgili kıymetli söylentiler dolaşıyordu. Hazırlanacak paketle ilgili Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan’la Cumhurbaşkanı ortasında görüş ayrılıkları yaşanması zati bekleniyordu. Buna karşın Bakan Elvan’ın radikal tedbirler yer alamasa bile ıslahat paketinin kredibilitesi için değerli uygulama metinlerini ıslahat açıklamasına koymak istediğini de biliyoruz. Bakan Elvan, yapılması gerekenleri geniş kısımlarla tartışmış, sorun ve talepleri dinlemiş ve tahlillere dönük düzgünleştirme çalışmaları yapmıştı.
Son iki haftadır Cumhurbaşkanlığı’na gönderilen metinlerin sık sık geriye döndüğü, tartışmalar yaşandığı ve değerli müdahaleler yapıldığını duyuyorduk. Hafta sonunda Cumhurbaşkanlığı Erdoğan tarafından açıklanan ıslahat paketini gören bürokratlar, artık bu söylentilerin gerçek olduğunu daha açık konuşmaya başladı.
Dolayısıyla ıslahat paketinin bürokraside de hayal kırıklığı yarattığını söyleyebiliriz. Birçok sorun başlığının alt alta sıralandığını, ıslahat denebilecek önemli bir uygulama unsuru bulunmadığını kabul eden bürokratlar, sorun alanlarının sıralanmasının bir ıslahat paketi için yetmeyeceğini söylüyor. Bakan Elvan başkanlığında bürokrasi tarafından hazırlanan metinlerde, tam olarak olmasa da kimi başlıkların altının doldurulduğu, bilgilerin yer aldığı, “nasıl yapılacağı”nın hatta birtakım alanlarda maddelerde ne çeşit değişiklikler yapılacağının yer aldığını fakat ıslahat açıklamalarında bunlara rastlamadıklarını söylüyorlar.
Bu da Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Cumhurbaşkanlığı ortasındaki görüş ayrılıkları bulunduğu tezini güçlendiriyor. Bilgi veren kaynaklar kesin bir şey söylemekten kaçınsa da “Ya Bakan Elvan’ın da açıklanan önlemlerin nasıl yapılacağı konusunda net bir taahhütte bulunulmaması isteğine uyduğunu ya da nasıl yapılacağı konusunda görüş ayrılıklarının sürdüğü” yorumunu yapıyor.
Örneğin üretimin artırılması kapsamında yatırımların korunması hakkındaki kanunda yapılacak değişikliklerin ayrıntılı olarak taslakta yer aldığı fakat açıklanan metinde bunun bulunmadığı söyleniyor. Birebir halde ıslahatların gerçekleştirilmesi kapsamında yaratılacak kaynağın, vergi gelirlerinde yapılacak artışların da kıymetli ölçüde planlandığı lakin metinde bulunmadığı söz ediliyor. Bununla birlikte harcamalardan tasarruf kaleminde Bakan Elvan’ın metninde döner sermaye yanında fonların gözden geçirilmesi, kimilerinin kapatılması üzere hususlar bulunduğu açıklanan ıslahatlarda bunların da yer almadığı belirtiliyor.
Bu ortada aslında var olan Ekonomik Uyum Konseyi ve Finansal İstikrar Kurulu’na başkanlık konusunun da tartışmalı olduğunu öğreniyoruz. Her iki heyete da Bakan Elvan’ın başkanlık etmesi planlanmışken, Cumhurbaşkanlığı’ndan dönen halinde Ekonomik Uyum Kurulu’na cumhurbaşkanı yardımcısının başkanlık etmesi istikametinde değişiklik yapıldığı konuşuluyor.
Erişah hoca öne çıkıyor
Peki, Bakan Elvan’ın gönderdiği metinlerdeki değişikliği şahsen Cumhurbaşkanı Erdoğan mı yaptı, kim tesirli oldu?
Bilgi veren kaynaklar Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan giden metinlerin Cumhurbaşkanlığı’ndaki muhatabının Prof. Dr. Erişah Arıcan olduğunu söylüyor. Erişah Hoca’nın son devirde Cumhurbaşkanlığı’nın iktisat siyasetlerinde belirleyici bir pozisyona geldiği, bakanlıktan gönderilen metinlerin kendisinden geçtiği konuşuluyor.
Erişah Arıcan’ın BİST İdare Konseyi Başkanlığı yaptığı, bu yılın başında, bakanlığı bırakan Berat Albayrak yerine Türkiye Varlık Fonu Lider Yardımcılığı’na atandığını biliyoruz. Berat Albayrak’ın doktora hocası olarak bilinen Prof. Erişah Arıcan’ın son periyot bu kadar öne çıkması diğer söylentilere de neden oluyor. Kısa mühlet evvel TÜİK lider vekilliğine kurum içinden getirilen Ahmet Kürşat Dosdoğru, dataların şeffaflığı ve TÜİK’in güvenirliği açısından kıymetli bir adım olarak görülmüş lakin 15 günde vazifeden alınarak yerine Marmara Üniversitesi’nden bir hoca atanmıştı. Yeni liderin birinci icraat olarak datalarla ilgili uzman kurum ve hocalardan oluşturulan yeni müşavere heyetlerini tasfiye edince, söylentilere yer hazırlanmıştı. Zira Berat Albayrak’a yakın köşe müellifleri istişare konseylerine giren isimlere önemli itirazlar getirmiş, yeni lider atanıp bu konseyler tasfiye edilince Albayrak’ın inisiyatifiyle bu işin yapıldığı söylenmişti. Gelen kişinin tanınmamış, Erişah Arıcan’ın mensubu olduğu kurumdan gelmesi dikkat çekmişti.
Reform paketi konusunda Erişah Arıcan’ın öne çıkması, bürokratların bile duyacağı bir teknikle itirazlarını lisana getirmesi, Berat Albayrak’ın öne çıkarılan hocası kanalıyla, tesirini sürdürdüğü söylentilerine neden oluyor.
Özetle: Anlayış aynıysa, kural ve kurumlar temel alınmıyorsa, şahısları değiştirmek fazla bir şey değiştirmiyor. Vakit uzatılsa da gidişat değiştirilemiyor. “