Trakya’da endüstrileşmenin neden olduğu etraf kirliliğine ayna tutacak çok çarpıcı eksper raporu, 3 yıl sonra askıya çıkan ÇED evrakı ile yine gündeme geldi. Milliyet gazetesinden Mert İnan’ın haberine nazaran Tekirdağ’ın Ergene ilçesi Karamehmet mahallesi Marmaracık mevkiindeki Plastik Sanayi Toplu İşyeri Yapı Kooperatifi’ne ilişkin 2 milyon 800 bin metrekarelik tarım, alanını inceleyerek toprak numunelerini tahlil eden bilim insanları, etrafı buğday tarlalarıyla çevrili alanın adeta zehirlenmiş olduğunu ortaya koydu.
“Arazi ziraî niteliğini kaybetmiş”
Raporda, arazinin hudut bedelinin 2.1 katı nikel ile 17.6 kat krom olmak üzere ağır metal kirliliğine ağır halde maruz kaldığı belirtilerek, “Arazi ziraî niteliğini kaybetmiş durumdadır” dendi.
Marmaracık mevkiindeki, Plastik Sanayi Toplu İşyeri Yapı Kooperatifi’ne ilişkin tarım alanına kooperatif tarafından uzun vakittir ‘plastik sanayi tesisi’ kurulmak istendiğini belirten çevreciler ise projeye ‘Birinci derece tarım toprağının üzerine dev bir sanayi tesisi kurulamaz’ diyerek karşı çıkıyordu. Tüm bu tartışmalar ortasında sanayi sitesi kurma projesinin kıymetli kademelerinden bir olan ÇED süreci ise Etraf ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 15 Şubat günü ilan edildi.
Tarım toprağı ağır metal kirliliğine ağır formda maruz kalmış
İki hafta evvel askıya çıkan ÇED evrakı ile 2 milyon 800 bin metrekarelik arazinin tarım toprağı olmadığını ispat etmek için 10 Aralık 2018 tarihinde hazırlatılan eksper raporu da gün yüzüne çıkmış oldu. Namık Kemal Üniversitesi Ziraaat Fakültesi Toprak Bilim ve Bitki Beslenme Kısmı Lideri Prof. Dr. Aydın Adiloğlu ile öğretim vazifelisi Doç Dr. Sevinç Adiloğlu ve araştırma vazifelisi Yusuf solmaz tarafından hazırlanan “Ergene ilçesi Karamehmet mahallesi Marmaracık mekii 148 Ada 1 Parsel 149 ada 1 parsel ve 150 ada 1 parsel nolu parseller hakkında zirai uzman teknik raporu” başlıklı raporda etrafı buğday tarlalarıyla çevrili alanın adeta zehirlenmiş olduğu belirtildi. Bilim beşerler arazinin ağır metal kirliliğine ağır halde maruz kaldığını ve tarımda kullanılamaz halde olduğuna değinirken, tahlil sonuçları üzerinden şu tespitleri sıraladı:
Bitkiler canlıların hayatını olumsuz etkileyebilir
“Söz konusu arazinin bir sonu TEM otobanı öteki hududu ise büsbütün sanayi tesisleri ile çevrelenmiş durumdadır. Bu istikametiyle kelam konusu arazi ziraî niteliğini kaybetmiş durumdadır. Ergene ilçesi dahil olmak üzere Trakya bölgesi tarım topraklarının organik unsur ölçülerinin yüzde 85’i yüzde 1.5’in altındadır ve bölge tarım yerlerinin organik unsur ölçülerinin çok büyük bir kısmı yetersiz durumdadır.”
Numuneler üzerinde yapılan tahliller sonucunda müsaade verilebilir hudut pahanın 2.1 katı nikel ile 17.6 kat krom bulunduğunun tespit edildiğine de yer verilerek, “Toprakta yüksek krom kirliliği bitki tohumlarının çimlenmesini büyük ölçüde engellemektedir. Şayet bu yerde mevcut durumda tarım yapılacak olursa, yetiştirilecek olan bitkilerin bünyesindeki yüksek nikel ve krom ölçüleri bu bitkiler ile beslenecek olan insan ve öbür canlıların sıhhatini da olumsuz bir halde etkileyecektir” görüşleri sıralandı.
Edirne’den İstanbul’a kadar birçok yerde görülebilir
Çevreciler ise kelam konusu zirai eksper raporunun aslında Trakya’nın yansıması olduğunu, ölçümlerin yapılması durumunda benzeri ağır metal kirliliğinin Edirne’den İstanbul’a kadar olan birçok bölgede görülebileceğini belirtiyor. Trakyo Platformu Yütürme Konseyi üyesi, Etraf ve Sıhhat Kurulu Lideri Murat Sevgi, bölgedeki tehlikeye ait şu bilgileri paylaştı:
“Tarımsal hüviyetini kaybettiği belirtilen 2 milyon 800 bin metrekarelik tarım alanının bitişiğinde devasa buğday tarlaları bulunuyor. Akredite laboratuvar sonuçları projeye itiraz etmemiz sonucu ortaya çıktı. Devasa bir araziyi tarım dışı göstermek için çok kapsamlı araştırmalar yapımlası gerekir. Bir arazinin yasal olarak tarım dışı kabul edilmesine vilayetlerde bulunan Toprak Muhafaza Heyetleri karar verebilir. Soruna öteki çerçeveden bakacak olursak, tarım topraklarına bulaşan ağır metal kirliliğini gözler önüne seren zirai uzman raporu, bir manada bölgedeki büyük sıkıntıya ışık tutuyor. Bu tapor aslında bizim yılalrdır verdiğimiz etraf çabasının haklılığıın ortaya koyuyor. Trakya’nın toprağını, suyunu kirleten, halk sıhhatini hiçe sayan, çiftçinin belini bükenler her kimlerse hasarı tanzim etmekle mükelleftir.”
“Kirlilik bölgenin tamamında var”
Sevgi, kelam konusu tarım toprağı “Kasti kirletilmiş olabilir mi?” diye düşünmeden edemediklerini vurguladı. Sevgi devamında da şunları dedi:
“Kirlilik varsa, bölgenin tamamı için vardır. Komşu parsellerde buğday ekiliyor. Daha da kıymetlisi; uzman raporunda ‘Söz konusu arazinin tarım dışı kullanılması durumunda etrafı memleketler arası karayolu ve sanayi tesisleriyle kapanmış olduğundan bitişik topraklara rastgele bir ziyan veremeyeceği anlaşılmıştır tabiri yer alıyor. Trakya’daki tarım yerlerini birçoğu karayollarına bitişik ve etrafı sanayi tesisleriyle dolu. O halde rapor tıpkı vakitte Trakya’daki tarım yerleri kirletilmiş olduğunu ispatı kabul edilmelidir.”
İnsanda; böbrek, mesane ve prostat kanserlerine neden olma riski
Trakya’da halk salığı konusunda kıymetli araştırmalara imza atan bilim insanlarında üroloji ve patoloji uzmanı Prof. Dr. Osman İnci, tarım topraklarında geniş çaplı toksisite ölçümleri yapıldığı takdirde misal tablonun görüleceğini belirterek şunları söyledi:
“Her türlü ağır metal ve toksik husus, yetişen eserleri ve münasebetiyle insanların salığını olumsuz tesirler. Krom, nikel, demir, çinko, arsenik, sülfat, bakır üzere tehlikeli hususlar bitkilerden insanlara geçerek başta kanser olmak üzere birçok hastalığa davetiye çıkartabiliyor. Geçmiş yıllarda yaptığımız araştırmada tehlikeli kanserojenlerin birçok tümörlü hastada olağanın üç katı olduğunu tespit etmiştik. Topraktaki ağır metal burada yetişen eserleri daima tüketen insanlara böbrek, mesane ve prostat kanserlerine neden olma riski taşır. Maalesef Trakya toprakları uzun yıllardır ağır metal ve etraf kirliliğine bağlı olarak kirlenmiş durumda. Bölgede önemli kanser artışını sebebi bu kirlilik. 2 milyon 800 bin metrekarelik alanda yapılan ölçümleri bölgeye yaysanız misal sonuçlar çıkar. Durum iç açıcı değil.”