Gökbilimciler, bir karadeliğin bir yıldızı “donut” haline getirip yiyişini izledi. Bir yıldız bir karadeliğe çok yaklaştığında karadelik onu yırtarak bir yandan yıldızı yerken bir yandan radyasyon kusar. Bu, “gelgit bozulma olayı” olarak bilinir. Donut, bilhassa ABD’de bol tüketilen tatlı bir çörek. Şeker ve yağ açısından epeyce güçlü olan çöreğin kalorisi fazla ve birçok çeşidi vardır. Manzara donut’a benzediği için bilim insanları olayı bu halde tanım etti.
Bu süreci gerçekleşirken izleyen bilim insanları, Hubble Uzay Teleskobu’nu kullanarak yıldızın yendiği son anları kaydetti. Independent Türkçe’nin derlemesine nazaran araştırmacılar bu ve buna misal öbür müşahedeleri, bir yıldız bu sonsuz derinliğe düşerek bu halde parçalandığında ne yaşandığını daha güzel anlamak için kullanmayı umuyor.
NASA’nın Hubble Uzay Teleskobu, yeni örnek neredeyse 300 milyon ışık yılı uzakta olduğu için süreci gerçekleşirken göremiyor. Ancak bu olay gerçekleştiğinde dışarı atılan ışığı görebilen bilim insanları, bu ışığı yıldıza ne olduğuna dair ipuçları elde etmek için inceleyebilir.
Gökbilimciler bu şiddetli olayı birinci olarak yüksek güçlü bir radyasyon parlamasıyla tespit etti.
Yutulmadan yansıyan ışık.
Harvard-Smithsonian Astrofizik Merkezi (CfA) araştırmacısı Emily Engelthaler yaptığı açıklamada, “Gözlem mühleti göz önüne alındığında morötesi ışıkta gözlemlenen çok az gelgit olayı var” dedi
Araştırmacılar karadeliklerin etrafındaki gelgit bozulma olaylarının birçok örneğini gördü. Bu örneklerden yaklaşık 100 tanesi uzayda, çeşitli teleskoplar kullanılarak belgelendi. Lakin son çalışmada olduğu üzere, bu gelgit olaylarını ultraviyole ışık kullanarak görmek çok daha sıra dışı. Enkaza ne olduğuna ve onu açığa çıkaran karadeliğe dair açıklama sunabileceği için bu ışık yararlı.
Amerikan tatlısı donut.
Harvard-Smithsonian Astrofizik Merkezi’nden Peter Maksym yaptığı açıklamada, “O ‘donut’ın kenarında bir yere bakıyoruz. Karadelikten bize hakikat saatte 20 milyon mil (yaklaşık 32 milyon km yani ışık suratının yüzde üçü) süratle yansıtılan, yüzeyin üstünü süpüren bir yıldız rüzgarı görüyoruz. Bu olayı hâlâ anlamaya çalışıyoruz. Yıldızı parçaladınız ve sonra karadeliğe gerçek ilerleyen bu maddeyi elde ettiniz. Böylelikle neler olup bittiğini bildiğinizi düşündüğünüz modeller elde ediyorsunuz ve sonra sahiden bu şeyi görüyorsunuz” dedi.
Bu, bilim insanları için heyecan verici bir yer: Bilinen ve bilinmeyenin bir ortaya geldiği nokta.
