İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Bilim İstişare Heyeti, Covid-19 salgınıyla ilgili olarak tekrar bir ortaya geldi. Son 2 ayda İstanbul’daki vefat oranlarının çok yükseldiğinin gündeme getirildiği toplantıda, 4 haftalık tam kapanma önerildi. Dört haftalık bir süreç işletilemiyorsa en az Ramazan Bayramı sonuna kadar tam kapanmaya gitmeden kaosun atlatılmasının ve yeni ölümlerin önüne geçilmesinin olanaksız olduğu vurgulandı. Şura, tüm dalları destekleyecek bir tedbir paketinin de açıklanmasının mecburî olduğunu belirtti.
‘Virüse teslim olduk’
Biliminin gereklerine nazaran karar verilmediği için virüs kökenli bir hastalığın Türkiye’yi teslim aldığına dikkat çeken İBB Bilimsel Müşavere Konseyi, ayrıyeten, şu saptama ve tekliflerde bulundu:
Şubat ayı ortasında İstanbul’da 100 bin bireye düşen olgu sayısı 60 iken, geçtiğimiz iki ayda 15,3 kat artarak, 10-15 Nisan ortasında 920’ye çıkmıştı. Bu sayı tüm dünyada salgın boyunca kaydedilen en yüksek sayılar ortasındadır. Türkiye’deki tüm olguların yüzde 40’ı İstanbul’dadır. Ülke genelinde yüzde 85 olguda, bulaşıcılığı ve bulaştırıcılığı çok yüksek B 1.1.7 (İngiltere) varyantı hâkimdir.
1 Mart 2021’den sonra İstanbul’da fazladan 3 bin 424 mevt gerçekleşti. Olay sayılarının bu yükseklikte devam etmesi önümüzdeki haftalarda ölümlerin daha da yükseleceğinin alarmıdır.
İstanbul’da 19 Nisan itibariyle ağır bakım yataklarının yüzde 71,4’ü doludur. Kamu hastanelerinde kıymetli boyutta yatak derdi yaşanmaktadır. Sıhhat çalışanları, çok sayıda kayıp vermiş, artık tükenmişlik hududuna gelmiştir. İş yükü planlanarak sıhhat işçinin dinlenmesi sağlanmalıdır.
Salgını kontrol altına almak için en az 4 hafta kapanma kaidedir. Bu mühlet zarfında çalışanlara, işsizlere, işyeri sahiplerine kâfi ekonomik ve toplumsal takviye verilmelidir.
Zorunlu ihtiyaçları karşılayan işkolları hariç tüm faaliyetler, en az 14 gün, mümkünse de 4 hafta durdurulmalıdır.
Şehirlerarası seyahat tam denetimli kısıtlanmalıdır.
Yüzde 75’inin aşılandığı bildirilen 65 yaş üzeri bireylerin tekrar konutlarına hapsedilmesi, bu küme üzerinde bedensel hareketsizliğe ve önemli psiko-sosyal problemlere yol açmaktadır. Bu bireylerden 2 doz aşı vurulmuş ve son aşısının üzerinden 14 gün geçmiş olanlarının kısıtlamalardan muaf tutulmalıdır.
Tüm konaklama tesislerinin yeme-içme yerlerinin açık olması bulaş açısından risklidir.
Camilerde namaz ve gibisi dini faaliyetlerin tamamı kapalı alanlar yerine açık alanda en az 2 metre uzaklık ile ifa edilmeli, dini ibadetler için açık alanlar alt yapı muhtaçlığı karşılanarak hazırlanmalıdır.
İlçe seviyesinde hadise sayıları, olguların meslek, cinsiyet, yaş dağılımları, mutasyonlu virüs oranları, hastanelerdeki COVID-19 yataklarının doluluk oranları kamuoyuna açıklanmalıdır.
Başka hastalıklardan yakınanlar için COVID-19’suz hastaneler belirlenmelidir. Telesağlık uygulamasına geçilmelidir. Özel hastanelerin COVID hastalarından fark fiyatları almamaları sağlanmalıdır.
Olgu sayıları düştüğünde tedbirler, en az iki hafta olgu sayıları izlenerek kaldırılmalıdır. Yaygın aşılama, hayatın olağana dönebilmesi için en kıymetli etaptır.
Pandeminin denetimi için alınacak tedbirlerin lokal idareler, meslek odaları, sendikalar ve sivil toplum örgütleriyle birlikte planlanması ve uygulanması muvaffakiyet için zorunluluktur. Muhakkak bir geçim düzeyinin altında bulunan herkese fiyatsız maske temini sağlanmalıdır. Mesken şartları kendini izole etmeye kâfi olmayan PCR olumlu hastalara fiyatsız konaklama alanları sağlanmalı, ek psikososyal takviye imkânları sunulmalıdır.
Sağlık çalışanları, öğretmenler, veteriner doktorlar başta olmak üzere halkla teması olan tüm iş kollarında çalışanlara nizamlı aralıklarla süratli PCR testi yapılmalı ve aşılamada öncelikli kümeler ortasına alınmalıdır.
İstanbul’da ulaşım yoğunluğu öğlenden sonraya kaymıştır. Saat 19.00 kısıtlaması insanların temasını artırma riski taşımaktadır. Sokağa çıkma yasağının, bilhassa hafta sonu kısıtlaması öncesindeki Cuma günü başka günlere oranla daha da geç saatlere alınması gerekmektedir.
Halkın pandemi devrinde belediyeye ilişkin işletmelerden aldığı hizmetlerin bedelini yapılandırabilmesi için kaynak aktarılmalıdır.