Kafe-bar çalışanları seslerini duyurabilmek için 6 vilayette aksiyon yapmaya hazırlanıyor. ANKA Haber Ajansı’na konuşan İstanbul ve Ankara’daki kafe bar çalışanları yaşadıkları ezayı “Eskiden hayatımızı kaç gün daha işsiz geçiririz diye sayıyorduk. Şu an kaç gün daha aç kalacağız diye saymaya başladık” kelamlarıyla lisana getirdi.
“Kısmi açılmayı kabul etmiyoruz”
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kabine toplantısının akabinde yaptığı açıklamada kafe ve barların masa azaltılarak ve 45 dakika hududu koyularak açılması kararını kabul etmediğini söyleyen kafe çalışanı Ilgım Gölpunar, çok sayıda kafe, bar çalışanının kurdukları tertibi bırakıp ailelerinin yanına dönmek zorunda kaldıklarını belirtti. Gölpınar, “Bir meskenin masrafını geçindiremeyen beşerler 6-7 kişi bir ortaya gelip ‘Bir meskenin masrafını çevirebilir miyiz’ dediler. Çok fazla intihar haberleri oldu. Zira müzisyenleri ve bar çalışanlarını büsbütün bitirdiler. Evvelden ‘Hayatımızı kaç gün daha işsiz geçiririz’ diye sayıyorduk şu an ‘Kaç gün daha aç kalacağız’ diye saymaya başladık” dedi. Kısa Çalışma Ödeneği kapsamında verilen bin 150 liranın yetersiz olduğunu belirten Gölpunar şöyle devam etti:
“Kısmi açılma, muhakkak kapasiteyle, 45 dakika üzere oturma müddetlerinden bahsediyorlar. Bunu asla kabul etmiyoruz. Zira bu dalda 10 tane masası olan bir dükkanı 3 tane masaya mahkum ederek 45 dakika bir müddet için açarsanız bu bölümün yüzde elliden fazlasını hala işsiz bırakıyorsunuz demektir. Hayatımızı aldınız elimizden, bunu 3 tane masayla 45 dakika üzere kelamda tedbirlerle bir müjde üzere vermelerini kabul etmiyoruz. Bin 150 liraya bir insan karnını mı doyuracak, fatura mı ödeyecek? Biz aylardır açlıkla savaşıyoruz. Bu dalın çalışanlarına işçilerine sahip çıkmayacaksınız lakin ’10 masadan 3’ünü çalıştırın, haydi gözünüz aydın’ üzere bir çıkışla insanların sevinmesini bekleyeceksiniz. Bunun hiçbir biçimde karşılığı yok. Zira alacaklarımız var, geleceğimiz var. Bu yatmayan sigortalar dünümüzü mahvettiği üzere geleceğimizi de mahvediyor.”
“Kongre salonlarına 700 kişi dolduruyorsak, çay da içebilmeliyiz”
Ankara’da kafe dalında çalışan 21 yaşındaşi Ulaş Kızılırmak ise şunları anlattı:
“Aslında bu sürecin öncesinde minimum fiyat yahut daha altında çalıştırılıyorduk. Bu süreçle bir arada geçim problemi yerine yaşayamaz hale geldik. Ödenek dedikleri 1000-1600 lira. Bu parayla Türkiye’de yaşamakta şu an imkânsız. Esasen kafe çalışanları bu sürece bir ölçü parayla girmedi. Şu an yerini borç aldı. Hepimizin borcu var. 9 bin liralık kredi çekmek zorunda kaldım. Etrafımda de bu formda çok insan var. Artık telefon açmaya insanları aramaya utanır duruma geldik. Tanıdığımız herkese borçluyuz şu an. Yarınımızı göremiyoruz. Tek istediğimiz kafelerin açılması kafeler açılırsa yalnızca iş yerlerimize değil, hayata da dönmüş olacağız. Bu sürecin bizden maddi götürüsü çok oldu fakat ruhsal olarak da çok yıprandık. Borçlarla yaşıyoruz. Bu durum onurumuza dokunur hale geldi. Firmama da söyledim. Dedim ücretsiz olsun gelip çalışayım. Daha evvelce üniversitede okuyordum fakat haftada 6 gün çalışıp üniversitede okumak mümkün değil. Yeni Türkiye diyoruz. Ülkelerin bizi kıskandığını sav ediyoruz fakat yeni Türkiye’de durum bu. Gençler okurken de çalışmak zorunda ya da çalıştığı için okuyamaz durumda. Kafe bar çalışanlarının en büyük talebi dükkanlarımızın tedbirler alınarak açılması. Bugün kongre salonlarına 700 kişiyi doldurabiliyorsak, kongre salonunun yanındaki kafede çay da içebilmeli beşerler.”
Pandemi sürecinde işsiz kalan bar çalışanlarından biri olan Gani Emre Aydoğan ise barların bir yıldır kapalı olduğuna dikkat çekerek “Bar çalışanları aylardır bahtlarına terk edildi. Sigortasız çalışan onlarca bar çalışanı hiçbir dayanaktan de yararlanamıyor” dedi. Birçok bar çalışanının en temel muhtaçlıklarını dahi karşılayamayacak duruma geldiğini aktaran Aydoğan, iş yerlerinin açılmasını, açılmayacaksa da insanca yaşamaya yetecek dayanaklar verilmesini talep ederek şunları söyledi:
“Bar çalışanları mukadderatına terk edildi”
“Pandemi sürecinde işsiz ve teminatsız kalan bar çalışanlarından biriyim. Aylardır önlemlerin alınıp iş yerlerimizin açılmasını, şayet açılmayacaksa da insanca yaşayabileceğimiz yardımların yapılmasını bekledik. Hükümetin medyada ‘Dostlar alışverişte görsün’ üslubu yapmış olduğu hiçbir açıklama bize kolaylık sağlamadı. Bar çalışanları aylardır bahtlarına terk edildi. Sigortasız çalışan onlarca bar çalışanı hiçbir dayanaktan de yararlanamıyor. Birçok arkadaşımız kirasını, faturasını, en temel muhtaçlıklarını bile karşılayamaz bir durumda. Taleplerimiz açık; iş yerlerimiz açılsın, açılmayacaksa insanca hayatımıza yetecek bir dayanak verilsin. Büyük şirketlerin vergi borçları siliniyor, kira yardımları yapılıyor lakin biz personellere hiçbir halde bir yardım kelam konusu değil. Bar çalışanlarının bir yıl boyunca hiç çalışmamış olması hem maddi hem ruhsal birçok sorunu da beraberinde getirdi.”
“Patronların benden daha makûs durumdalar”
Ankara’da butik kahvecide çalışan 21 yaşındaki ODTÜ’de öğrencisi Sevgi Topal annesiyle birlikte kalıyor fakat tıpkı durumdan mahalle kuaföründe çalışan annesi de mağdur. Sevgi yaşadıkları süreci şöyle anlatıyor:
“Pandemi sürecinin berbat yönetildiğini düşünüyorum. Dükkanlarımız kapatıldı. Ödenek alamadık. Ankara Tunalı üzere bir yerde dükkân kiralarının yüzde 15’ini kapsayabilecek bir kira ödeneği çıktığını söylediler. Bu kira ödeneği bizim faturalarımızı kurtarmıyor. ‘Gel al’ paket servisi yapabilirsiniz dediler. Şu an benim patronlarım benden daha makus durumdalar. Hiçbirimiz kendimizi geçindiremiyoruz.
Kredi Yurtlar Kurumu’nun verdiği paralar bizim (öğrenci) hiçbir şeyimize yetmiyor. Öğrenci kafe bar çalışanları Ankara’da kalmış olsalardı kiralarını ödeyemeyecek, kendilerini geçindiremeyecek durumdalardı. Artık ailelerinin yanındalar lakin aileleriyle de geçinemiyorlar zira ülkenin rastgele bir kentinde beşerler bizden farklı değil herkes fiyatsız müsaadeye çıkarılıyor. Herkes işsiz kalıyor. Benim için çok güç bir süreç meskende kalmak ve çalışmamak. Dükkanlar açılsın kâfi ki fiyatsız çalışayım. Meskendeki her şey bir masraf olarak gözüne batıyor. Ne kadar kısarsanız kısın gereksiniminiz oluyor. Bir kıyafet bir mont alacakken ne kadar ucuza alabilirim diye internette hummalı bir araştırmaya giriyoruz. Evvelce dışarıda yemek yemeyi çok severdim artık konutta yemek yapmayı öğrendim parasızlıktan” diyor.