Yeni jenerasyon teknolojinin gelişmesiyle bir arada, ‘borsa’ herkesin ulaşabileceği bir ortama büründü. Bilhassa kripto para piyasasının ulaşılabilir olması, dünyanın tamamında yatırımların, gerçekte olmayan paralara kaymasına neden oldu. Kripto paralar, bugün kağıt paralardan daha çok kazandırdığı için birinci yatırım alanı haline büründü.
Türkiye’de de kripto paralara olan yatırımlar gittikçe artıyor. Borsanın ekip elbiseli erkekleri, yerini öğrenci meskeninde yaşayan üniversitelilere bırakıyor. Halktv.com.tr’ye konuşan üniversite öğrenci Buyruk Kulaz da kripto para borsasına kapılan binlerce gençten biri. Buyruk, kripto para piyasasının gençler ortasında sanılandan daha tanınan olduğunu belirterek, ”Türkiye’nin iktisadı düzgün olsaydı bu kadar ilgi olacağını düşünmüyordum” diyor.
Bitcoin, Ripple, Ethereum… Neredeyse her gün bu isimleri duyuyoruz. Taşınabilir uygulamalar sayesinde de bunlar üzere kripto paralara yatırım düzeyi artıyor.
Türkiye’de kripto paraların alım-satım hacmi 24 Mart’ta 218 milyar lira olarak belirlendi. Bu ölçü geçtiğimiz yıl 7 milyardı.
Bilgisayar Mühendisliği öğrencisi olan Buyruk Kulaz, ‘kripto para’ lafını birinci kere arkadaş etrafında duyduğunu söylüyor. Kulaz, tüm arkadaşlarının muhabbetinin ‘kripto para’ olmasıyla birlikte toplumsal medyadaki reklamları da gördüğünü belirtirken, yaşadığı sürece dair ”İster istemez kendimi borsanın içinde buldum” diyor.
Mobil uygulama üzerinden yatırım yapmaya başlayan toplamda 6 bin dolar yatırmış. Kulaz, borsaya girişini, ”Ufak başladım, 300-400 lira yatırdım. sonra bir KYK kredisi (600 lira) yatırdım, sonra ‘Baba bana dayanak ol, bu işten para kazanabiliriz’ dedim. Ondan da para aldım. Bulabildiğim her yerden para buldum. Günler sonra tüm param bu borsanın içerisindeydi” diyerek anlatıyor.
Emir’in bu kadar hararetli borsaya girmesinin nedenini sorduğumuzda ise tekrar etrafın tesirini görüyoruz: Bir arkadaşım var. O da önemli ölçüler oynuyor, baya para kazanıyor. 10 bin dolar koyuyor, bin dolarla çıkıyor.
‘Uyuyamıyorum, daima paramın durumuna bakıyorum’
Emir, Gençlerin kripto para borsasına sanılandan daha fazla olduğunu söylüyor. Gençlerin, gündelik sohbetlerinden biri haline geldiğini söyleyen Buyruk, ”Çok fazla insan konuşuyor, tüm gençler konuşuyor, artık yalnızca, ‘Ripple yükseliş gösteriyor, ayı boğa periyotları yaklaştı’ diye konuşuyoruz” derken, kendisinin birinci başlarda bu sohbetleri anlamadığını belirtiyor. Arkadaşlarının kendi ortalarında konuşmalarını duyduğunda ”Ne konuşuyorlar ya bunlar?” diye şaşırdığını söyleyen Buyruk, artık durumun farklı olduğunu söylüyor.
Kripto para borsasını ”İnanılmaz bir olay” olarak tanımlayan Buyruk, ”Kendimi kötü kaptırdım. Oyun oynarken çabucak geride borsa sayfası oluyor, daima paramın durumuna bakıyorum, gerilim başladı, uyuyamıyorum. Param arttı mı azaldı mı diye düşünüyorum” diyerek yaşadıklarını anlatıyor.
Ekonomi uygun olsaydı, bu kadar ağır ilgi olmazdı
Kripto paralara daha fazla para yapmayı düşündüğünü söyleyen Buyruk, ”Daha yüksek parayla gireceğim, genç biri olarak hoş kumbara üzere geliyor. Hoş yatırım yaparsan, hoş bir para kazanabilirsin” diyerek kripto para borsasında uzun bir müddet kalacağını belirtiyor.
Hiç kaybettin mi diye sorduğumuz vakit ise Buyruk, ”500 dolar içeri girdiğim de oldu. Kaybedince üzüldüm, lakin biraz beklemek istedim. Türkiye’nin kripto paralarla ilgili karar aldığı gece 10 bin dolar düşüş yaşadı, en fazla paramı yatırmıştım” diyor.
Kripto paralar ne kadar ”devletsiz” paralar olsa da hükümetlerin siyasetleri piyasa kıymetlerini etkiliyor. Geçtiğimiz hafta ABD ve Türkiye hükümetinin kripto paralar hakkındaki olumsuz kararları, kripto paraları epey olumsuz etkiledi. Genç yatırımcı Buyruk, hükümetlerin siyasetlerini anlamsız bulduğunu söylerken, ”Ekonomi âlâ olsaydı, bu kadar ağır ilgi olmazdı. Hangi mantığa nazaran yasaklıyorlar? Nasıl bir çıkar var? Coinlerle alışveriş yapabilir, turistik olarak çok değerli bir yeri var bence. Ziyan olacağını düşünüyorum” diyor.
Merkez Bankası, 16 Nisan’da aldığı karar doğrultusunda, 30 Nisan’dan itibaren ‘kripto paralar’ Türkiye’de ödeme aracı olarak kullanılamayacağını açıkladı.
Emir, kripto paraların, gelecekte epeyce değerli bir yer tutacağını düşünüyor. Geleceği olan bir yatırım olduğunu belirten Buyruk, hükümetin siyasetlerine mana veremediğini belirterek, ”Oynanabilir, geleceği olan bir şey, gençler için bir yatırım, uzun vaadede ziyan olacağını düşünüyorum” diyor.