Merkez Bankası (TCMB) Lideri Naci Ağbal, enflasyondaki üst istikametli risklere dikkat çekerek yüzde 17 düzeyindeki siyaset faizinde indirimin bu yıl uzun bir müddet gündeme alınmasının mümkün olmadığını söyledi.
Ağbal ayrıyeten rezervleri artırmak için ivedi etmeyeceklerini ve rezervleri swap mutabakatları yolu değil döviz alım ihaleleri ile artırmayı planladıklarını söyledi.
Ağbal misyona gelmesi akabinde gerçekleştirdiği birinci söyleşide Reuters’a, kalıcı fiyat istikrarının “en kıymetli öncelik” olduğunu, para siyasetinin “güçlü bir dezenflasyonist istikrar gözetilerek” oluşturulacağını ve enflasyonun gaye patikadan sapma riskine işaret etmesi durumunda “önden ek sıkılaşma” yapacaklarını kaydetti.
Enflasyon kestirim patikası üzerinde üst taraflı risklerin kıymetini koruduğuna dikkat çeken Ağbal, “Nitekim ocak ayına ait gerek TÜFE gerek ÜFE gerçekleşmeleri enflasyon üzerinde döviz kurunun birikimli yansımalarının, milletlerarası emtia fiyatlarında devam eden artışların, üretici fiyatlarındaki güçlü artış eğiliminin ve arz kısıtlarının kıymetini koruduğunu göstermektedir” dedi ve ekledi:
“Enflasyon patikası üzerinde yakın vadede öngördüğümüz üst taraflı risklerin kıymetini koruyacak olması ve patikanın beklenen eğimini dikkate aldığımızda bu yıl içinde faiz indirimini uzun bir mühlet gündeme almamız mümkün gözükmemektedir.”
Denge daima korunacak
“Enflasyonda kalıcı bir düşüşü görmek istediğimizi, lakin bununla da yetinmeyerek, fiyat istikrarına işaret eden göstergelerin de oluşması gerektiğini bilhassa vurgulamak istiyorum” diyen Ağbal, şöyle devam etti:
“Enflasyon yüzde 5 amacına varıncaya kadar gerçekleşen/beklenen enflasyon oranı patikası ile para siyaseti faiz oranı patikası ortasındaki seviye güçlü bir dezenflasyonist istikrar gözetilerek oluşturulacak ve bu istikrar daima korunacaktır. Sıkı para siyaseti duruşunun uzun müddet devamını neden önemsiyoruz?
“Çünkü erken bir kademede, süreksiz nedenlerle enflasyonun aşağı geldiğini görünce sıkı para siyaseti duruşundan çıkarsanız, geçmiş deneyimler göstermektedir ki, enflasyon tekrar üst istikametli hareket etmektedir.”
Ağbal, yüzde 5 maksadını sağlayana kadar sabırlı olacaklarını kaydederek, şunları söyledi:
“Önümüze gelecek her türlü yeni bilginin enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışlarında orta vadeli maksat patikasından sapma riskine işaret etmesi durumunda önden ek sıkılaşmayı yapacağız. Para siyasetinde risklere karşı önden gereken tepki gösterilmesi enflasyonist baskıları erken kademede yönetmenizi sağlar. Geçmiş deneyimler göstermiştir ki, gecikmeli olarak gösterdiğiniz tepkinin ekonomik maliyetleri daha ağır olabilmektedir.”
Ağbal ayıca alacakları kararlar ve “güçlü iletişimle” piyasanın önünde gideceklerini de söyledi.
Orta vadede sıkı para siyasetinin yüzde 5 gayesine ulaşıncaya kadar kesintisiz uygulanmasını bir “çıpa” olarak belirlediklerine dikkat çeken Ağbal, bu çerçeve ve gaye çıpasının Türkiye iktisadını fiyat istikrarına ulaştıracağını belirtti.
Riskler gerçekleşirse ilave sıkılaştırma yapılacak
Bu yıl sonunda enflasyonunun yüzde 9.4 seviyesine gerileyeceğini ön görüklerini fakat bu varsayımlar üzerinde üst istikametli risklerin “belirgin bir şekilde” ehemmiyetini koruduğuna da dikkat çeken Ağbal, “Yukarı istikametli risklerin varlığını kabul ediyoruz ve bu risklerin gerçekleşmesi durumunda ek sıkılaşmaya gidip bunların enflasyon görünümü üzerindeki tesirini azaltacağız” dedi.
TCMB’nin kararlılığının piyasa tarafından teyit edildikçe enflasyon beklentilerinin de varsayım gayesine yakınsayacağını belirten Ağbal, “Faiz indirim sürecinin zamanlaması, enflasyon gerçekleşmelerinin ve orta vadeli görünüm öngörülerimizin Enflasyon Raporu’nda öngördüğümüz patikayla uyumlu formda gerçekleşmesine bağlı olacak. Siyaset faizini her halükarda sırf 2021 maksadına değil, orta vadeli enflasyon amacına de öngörülen müddette ulaşmayı sağlayacak bir seviyede tutmaya devam edeceğiz” dedi.
“Yukarı istikametli risklerin varlığını kabul ediyoruz” diyen Ağbal, “Bu risklerin gerçekleşmesi durumunda ek sıkılaşmaya gidip bunların enflasyon görünümü üzerindeki tesirini azaltacağız” dedi.
Reel faizin para siyasetindeki yerine yönelik bir soruya, “Para siyaseti duruşunu genel olarak kabul edilmiş bir referans üzerinden pozisyonlandırmak ve piyasa ile irtibatı bunun üzerinden kurmak gerçek olmaz” karşılığını veren Ağbal şöyle devam etti:
“Politika faizi, gerçekleşen ve beklenen enflasyonun üzerinde bir düzeyde olacak lakin bu iki düzey ortasındaki aralık enflasyonist baskıların yaygınlığına, yoğunluğuna, para siyaseti yansısına hassas olup olmadığına bağlı olacak. Ayrıyeten finansal risk göstergelerinin de güzelleşmesine tepki gösterecek, reaksiyon verecek.
“Merkez Bankası kendi bilgisiyle, yaklaşımıyla gerçekleşen, beklenen enflasyonla siyaset faizi ortasındaki aralığın düzeyini oluşturacak. Bu düzeyin yüzde 5 maksadına varıncaya kadar dezenflasyonist bir aralıkta olması konusunda özel bir dikkat gösterecek. Hiçbir vakit için yüzde 5 gayesine ulaşmadan bir orta devirde süreksiz nedenlerle süreklilik arz etmeyen faktörlerle hareket ederek bu dezenflasyonist aralıktan vazgeçmeyecek.”
Ağbal “Para siyaseti, transfer düzeneği üzerinden gerekli etkiyi doğuruyor ve enflasyon eğilimleri Merkez Bankası’nın ön gördüğü patika dahilinde ilerliyorsa demektir ki siyaset faizi seviyesi gerçekleşen ve beklenen enflasyona nazaran tesirli bir baskılama yapabiliyor. Bunu her PPK’da Merkez Bankası piyasayla güçlü bir etkileşim içerisinde paylaşmaya devam edeceğiz” dedi.
Ağbal TL cinsi varlıklara yönelik sermaye akımlarının devam etmesini beklediğini de belirterek, “Özellikle portföy yatırımlarının önümüzdeki devirde olumlu gelişmelerle bir arada artacağını kestirim ediyoruz” dedi.
Swap ile değil fx alım ihaleleriyle rezerv artıracağız
Ağbal öbür ülke merkez bankaları ile swap mutabakatlarının önümüzdeki periyotta rezervleri artırma emeli ile kullanılmayacağını belirterek, şöyle dedi:
“Önümüzdeki süreçte Merkez Bankası olarak rezerv artırma stratejimiz içinde başka ülke merkez bankaları ile swap muahedeleri yapılması yer almamaktadır. Bunun yerine uygulamakta olduğumuz sıkı para siyasetine kararlılıkla devam etmek suretiyle güçlü bir dezenflasyonist sürecin oluşması ve kalıcı hale gelmesi sonucunda sermaye girişlerinin istikrarlı ve güçlü bir hale gelmesi, yerleşiklerin dolarizasyon eğiliminin bilakis dönmesi ile birlikte döviz alım ihaleleri yaparak rezervlerimizi artıracağız.”
“Şeffaf yollarla ve rastgele bir kur düzeyi hedeflemeksizin döviz rezervlerinin güçlendirilmesini amaçlıyoruz” diyen Ağbal piyasadaki döviz arzının döviz talebine nazaran güçlü ve istikrarlı biçimde yükseldiği devirlerde dalgalı kur rejimi ile uyumlu olmak kaydıyla, döviz alım ihaleleri düzenleyebileceklerini belirtti. Ağbal bu mevzuda “kesinlikle telaşlı bir yaklaşım içinde olmayacağımız” dedi.
Ağbal “Sermaye girişlerinin istikrarlı ve güçlü bir hale gelmesi, yerleşiklerin dolarizasyon eğiliminin bilakis dönmesi, döviz alım ihalelerine başlamak için kıymetli bir gösterge olacaktır” dedi.
Ters dolarizasyon için gerekli şartlar oluşmaya başladı
Ağbal’ın rezerv birikimi için değerli bir gösterge olarak nitelendirdiği ve 235 milyar dolarla rekor düzeylerde bulunan lokal döviz ve altın varlıkları için “Ocak ayının ikinci yarısından itibaren altın dahil yabancı para mevduattaki artışın kayda kıymet ölçüde yavaşladığını görüyoruz… Son devirde yurt içi yerleşiklerin TL cinsi varlıklara yönelme eğilimi gözlemliyoruz. Bu durum zıt dolarizasyon sürecinde değerli bir sinyal” dedi.
Bu yönelimin “sürekliliğe dönüşmesi” ve “güçlü” olmasının döviz karar kademesinde kıymetli bir gösterge olacağını da belirterek, “Son devirde sisteme tabana yayılan efektif girişi de gözlemliyoruz. Bu durum yurt içi yerleşiklerin döviz varlıklarını bankacılık sistemine taşıma isteğini ortaya koyuyor. Bu kaynaktan sisteme girişte döviz tevdiat hesaplarındaki gelişimi etkiliyor. Tüm bu gelişmeler aksi dolarizasyon süreci için gerekli olan şartların yurt içi yerleşikler nezdinde oluşmaya başladığına işaret ediyor” dedi.
Ağbal ayrıyeten BDDK’nın swap sınırlamalarını önümüzdeki periyottaki azaltılmasına yönelik bir soruya ise, “Temel yaklaşımının fiyatların özgür piyasa şartlarına nazaran oluşmasıdır. Bu çerçevede bu taraftaki adımların kademeli olarak devam etmesini öngörüyoruz” cevabını verdi.
Kaynak: Reuters