ABD Lideri Joe Biden’ın 1915 olaylarını “soykırım” olarak nitelemesine reaksiyon gösteren iş dünyası ve iktisat etraflarından gerisi gerisine açıklamalar geldi.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Lideri Rifat Hisarcıklıoğlu, ABD idaresinin kararının Ermeni soykırım iftirasını gerçeğe dönüştürmeyeceğini belirterek, “Siyasi hesap ve popülist kararlarla tarih değiştirilemez. Tarihi gerçekleri çarpıtan bu karar, Türk-Amerikan ilgilerini olumsuz etkileyecektir.” sözlerini kullandı. Twitter hesabından yaptığı paylaşımda “Şiddetle kınıyorum. Siyasi hesap ve popülist kararlarla tarih değiştirilemez. Tarihi gerçekleri çarpıtan bu karar, Türk-Amerikan ilgilerini olumsuz etkileyecektir.” değerlendirmesinde bulundu.
DEİK’ten kınama açıklaması
DEİK Lideri Nail Olpak, ABD Lideri Joe Biden’ın 1915 olaylarını “soykırım” olarak nitelemesini kınadı. Olpak, yaptığı yazılı açıklamada, ABD Lideri Biden’ın 1915 olaylarına ait olarak politik bir telaffuzla yaptığı kelamda “soykırım” sözünü büyük bir ıstırapla karşıladıklarını belirtti.
Açıklamasında, “Türkiye, esaslı tarihi boyunca asla bu türlü bir insanlık kabahati işlememiştir. Milletlerarası hukuk açısından da geçerliliği olmayan bu gerçek dışı, politik temelli ve dayanaksız söze şiddetle karşı çıkıyor, tümüyle reddediyoruz.” sözünü kullanan Olpak, şu değerlendirmede bulundu:
Dost ve müttefik ülke olarak nitelendirdiğimiz ABD’nin, bir üçüncü ülke olarak kimseye fayda sağlamayacak bu haksız tavrını, ne siyasi ne de diplomatik açıdan yanlışsız bulmuyoruz. Yaşanan farklı problemlere karşın, Türkiye ile ABD ortasında ekonomik ve ticari iş birliğinin artırılması için ortak efor gösterdiğimiz böylesine kritik bir süreçte, ABD idaresini bir sefer daha hassasiyetleri gözetmeye ve tutumunu gözden geçirmeye davet ediyoruz.
DEİK Lideri Nail Olpak, Türk iş dünyasının dış ekonomik münasebetlerini ve dünyanın dört bir yanında paha katmak için yürüttükleri ticari diplomasi faaliyetlerini kararlılıkla sürdüreceklerini bildirdi.
İTO: Şiddetle reddediyoruz
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Lideri Şekib Avdagiç, toplumsal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “ABD Lideri Biden’ın kelamda ‘soykırım’ tabirini büyük talihsizlik olarak görüyor ve şiddetle reddediyoruz. Siyasetçilerin tarihçi rolüne soyunmaları son derece yanlıştır. Bu tabir müttefiklik ile bağdaşmayan bir yaklaşımdır.” sözlerini kullandı.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Lideri İsmail Gülle ise tarihi gerçeklerin sözlerle çarpıtılamayacağını, resmi dokümanlardaki gerçeklerin de sözlerle değişemeyeceğini vurgulayarak, “Türkiye-ABD ilgileri bir küme radikal baskı kümesinin tarihi çarpıtan ihtiraslarına feda edilemez. ABD idaresi bağlantılarda telafisi güç sonuçları olacağını bilmelidir.” değerlendirmesini yaptı.
Müstakil Endüstrici ve İşadamları Derneği Genel Lideri Abdurrahman Kaan da “ABD idaresi tarafından tarihi gerçeklerden uzak bir niteleme ile ülkemizi ve milletimizi amaç alan temelsiz berbat ithamları reddediyor, şiddetle kınıyoruz. Ne tarihimizde ne de milletimizin vicdanında yeri olmayan bu yakıştırmalar hiçbir formda kabul edilemez.” açıklamasını yaptı.
İstanbul Sanayi Odası İdare Heyeti Lideri Erdal Bahçıvan ise, “ABD idaresinin 1915 ile ilgili yaptığı kelamda soykırım açıklaması tarihi gerçeklerle bağdaşmamaktadır. Açıklamayı şiddetle kınıyor, hususun siyasilere değil tarihçilere bırakılması gerektiğine inanıyorum.” sözlerini kullandı.
Anadolu Aslanları İşadamları Derneği Genel Lideri Orhan Aydın da kelam konusu ifadeyi kınadığını belirterek, “Hiçbir türel desteği olmamasına karşın siyaseten 1915 olayları için ‘soykırım’ tabirini kullanan ABD Lideri Joe Biden iki ülke bağlarına ziyan verecek bir seçimde bulunmuştur. Bu karardan dolayı kendisini kınıyorum.” dedi.
TÜSİAD’dan ‘yeni gerilim’ yorumu
TÜSİAD açıklamasında, tarihi olayların, tarihçiler ve araştırmacılar tarafından kıymetlendirilmesi gerektiği belirtilerek, “ABD Lideri Joe Biden’ın Osmanlı İmparatorluğu’nda 1915 Ermeni tehciri ve sonrasındaki trajik olayların yıl dönümünde soykırım sözünü kullanmasını esefle kınıyoruz. Tarihi olayların siyasi beyanatlarla değil, tarihçiler ve araştırmacılar tarafından değerlendirilmesinin ve daha da kıymetlisi toplumlar ortasında diyalog yoluyla ele alınmasının hakikat olduğunu düşünüyoruz.” sözlerine yer verildi.
Açıklamada, “Beyaz Saray tarafından yayınlanan açıklama, tarihi hafızanın saydamlaşması, Dağlık Karabağ meselesinde geçen yıl meydana gelen gelişmeler sonrasında Ermenistan ile Alican hudut kapısının açılmasını da içeren olağanlaşma potansiyeli, ABD ile birçok uyuşmazlığı barındıran ikili alakaların geleceği ve transatlantik ittifakın ve bölgemizin istikrarı üzere bahislerin hiçbirine olumlu bir katkı sağlamayacak, ikili ve çok taraflı alakalarda yeni tansiyonlara kapı aralayacaktır.” denildi.
Açıklamada, şunlar kaydedildi:
Bunlar, toplumlar ortasında uzlaşma arayışlarını zorlaştırıyor ve tahlile katkıda bulunmuyor. Beyaz Saray açıklamasının zamanlaması da gözden kaçmamalıdır. Aslında bu açıklama ve 2019 yılında Senato ve Temsilciler Meclisi tarafından büyük çoğunluklarla onaylanan karar tasarıları, bu hususun ne kadar siyasallaştırıldığının bir göstergesi olarak kıymetlendirilebilir. Türk Amerikan bağlarının bozulması ve biriken meseleler sonucunda, Kongre ve ABD Yönetimi’nin, son kırk yıldır izledikleri tavrı değiştirerek aksi açıklamalarda bulunmaları telaş vericidir. Bundan sonraki süreçte bölgedeki tüm toplumların barış, refah ve huzur içinde yaşaması için tüm tarafların katkıda bulunması, müttefik ve bölge ülkelerle ilgilerin onarılması, meselelerin diyalog ve diplomatik yumuşak gücün tekrar önceliklendirilmesi yoluyla tahlili, yapan bir gündemle bağların şekillendirilmesi ve sağduyunun öne çıkması büyük değer taşımaktadır.
Baykar Teknoloji Önderi Selçuk Bayraktar ise şunları söyledi:
Geçmişte Kızılderililere soykırımın, haksız savaşlarda milyonların katliamının, bugün ise etnik ayrımcılık ve şiddetle, insanları nefessiz bırakarak öldürmenin yaşayan en acı tablosudur ABD. Kararı siyasaldır, kirlidir. Ahlaki, hukukî, tarihi ve kozmik hiç bir desteği yoktur. 1915 olayları geriden vurulan bir milletin, emperyal sömürgeciler tarafından azdırılarak düşman orduları ile iş birliği içinde komşularını katleden bir güruha karşı topraklarını ve halkını korumak için uygulamak zorunda kaldığı bir karardır.