HAKAN ÇELENK
Edirne Belediye Lideri Recep Gürkan geçen hafta ‘suç ve suçluyu’ övmek savıyla 2 ay 15 günlük mahpus cezası almıştı. Karar, ülkenin siyasi siyasi ikliminin ve Gürkan’ın bir vilayet belediye liderine nazaran tanınma oranının yüksek olmasının da tesiriyle ülke çapında çok konuşuldu.
Aldığı cezayla ilgili değerlendirmesini şahsen dinlemek için kendisiyle görüştük. Görüşürken kentin içme suyu arıtma tesislerinin yanı başında yapılmak istenen kurşun yıkama ve eleme tesisine karşı Recep Gürkan’ın gösterdiği sert yansıyı de kayda geçirdik.
Hakkınızdaki mahkeme süreci nasıl başladı? O geceyi anlatır mısınız?
15 Temmuz darbe teşebbüsü gecesinde herkes bir yerlerdeydi kumandanlar düğündeydi mesela. Bizim mezunlar (Gürkan 1983’te üniversiteden mezun olduğu arkadaşlarını kastediyor) buluşmamız vardı. Yemek yedik oradan da türkü bara gittik. Orada arkadaşlarımızla türkü dinliyoruz. Öğrenciliğimiz devirde 12 Eylül darbesini yaşadık biz. Türkü söylerken bizim milletvekilimiz ve vilayet liderimiz bu türlü bir kalkışma olduğunu, İstanbul’da Ankara’da bilhassa bir kalkışma başladığını söyleyince ben başta güldüm geçtim.
Doğrusu ciddiye almadım. Sonra arkadaşlar toplumsal medyadan telefondan bakıp anlatınca ben de “Kalkalım” dedim. Sahnedeydik ayrılmadan evvel sahnede konuşma yaparken, şunu söyledim: “Biz bu olayı daha evvel de yaşadık. Yaşadık, zira 12 Eylül 1980 darbesini öğrenci olarak yaşadım. 36 yıl evvel haberimiz yoktu bir sabah kalktık olmuş bitmiş. Kimsenin haberi olmadı o gün. Bir baktık ki kapılarını önü askerler, sokakta askerler tanklar geliyor. O o denli bir darbeydi12 Eylül 1980 darbesi. Dediğim o. 36 yıl evvel yoktu, artık haberimiz var. Tüm dünyayla bir arada canlı yayınlardan, izliyorsunuz.
İktidar medyası rakı kadehine takıldı…
Elimde de rakı kadehi var. Kadehi kaldırarak “İçelim” diyorum içki literatürünü bilmeyenler diyor ki “Darbenin erdemine kadeh kaldırdı.” Recep Gürkan’ı bilen biliyor… Darbenin gururuna kadeh kaldıran da onursuzdur, darbecilere dayanak olan da onursuzdur, darbecilerin önünü açan da onursuzdur, FETÖ’ye kucak açan da onursuzdur. FETÖ de onursuzdur. Bizim hayatımız boyunca, sendikacılığımız da eğitimciliğimiz de milletvekilliğimiz de kim olduğumuz da ne reaksiyonlar verdiğimiz de belirli. Muhakkak ancak bu klasik yol ya; daha çok ses çıkarırsanız kendinizi korumuş ya da atlamış oluyorsunuz üzere, bu türlü bir suçlama gayreti içine girdi kimi mahfiller.
FETÖ suçlamalarıyla ile ilgili ne dersiniz?
“Allah insanı yakışan iftiradan korusun” diye bir laf vardır. Bana bir şey yakıştırılabilir eyvallah da. FETÖ, FETÖ’yü sevmek, FETÖ ile yan yana yürümek: hayatımız boyunca yapmadığım bir şey. Artık o yüzden ben ‘Darbeyi öven de alkışlayan da takviye olan da onun yolunu açan da şerefsizdir’ deyince susuyorlar. İlla bu türlü bizim de sert perdeden mi, illa bu türlü argo sözlerle mi konuşmamız lazım. Olağan bizim kim olduğumuz muhakkak. Bizi bilen bilir diye bir kelam vardır. Bilen bilir, bilmeyen de kendisi üzere zanneder.
2016’daki olayın davası nasıl 4.5 yıl sonraya uzandı?
Başta, bununla ilgili kovuşturmaya yer olmadığına ait karar verildi. Lakin sonra tam seçimlere yalnızca 4 gün kaşan evvel ‘tesadüf’ (ironik tabir ediyor) ortaya çıkarılıyor. O gece orada oturan, daha sonra bu kaseti bana satmak için şantaj yapan, kelamım ona bir mahallî gazeteci bunu çekmiş. Bana iki yıldır 50 bin euroya, 30 bin euroya satmaya çalışıyordu. Kendimden emin olmasam 30 bin, 50 bin euro bir halde bulur alırdım. “Defol git” dedim. Şikayetçi oldum bana şantaj yapmaya çalıştığı için… O dava da devam ediyor.
Şimdi ben hiç umursamamışım kendimi biliyorum akabinde kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmişken seçimlere (2019) dört gün kala nasıl olduysa havuz medyasının eline geçiyor.
O havuz medyası işte darbenin erdemine kadeh kaldırıyor diye iş gününde kendi içinde bir diyalektiği vardır, terminolojisi vardır. İçki içerken keyifliyseniz “Şerefe” edersiniz, işin içinden çıkamıyorsanız “İçelim” dersiniz. içki yalnızca sarhoş olduğun için memnun olduğun için içilmez ki… Sevdiğinden ayrılırsın gidersin içersin, sevdiğinle barışırsın tekrar gidip içebilirsin. Bir toplumsallaşma aracıdır içki. Alkolik değiliz ki…
Peki durumu karşı tarafa, yani iktidar kısmına anlattınız mı? Nasıl karşılık aldınız?
Bunlar anlattığınızda “Ha o denli mi…” diyorlar. Tabi bunu içki içmeyen birinin bilmesini beklemem ben. Bu bir karine de değildir bir ölçü de değildir ancak her şeyin olduğu üzere bunun da kendisinde nazaran bir terminolojisi var. Neyse dediğim üzere bir ‘tesadüfle’ görüntüyü servis ettiler. 2.5 yıldan fazla vakit geçmiş bu görüntü dört gün kala çıkartılıyor. Havuz medyasının televizyonları gazeteleri bangır bangır. Kendimden kuşkum yok, umursamadım. Üç küsür yıl sonra dava açıldı, hatalıyı övmekten.
Ceza almanızı nasıl karşılıyorsunuz?
Kararları beğeniriz, beğenmeyiz o başka bir şey. Sonuçta adalete karşı boynumuz kıldan ince, yapacağımız bir şey yok. 2 ay 15 gün ceza verdiler, onun da kararın açıklanmasını geri bıraktılar. Beş yıl boyunca kasıtlı hata işlemeyeceksin diye… alışılmış ki itiraz haklarımızı sonuna kadar kullanacağız. Anayasa Mahkemesi… nereye kadar giderse giderse kullanacağız.
’Onur madalyanızdır’
Partinizden ve Edirne halkından nasıl bir tepki aldınız?
Geçmiş olsun dediler, artık bunun bir dava siyasi dava olduğunu hepimiz biliyoruz. Tıpkı halde ben de onu söylüyorum. Benim üzere beşere ne darbe ne darbe şakşakçılığı ne örneği yakıştıramazsınız. Bu bir siyasi davadır, siyasi karardır. Arkadaşlarım söylüyorlar ‘sonuna kadar yanınızdayız’ diyorlar, ‘onur madalyanızdır’ diyorlar. Yanlışsız bildiğimiz yolda Atatürk’ün yolunda yürümeye devam edeceğiz.
Ülkenin siyasi durumuyla ilgili değerlendirmenizi soracağım. Sizce Adalet ve Kalkınma Partisi hakikaten düşüyor mu?
Tablo ortada aslında. Kanada liderini biliyorsunuz Justin Trudeau… Fransa Cumhurbaşkanı Macron -ki hiç sevmem-, Angela Merkel ve birçokları. Salgın sürecinde ortaya çıktılar vatandaşlarına “Siz hiçbir şeyi düşünmeyin. Siz yalnızca sıhhatinizi düşünün. Kalan her şeyi biz hallederiz” dediler. Biz bunu diyemedik maalesef. Bunu dememiz gerekiyordu. Bu siyaset miyaset değil. Kim nereye çekerse çeksin Türkiye Cumhuriyeti’nin bunu demesi gerekirdi. Bunu diyemedik.
Salgında belediyecilik nasıl gitti?
Şimdi baktığımızda pandemide belediyeler çok başarılı. Halkın belediyeleri, belediyeler faal kurumlar yani bu örneği çok veririm. Mesaisi 8:30 5:30 olan bir kamu kurum değildir belediye. Mesela kültür işleri müdürü gündüz konser yapar, akşam sandalye taşır. Her yerde böyledir. Bunun partisini de ayırmıyorum. Belediyeler çok öne çıktı. Esasen halkın içindeydi, esasen hazırdı, esasen dinamikti. Pandemi çok şey değiştirdi. Bundan sonra da çok şey değiştirecek.
Kurtuluş kutlaması eleştirisi
İktidar neden ayını performansı sergileyemedi?
Ama ben şu tarafına bakıyorum. Bir ülkenin iktisadı vakit zaman bozulabilir. Geçmişte Türkiye bunu tekraren yaşadı. Daima yaşadı; Tansu Çiller periyodunda yaşadı. Süleyman Demirel devrinde yaşadı. Ekonomiyi düzeltirsiniz, kanunlar kararlar eksiktir yenilerini çıkartabilirsiniz. 12 Mart muhtırasının nedenlerinden biri şuydu: “Toplumdaki toplumsal gelişmeler kanunların önüne geçti” demiştir o zamanki askerler. İktisat düzelir kanunlar eksiktir çıkarılır, yol haritaları çıkar, bunların hepsi olur. Lakin bir ülkenin geleneklerini, ülkenin ideolojisini değiştirirseniz, bununla oynarsanız değiştirme talihimiz olmaz. Benim hükümetle vatandaş Recep Gürkan olarak sıkıntım bu.
Nedir bu değişen gelenekler?
Bir örnek vereyim. Edirne son iki yüzyıl içinde dört tane büyük işgal görmüş. En son 1920-1922 ortasında 2 yıl boyunca Yunan işgali. Bu belediyede Yunan bir kumandan oturmuş. 25 Kasım 1922’de Türk ordusu, Kuvva-i Ulusala kente girmiş, kenti teslim almış. İnşallah ebedi kurtuluş tarihi 25 Kasım 1922. Biz her yıl kendimize çok hoş kurtuluş kutlamaları yapardık, bayramlar yapardık. Son yıllarda yapamaz olduk. Bu kimi niçin rahatsız eder? Çocuklarda kurtuluş bayramı kavramının oluşması, kentinin memleketinin neden kurtulduğunu, nasıl işgal altında olduğunu, niye işgal altında olduğunu öğrenmesi, tarihini öğrenmesi ve esaretten kurtulmanın bir bayram vesilesi olduğunu ve bunun çok kıymetli olduğunu öğrenmesi niçin yanlış. Kutluyoruz biz lakin resmi değil?
Neden rahatsızlar?
Ben eski parlamenterim. Milletvekilliği yaptım Gazi Meclis’te. 23 Nisan Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin kuruluş yıl dönümüdür. Birebir vakitte ulu başkan Mustafa Kemal Atatürk’ün çocukları armağan ettiği çocuk bayramı. Biz ne yapıyorduk evvelden 23 Nisan’da. Gidiyorduk sabah Atatürk anıtına çelenk koyuyorduk, ilin protokolü olarak. Geçit merasimleri oluyordu. Artık kim çelenk koyuyor? Ulusal Eğitim Müdürü. Bu kadar düşünmeye gerek var mı? 19 Mayıs’ta kim çelenk koyuyor anıta? Gençlik ve Spor Vilayet Müdürü. Bir ülkeyi ileriye binaları yapıları taşımaz. Bir ülkeyi ileriye, kültürü sanatı geçmişi bunlar taşır. Bunları ortadan kaldırırsanız, değersizleştirirseniz, geleceğe taşıyacak bir şey olmaz. Benim meselem bu.
Edirne’nin ve Türkiye’nin geleceği nasıl görüyorsunuz?
Her şey çok hoş olacak.
Bir gecede beliren yeni bir etraf alarmı
Sayın liderim Edirne’de bir anda etraf uğraşınız ortaya çıktı? Gecekondu kurar üzere, hiç müsaade alınmadan bir kurşun sürece tesisinin gereçleri toprağa yığılmış. Nasıl olur bu?
Geçen çarşamba günü (10 Mart) kent kurulu liderimiz aradı. Bir firmanın kent yerleşimine aşağı üst 2 km aralıkta, bizim içme suyu arıtma tesisimize ise kuş uçumu yalnızca 200 metre uzaklıkta bir yerde kurşun kırma, eleme ve yıkama tesisi için ÇED (çevre tesir değerlendirme) raporuna başvurduklarını söyledi. Çabucak ilgili lider yardımcısı arkadaşımı görevlendirdim, bunu araştırın diye. Gerçekten, bir firma -tanımayız etmeyiz o denli bir kaygımızda yok zaten- daha evvel beton santralı olan bir yer için başvurmuş. Mücavir alan içerisinde, belediye hudutları içinde bir tarlada, imar planının dışında plansız bir alanda.
Cuma günü ÇED için son itiraz günüydü. Çabucak münasebetlerini hazırlayarak sivil toplum örgütleri, kent kurulu, etraf gönülleri ve başkalar sivil toplum temsilcileri ile birlikte Etraf Bakanlığı’na müracaatlarımızı yaptık.
Bugün (dün) de sivil toplum örgütleri ile birlikte yerinde hem inceleme yaptık hem de olayı hem vatandaşın bilgilenmesi manasında kamuoyunun bilgilenmesi manasında mason aracılığıyla da kamuoyunun gündemine getirmek istedik.
Firma tesisleri neye dayanarak kurmaya başlamış?
Hep birlikte yerinde gördük ki firma o ÇED raporuna müracaat dışında hiçbir şey başlamamış olmasına karşın güya müsaade alınmış üzere ya da alınacak üzere o taşıma bantlarını elekleri melekleri kurmaya başlamış. Bu kabul edilebilir bir şey değil. Zira Trakya’nın bakınız 1/100 binlik etraf planlaması vardır. Vaktinde Trakya Üniversitesi ve Etraf Bakanlığı’nın ortaklaşa yaptığı bir plandır bu. 1/100 binlik etraf planında Edirne külliyen ziraî alana ayrılmıştır ve kirli sanayi hiç yoktur. Çorlu’da Lüleburgaz’da vardır. Müstesna bir yere sahibiz. 1/100 binlik etraf planı 2004’te yapılmıştır ve hala yürürlükte.
Peki neden sakıncalı bu tesis?
Tabii ki kurşun yeraltı suyu kullanacak, yıkama eleme yaptıktan sonra o suları ne yapacak? Tekrar yeraltına verecek. Yani tesis kurmak istedikleri yer 200 bin kişinin Kayalı Barajı’ndan gelen içme suyunu aradığımız yerde. Arıtma tesisi açık havuzlarla dolu. Gelen suyu aratırken oksijenlendirmek için, bol oksijen alması için açık havuzlar vardır. Bu türlü bir yere yalnızca 200 metre uzaklıkta, düşünebiliyor musunuz? Kimyasal bir sorun çıkacak ortaya. Arıtma esnasında kesinlikle havaya partiküller dolacak, buharı olacak.
Bir rüzgâr estiğinde ya Edirne ya da karşıt rüzgâr estiğinde arıtma tesislerine gelecek bizim bu bölgede iki tane arıtma tesisi sürat var. Biri 200 metre bir 1.5 kilometre arada. Bu yüzden bunun olamayacağını, buna müsaade verilmeyeceğini anlatmak için orada bir basın toplantısı yaptık. Cuma itirazımızı yaptık ve tepkisi verdik.
Belediye dışı Edirne bürokrasisi nasıl bakıyor tesise?
Edirne’deki kamu kurumlarımızın da sayın valimizin de fikirlerinin bu tarafta olacağından eminim. Onlar da kesinlikle buna karşı çıkacaktır. Her ne olursa olsun buna müsaade vermemiz göz yummamız kelam konusu değildir. 200 bin kişinin sıhhatinden bahsediyoruz. 200 bin kişinin hayat hakkından bahsediyoruz. Bu pandemi bize şunu öğretti. Dünyada canlıya hayatın devam etmesi için siz internette çok ağırsınız. Siz halktv.com.tr nedeniyle internet olmadığını düşünün. Dünyada ne olur ömrünüz biraz zorlaşır, fosil yakıtların olmadığını düşünelim. Canlı ömür bitiyor mu bitmiyor. Fakat iki şey olmazsa canlı ömrü sona eriyor. Bir içme suyu, iki sağlıklı besin olmazsa olmazdır. “Ben bu dünyada canlı ömrünü devam ettireceğim” diyorsanız yönetici olarak da insan olarak da bir pak içme suyunu koruyacaksınız ve insanlara ulaşmasını sağlayacaksınız. İki pak ve sağlıklı gıdayı sağlayacaksınız.
Her birimiz günde asgarî içme suyunu içmek zorundayız. Bir oyun bile olsa karnımızı doyurmak zorundayız.
‘Edirne’nin direncini tüm Türkiye görür’
Tesisi kurmak isteyenler öbür bir şeye güveniyorlar diyelim? Ankara’daki işler diyelim ki mahallî bürokrasiyi de aştı. Ne yaparsınız mahallî bir bürokrasiyi aşarsa?
Bedeli ne olursa olsun buna karşı çıkacağız insan sıhhatinin bir karşılığı yok. İnsan sıhhatinin bir bedeli yok. İnsan sıhhatini korumak her yöneticinin temel vazifesi. Bu bağlamda şayet ihtimal vermiyorum, hiç ihtimal vermiyorum lakin velev ki bir formda müsaade alındı ya da ruhsat alındı. Edirne’nin bu direncini bu uğraşını o vakit bütün Türkiye görür.
Recep Gürkan, sohbetimizde Edirne’nin Kırkpınar’ı ve Trakya’yı ilgilendiren bahislerde da halktv.com.tr’ye açıklamalarda bulundu. Açıklamaların kısımlarını yarın farklı bir haber olarak yayınlayacağız.