Koronavirüsü erken evrede teşhis etmenin değerli adımlarından biri de Bilgisayarlı Tomografi (BT). Virüsün akciğer tutulumunu tespit etmede değer taşıyan bu süreç, akciğer kanserini erken evrede yakalama fırsatını da sağladı.
Sağlık Bakanlığı bilgilerine nazaran yeni teşhis akciğer kanseri sayısının geçen yılın ortalamasının 5 kat üzerinde olduğunu söyleyen Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı’ndan Dr. Öğretim Üyesi Seha Akduman, değerli bilgiler paylaştı.
‘Yeni teşhis akciğer kanseri oranı geçen yılın 5 kat üzerinde’
Dünya ve Türkiye’de her iki cinsiyet için en çok ömür kaybına neden olan kanser tipinin akciğer kanseri olduğuna dikkat çeken Dr. Öğretim Üyesi Seha Akduman, şu bilgileri paylaştı:
“Tüm dünyada akciğer kanserinin en sık görüldüğü ülkeler ortasında Türkiye birinci 10’da yer alıyor. Hem artan yaş hem sigara kullanımı bunun yanı sıra denetimsiz hava kirliliği nedeniyle akciğer kanseri görülüyor. Akciğer kanseri tanısı oranı koronavirüsle arttı. Koronavirüs nedeniyle çekilen denetim tomografiler yeni teşhis akciğer kanseri oranlarını artırdı. Toraks tomografisi dediğimiz göğüs ve akciğer tomografisi sayısı olağanın çok üzerine çıktığından Sıhhat Bakanlığı datalarına nazaran erken evre ve yeni teşhis akciğer kanseri sayısı geçen yılın ortalamasının 5 kat üzerinde. Tüm dünyada da sayılar bu biçimde. Yeni teşhis akciğer kanseri sayısı geçen yıllara oranla şu periyotlarda alışılmış yükseğin üzerine çıktı.”
‘Sigara içen şahısları, koronavirüs tomografiye ikna etti’
Tomografinin teşhis nedeniyle daha fazla kullanılmaya başlanmasıyla birlikte hastalığın erken evreyi yakalama üzere bir talihi artırdığını anlatan Akduman, “Ülkemizde sigara kullanım oranı yaklaşık yüzde 45’lerde. Akciğer kanserinin en değerli risk faktörü de sigara. Daha evvel tomografiye ikna edilemeyen sigara içicilerinin koronavirüs nedeniyle tomografi çekilmek zorunda kalmaları, akciğer kanserini erken evrede yakalama fırsatı doğurdu. Bu durum da tedavi bahtını artırdı” dedi.
‘Akciğer kanseri epeyce ileri evrede karşımıza çıkıyor’
Akciğer kanserinin son yıllarda her iki cinsiyette yaygın formda görüldüğüne dikkat çeken Akduman, “Önceki yıllarda akciğer kanserini erkeklerde görüyorduk. Artık her iki cinsiyette de çok yaygın halde görüyoruz. Maalesef hastalık epey ileri düzeyde karşımıza çıkıyor. Akciğer kanserli olguların 3’te 2’sini ameliyat edilemeyecek periyotta yakalıyoruz. Kemoterapi ya da radyoterapi ile tedavi etmeye çalışıyoruz. Lakin aslında akciğer kanserinde en temel ve istenen tedavi sistemi erken teşhis ve cerrahidir” dedi.
‘Riskli kümede akciğer grafisi yetersiz’
Sigarayı bırakmanın kıymetli olduğunu lakin riski sıfırlamadığını belirten Akduman, şu ikazları yaptı:
“20 yıl boyunca günde 1 paket sigara içtiyseniz akciğer kanseri riskiniz her vakit sizinle. Sigarayı bıraktıktan sonra da yıllar içerisinde azalsa da hiç sigara içmeyen popülasyona nazaran risk hala devam eder. 50 yaş üstü 30-35 yıl sigara içiciliği hikayesi olan hastalarımızda kesinlikle düşük doz akciğer tomografisiyle tarama testi öneriyoruz. Lakin riskli kümede akciğer grafisi yetersiz. Bizim burada bir lezyon görebilmemiz için asgarî 1 santimetre olması gerekir. Akciğer grafisinde atladığımız lezyonu tomografide nodül takibiyle tespit edebiliriz. Fakat, ‘Biz içtik aslında riski aldık’ dememek gerekiyor. Sigara ne kadar uzun yıllar kullanılırsa risk katlanarak artar. Ne vakit bırakırsanız o vakit siz şanslı olmaya başlanır.”
Kanlı balgam, geçmeyen öksürüğe dikkat
Sigara içen şahıslarda görülen kanlı balgamın ciddiye alınması gereken bir kanser belirtisi olduğuna dikkat çeken Seha Akduman, “Bunun yanında ses kısıklığı hem tiroid hem akciğer kanserinde çok kritik. Sırt ağrısı akciğer zarı ya da hudut hücreleri tutulumu varsa riskli. Geçmeyen inatçı öksürük, sık tekrarlayan zatürre ciddiye alınmalı. Mesela bir hastanın sık tekrarlayan zatürresi tıpkı tarafta ve daima dirençliyse nefes borusunun içerisinde tıkayıcı tümör olabilir. Bronkoskopiyle kanlı balgam ve inatçı öksürüğü görüntüleyebiliriz. Nefes borusunun içerisine kamerayla görüntülenmesi önemli” dedi.