Yeni bir iktisadi devri başlatan yeni tip koronavirüs Kovid 19 salgını kaynaklı kriz 1930’lardaki Büyük Bayrampaşa Escort Bayan Buhran ve 2008’deki Büyük Durgunluk un akabinde Büyük Duruş olarak nitelendirildi
Dünya Gazetesi’nin haberine nazaran kelam konusu süreçte merkez bankalarının 2008 finansal kriz periyodunda deneyimlediği klasik olmayan genişleyici para siyasetleri Bayrampaşa Escort ve tarihi düşük faiz siyasetleri tekrar devreye alınırken aksiyonlarda başı tekrar ABD Merkez Bankası’nın Fed çektiği görüldü
En fazla faiz indirimi mart ayında yapıldı
2020’nin birinci ayında Türkiye’nin yanı sıra Escort Bayrampaşa Kuzey Makedonya Güney Afrika Malezya Kenya Arjantin Ukrayna Sri Lanka ve Azerbaycan olmak üzere 9 ülkenin merkez bankası 25 ila 200 baz puan ortasında faiz indirime gitti
13 ülke faiz indirdi
Şubat ayında Türkiye’nin de bulunduğu 13 ülke faiz indirdi Tayland İzlanda Brezilya Filipinler Rusya Belarus Arjantin 2 kez Meksika Namibya Endonezya ve Gambiya’nın yanı sıra salgının tepe yaptığı Çin de bu periyotta faiz indiren öteki ülkeler oldu
Salgının dünya genelinde yayılmaya başladığı ve sonların kapatılmaya başlandığı mart ayında ABD 2 İngiltere 2 Avustralya 2 Bahreyn 2 Kanada 3 Şili 2 Çekya 2 Hong Kong 2 İzlanda 2 Ürdün 2 Kuveyt 2 Makao 2 Moldova 2 Norveç 2 Pakistan 2 Paraguay 3 ve Suudi Arabistan 2 sefer faiz indirimine gitti
Birer kere faiz silahını kullandı
Öte yandan Türkiye Arnavutluk Ermenistan Arjantin Kolombiya Brezilya Dominik Cumhuriyeti Mısır Fiji Gana Hindistan Endonezya Kazakistan Kenya Malezya Mauritius Meksika Moğolistan Fas Namibya Yeni Zelanda Kuzey Makedonya Papua Yeni Gine Peru Filipinler Polonya Romanya Sırbistan Güney Afrika Güney Kore Sri Lanka Tayvan Tayland Trinidad ve Tobago Tunus Ukrayna ile Vietnam ise birer sefer faiz silahını kullandı
En fazla mart ayında faiz indirimi yapıldı
Böylece geçen yılın mart ayında 17’si birden çok olmak üzere dünyadaki 54 merkez bankası 73 defa faiz aracını kullanarak ekonomiyi desteklemeye çalıştı Bu gerçekleşmelerle yıl genelinde en fazla faiz indirimi yapılan ay da mart oldu
İkinci çeyrekte de faiz indirimleri devam etti
Salgının tepe yaptığı nisanda merkez bankaları faiz indirmeye devam etti
Nisan ayında Türkiye Ermenistan Botsvana Çin Kolombiya Gürcistan İsrail Kazakistan Kenya Mauritius Moğolistan Mozambik Namibya Pakistan Paraguay Peru Filipinler Polonya Rusya Ruanda Sırbistan Güney Afrika Sri Lanka Tacikistan Uganda Ukrayna ve Özbekistan olmak üzere 27 ülkenin merkez bankası faiz indirdi
22 merkez bankası başvurdu
Mayıs ayına Malezya Brezilya Sri Lanka Norveç Çekya Belarus Kuzey Makedonya Vietnam Meksika Pakistan İzlanda Tayland Zambiya Türkiye Güney Afrika Hindistan Güney Kore Polonya Nijerya Gambiya Romanya ve Kolombiya olmak üzere bu araca 22 merkez bankası başvurdu
Haziranda 19 kere faiz indirimi
Merkez bankalarının haziran ayı aksiyonlarına bakıldığında ise 19 sefer faiz indirildiği görüldü Bu devirde aksiyon alan merkez bankaları ise Uganda Sırbistan Ukrayna Ermenistan Fas Namibya Brezilya Mozambik Endonezya Rusya Azerbaycan Belarus Paraguay Macaristan Gürcistan Filipinler Pakistan Meksika ve Kolombiya biçiminde sıralandı
Üçüncü çeyrek prestijiyle faiz indirimleri yavaşladı
Normalleşme adımlarının hızlandığı 2020’nin üçüncü çeyreği prestijiyle birçok merkez bankasının faiz silahını kullanmada artık hareket alanının kalmadığı bu nedenle aksiyonların yavaşladığı görüldü Buna rağmen temmuzda 10 ağustosta 8 ve eylülde 11 merkez bankası faiz indirdi
Malezya Sri Lanka Endonezya Kazakistan Macaristan Güney Afrika Rusya Tacikistan Azerbaycan ve Kolombiya temmuzda Gürcistan Brezilya Romanya Moldova Meksika Namibya Zambiya ve Kolombiya ağustosta Dominik Cumhuriyeti Moldova Özbekistan Moğolistan Ermenistan Azerbaycan Nijerya Mısır Meksika Kolombiya ve Vietnam ise eylülde faiz indirimi yoluna giden ülkeler oldu
Türkiye’de 200 baz puanlık faiz artırımı
Öte yandan Türkiye’de geçen yıl birinci faiz artırımının yapıldığı ay da eylül oldu Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının TCMB 200 baz puanlık faiz artırımı ile siyaset faizi yüzde 8 25’ten yüzde 10 25’e yükseldi
Son çeyrekte 3 ülke faiz artırdı
Geçen yılın son çeyreğine girildiğinde faiz indirimi döngüsü açısından artık aksiyonların kıymetli ölçüde yavaşlaması az sayıda ülkenin bu aracı kullanması dikkati çekti Öte yandan Türkiye Arjantin ve Ermenistan’ın faiz artırdığı görüldü
Hızlanan aşı çalışmalarına ait optimistlik ile salgında ikinci dalga telaşları ortasında istikrar bulmaya çalışan merkez bankası idareleri ekimde 4 kasımda 8 ve aralıkta 2 sefer faiz indirdi
Tunus Botsvana ve Arjantin 2 kez ekimde Avustralya Moldova Malavi Mısır İzlanda Endonezya Filipinler ve Moğolistan kasımda Sırbistan ile Azerbaycan ise aralıkta faiz indirimi yoluna başvurdu
En fazla aksiyonu Kolombiya aldı
Geçen yıl Kolombiya 7 Arjantin 6 Meksika 6 Türkiye 5 Pakistan 5 Paraguay 5 Brezilya 5 Filipinler 5 Nambiya 5 Azerbaycan 5 Moldova 5 Endonezya 5 Güney Afrika 5 Sri Lanka 5 İzlanda 5 Rusya 4 Sırbistan 4 Ukrayna 4 Moğolistan 4 Sırbistan 4 Ermenistan 4 Malezya 4 Avustralya 3 Belarus 3 Kanada 3 Kenya 3 Çekya 3 Mısır 3 Vietnam 3 Kuzey Makedonya 3 Polonya 3 Gürcistan 3 Norveç 3 Romanya 3 Tayland 3 Dominik Cumhuriyeti 2 Botsvana 2 Bahreyn 2 Şili 2 Çin 2 Gambiya 2 Hong Kong 2 Macaristan 2 Hindistan 2 Ürdün 2 Kazakistan 2 Kuveyt 2 Makao 2 Mauritius 2 Fas 2 Mozambik 2 Nijerya 2 Peru 2 Suudi Arabistan 2 Güney Kore 2 Tacikistan 2 Tunus 2 Uganda 2 İngiltere 2 ABD 2 Özbekistan 2 ve Zambiya 2 defa faiz indirim aksiyonu aldı
Böylece geçen yıl merkez bankası en fazla faiz indirim aksiyonu alan ülke Kolombiya oldu
Alınan aksiyonların büyüklüğü açısından ise Arjantin Merkez Bankası başı çekti Yıl boyunca toplam 6 defa faiz indiren banka siyaset faizini toplamda 1 400 baz puan azaltarak yüzde 48’den yüzde 36’ya çekti
Geçen yıl bir defa faiz indirenlerle birlikte merkez bankaları toplamda 207 defa faiz silahını çekmiş oldu