AKP’li milletvekillerinin imzasıyla TBMM Başkanlığı’na sunulan ve Adalet Komisyonu’nda da kabul edilen ‘mini infaz paketi’ne CHP, HDP ve UYGUN Parti şerh düştü. Önümüzdeki günlerde Genel Kurul’da görüşülecek tekliften vazgeçilmesini isteyen üç muhalefet partisi, bilhassa başsavcılara verilen yetkiye karşı çıktı, bundan sonra soruşturmaların AKP tesiri altında yürütüleceğini tabir etti.
BirGün’den Hüseyin Şimşek’in haberine nazaran; CHP’nin muhalefet şerhinde teklifin başsavcıları, Cumhuriyet savcılarının kararlarının kanuna uygunluğunu denetlemede misyonlu hale getirileceği ve uygulamada savcılar üzerinde hâkimiyet kurulmasının sağlanmak istendiğini kaydedildi.
Şerhte, “Zaten Cumhuriyet savcıları üzerinde idari açıdan kontrol yetkisine sahip olan Cumhuriyet başsavcılarının, direkt soruşturma ve kavuşturmalara müdahale etmesi, siyasi saiklerle Yargıtay’a, oradan da AYM üyeliğine kısa müddette geçiş yapan ve bu bağlamda ‘siyasi etki’nin yüksek olduğu başsavcıları, yargılamaları istedikleri tarafa çekme gücüne sahip kılacaktır” tabirleri yer aldı.
Siyasi yargılama dönemi
Teklifin bütünüyle Anayasa’ya ters olduğunu kaydeden CHP, muhalefet şerhinde şu tabirleri kullandı:
“Cumhuriyet savcılarını ‘bağımlı’ hale getiren düzenleme, cumhuriyet başsavcılarına adeta uyuşmazlık mahkemesi yetkisi tanımaktadır. Yargıda temsil ve idari işler açısından siyasi muhataplığa en fazla açık makamlardan biri olan cumhuriyet başsavcılarına tanınan bu yetkinin, yargılamalarda siyasi tesirlerin artmasını beraberinde getirmesi kaçınılmazdır.
Düzenleme, önemli bir çelişkiyi de içermektedir. Cumhuriyet savcılarının kararlarının kanunlara uygunluğunun kontrolü yargı sistemi içinde halihazırda mümkündür. Cumhuriyet savcılarının kararlarının hukuksal kontrolü, Ceza Muhakemeleri Kanununun 172 ve devamı hususlarında vardır. Bu açılardan düzenleme, Anayasa’da öngörülen yargı bağımsızlığına karşıtlık taşımaktadır.”
12 Eylül hatırlatması
TBMM Adalet Komisyonu’nun HDP’li üyeleri tarafından kaleme alınan muhalefet şerhinde ise teklif ile getirilmek istenen değişikliklerin üniversal hukuk normlarına ve Anayasa’ya uzaklıklı olduğu kaydedildi. Şerhte, “Gelinen etapta tek adam rejimi hasebiyle ülkede yaşanan her şey 12 Eylül darbesi ile paralellik göstermektedir. Hatta darbeler silsilesinin orta vermeyen devamıdır” denildi.
Teklif için “mahpusların özel ömrünün kapalılığı, haberleşme hakkı, ferdî dataların korunması hakkını ortadan kaldıran, kimi taraflarıyla de infaz rejimindeki ayrımcılığı, cezaevlerindeki baskıyı ve kontrol sistemini artıran teklif” yorumu yapıldı.
Hakları yok oluyor
Şerhte, “Teklif metninde öngörülen dinleme ve kayıt alma yetkisi, mahpusların özel hayat ve ailevi hayat haklarına ve haberleşme özgürlüğüne müdahale oluşturmaktadır. Mahpus olmak, özgürlüğünden alıkonulmaktır lakin haklardan alıkonulamaz.
Kurum idaresinin, sınırlama sebeplerinden birinin bulunduğunu saptaması ve buna bağlı olarak karar vermesi sonucu mahkumun en mahrem görüşmelerinin elektronik aygıtlarla kaydedilmesi, bireylerin tabir hürriyetinin ihlali ve yeniden özel ve ailevi ömür hakkını sınırlamaktadır” denildi.
İYİ Parti’nin muhalefet şerhinde de yargı bağımsızlığı ve hukuk devleti normlarından uzaklaşıldığı kaydedildi.