Uğur Mumcu nun Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi mecmuasında 1971 de yayımlanan Türk Hukukunda Memurların Yargılanması Kurtköy Escort isimli akademik makalesinden kısımlar birinci kere basında yer aldı Cumhuriyet Gazetesi katledilen müellifleri Uğur Mumcu’nun çalışmasını suikastinin 28’inci yılında yayımladı
İşte Uğur Mumcu’nun akademik çalışması
Bazı maddelerin sosyolojik açıdan uygulanıp Pendik Escort uygulanmadıklarını ve Batı tipi kurumların yaşama talihlerini araştırırken bu üzere değerlendirmelerin yapılmaması sanırız büyük bir eksikliktir Salt hukukî problemler araştırılırken bu hukukî kural ve kurumları oluşturan hukuk dışı nedenlerin araştırılmaması Maltepe Escort bizleri yalnızca dogmatik araştırma yapmaya zorlamaktadır Bu kuru kanunculuk ise sıkıntılara tahlil yolları getirmemektedir
Osmanlı Devleti birinci kuruluşunda toprak rejimine dayanan bir askeri idareydi
Askeri ve siyasal emellere nazaran örgütlenen İstanbul Escort devlet Selçuk Türkleri ile öteki Türk devletlerinin siyasal ve askeri kurumlarından esinlenerek kurulmuştu Türk İslam geleneklerinin temel yapıldığı devlet teokratik yapıda ve düalist hukuk sistemi içinde yönetilen bir ortaçağ devleti Anadolu Yakası Escort niteliğindeydi
Devletin siyasal örgüt biçimini toprak nizamı ve toprağın bölüşümü belirtiyordu Bu idare biçimi Osmanlılara birinci sefer bulunmuş ve uygulanmış değildi Siyasal ve askeri yapı Türk İslam devletlerinin ortak özellikleriydi
Askeri otoriteye sıkı sıkıya bağlı Osmanlı Devleti nde toprağın idaresi kimi özel şartlara bağlı olarak özel şahıslara verilirdi Miri arazi denilen ve çıplak mülkiyeti devletin olan toprakların işletilmesi belirli şahıslara verilir devlet toprakları kendisine işletilmek üzere bırakılan bu bireylere dirlik ya da tımar sahibi denirdi
Dirlik sahibi arazinin maliki değildi Sahibi arz denilen ve asker memur karışımı yetkilerle donatılmış vazifeliler halktan vergi alır bunu devlete verir Devlet vergiyi direkt doğruya değil dirlik sahipleri eliyle toplamış olurdu
Merkezi siyasal örgütün güçlenmesi ve toplum içersinde iki ayrıcalıklı küme yaratmaktaydı Bunlardan birincisi saray aristokrasisi ikincisi de Mülk sahipleri dirlik sahipleri idi
Devlet toprağını bölüşen dirlik sahiplerini güçlü bir hiyerarşi ile kendisine bağlardı Bu hiyerarşik örgütün başı her türlü sınırsız yetkinin sahibi olan padişahtı Mülki ve askeri hizmetlilerin birden fazla devşirmeydi Yöneticilerin büyük çoğunluğu Kırım ve Kafkas pazarlarında satılan kölelerden oluşurdu Bunlar gerekli ihtimam ile yetiştirilirlerdi Bunlara askeri siyasal eğitim verilirdi
Mülkiye sınıfı Enderun denilen bir yönetim okulunda yetiştirilirdi Bu sınıf içerisinde sadrazamlar vezirler beylerbeyleri ve sancak beyefendileri girerdi Geleceğin yöneticileri Enderun da çağın şartlarına nazaran tertipli bir eğitim görürlerdi
AYRICALIKLI SINIFLAR
Kadılar naipler ve kazaskerler ise devletin teokratik özelliklerine bağlı olarak kimi ayrıcalıklara sahiplerdi
Bunlara ilmiye sınıfı denirdi Seyfiye sınıfı yüksek kumanda şuraları dışındaki askeri sınıfları söz ederdi Kalemiye sınıfı ise devletin günlük işlerini gören memurlarıydı
Osmanlı Devleti güçlü bir merkezi otoriteye dayanmak zorundaydı Devlet fetih siyaseti ile genişlerken bu idari sınıfların misyonları de gitgide genişliyordu Osmanlı Devleti nin yükselme evrelerinde bu idare biçimi faydalı olmuş ve devletin kuvvetli yapısı korunabilmişti Lakin gerileme ve duraklama evrelerinde devletin bu örgütsel yapısı da geniş ölçüde bozuşmaya ve çökmeye uğramıştı
Osmanlı Devleti son vakitlerinde Batı nın da tesiri ile kurumlarını Batı modellerine nazaran düzenlemek gereksinimini duydu Mülki idareyi çağın şartlarına nazaran düzenlemek hedefi ile Umuru Mülkiye Nezareti kuruldu
Reisülkittaplık makamı da 1835 yılında Hariciye Nezareti ismi ile yine örgütlendi Devletin tüm işlerini ve yazışmalarını yürüten memur amedi odası içişler ve dışişler olmak üzere iki kısma ayrıldı Batı nın ordu ile ilgili yasa ve kuralları incelemek üzere Deri Şuray ı Asker kuruldu
Bundan sonra tüm Batı kurumları tek tek alındı Meclisi Valayı Adliye Darı Şurayı Babıali isimlerine iki meclis kurularak devlet idaresinde yeni unsurlar kabul olundu
TANZİMAT VE EMPERYALİZM
Tanzimat periyodu tarihimizde çeşitli açılardan bedellendirilmektedir Bu bölüm Batılılaşma gayretlerinin birinci kademesi olarak kabul edildiği üzere Batı emperyalizminin Türkiye de egemenliğini kabul ettirmesi olarak tanımlanmaktadır
Bazı kanunların sosyolojik açıdan uygulanıp uygulanmadıklarını ve Batı tipi kurumların yaşama talihlerini araştırırken bu üzere değerlendirmelerin yapılmaması sanırız büyük bir eksikliktir Salt hukukî sıkıntılar araştırılırken bu hukukî kural ve kurumları oluşturan hukuk dışı nedenlerin araştırılmaması bizleri yalnızca dogmatik araştırma yapmaya zorlamaktadır Bu kuru kanunculuk ise sıkıntılara tahlil yolları getirmemektedir
Sanayi Devrimi nden sonra pazar arayan Batı iktisadının Doğu ile münasebetler kuracağı bir toplumsal zorunluluktu 1838 ticaret muahedesi ile Batı kapitalizmi Osmanlı iktisadı ile sıkı bağlantılara girmişti Devlet örgütünün düzenlenmesi ve Batı tipi bir memur takımının yaratılması yani bürokrasinin Batılı kurallara benzetilerek örgütlenmesi Batılılaşmanın gereği sayılmaktaydı
Batı sermayesi Tanzimat ile birlikte yatırım yapacağı alanlarda idari ve hukukî kolaylıklar istemekteydi Batı açısından görünüm bu şartlara bağlıydı Merkeziyetçi devletlerin o çağdaki örgütlenme biçimi de bunu gerektiriyordu