Salgınla birlikte konutta daha çok vakit geçirmeye başlayan dünya, irtibatın odağına Whatspp başta olmak üzere ömrümüzü kolaylaştıran iletileşme ya da manzaralı sohbet kümelerini koydu. Kümeler birçok meselemizi çözse de yeni tip ruhsal korkuları beraberinde getirdi. En büyük meselelerden biri olarak da bağlantının her saniye devam etmesi ve süratli karşılık vermenin birçok kümede neredeyse ‘mecburi’ olarak algılanması. Bildirilerin birikmesi bir toplumsal kabahat üzere karşımıza çıkabiliyor. Üstelik salgından evvel temas kurmamayı ağır tempoya bağlarken artık kaçmak mümkün değil.
BBC’den Bryan Lufkin bu yeni kuşak gerilim tiplerinin sebepleri ve mümkün tahlilleri üzerine etraflıca bir araştırma yapmış. Lufkin mevzuyu inceleyen uzman psikiyatristlerin görüşlerini aktarıyor.
Gruplar tasayı artırmış
Stanford Üniversitesi’nde teknolojinin psikoloji üzerindeki tesirleri konusunda uzmanlaşan Elias Aboujaoude, “Hemen cevap vermemek korku yaratıyor. Bize bir geride kalmışlık ve internet irtibatının büyük bir kuralını ihlal etmiş olma hissi yaşatıyor” diyor. Aboujaoude, bu gerçek vakitli okuma ve karşılık verme ritüelini yönetebildiğimizi, lakin sayısı ve ölçüsü arttıkça bunun imkansız hale geldiğini belirtiyor. Ayrıyeten salgın haberleriyle artan gerilim ve korkunun küme sohbetlerinde teğe bir iletileşmeye kıyasla çok daha büyüdüğü gözlemlenmiş. Gelen her bir ileti ya da son dakika haberiyle gelen bildirimler, telefonumuzun ışığı her yandığında kaygılanmaya yol açıyormuş.
Mesajlar ortasında gidip gelmenin maliyeti
Oxford Üniversitesi Internet Enstitüsü’nden Bernie Hogan şunları söylüyor: “Anında iletileşme şu anda eş vakitli olmayan iletilerle oluşabilecek, korkulan bir irtibat borcuna dönüştü. Her bir küme sohbetinin kendi duygusal karakteri olabilir. Bunların ortasında gidip gelmenin hem ruhsal hem de entellektüel manada maliyeti olabilir.”
Pavlov’un köpeği örneği
Amerikan Psikoloji Birliği’nden Vaile Wright son dakika bildirimi korkusunu “Farklı bildirim seslerini ayırt etmeniz bile, Pavlov’un köpeği deneyinde olduğu üzere yalnızca o bip sesi bile tasa yaratmaya başlayabilir” diye açıklamakla birlikte herkesin birebir gerilim seviyelerini yaşamadığına da dikkat çekiyor: “Büyük halanız emekli, yalnız yaşayan ve küme sohbetlerini tek hayata bağlanma tekniği olarak gören biri olabilirken, üniversite arkadaşlarınız meskenden çalışan, Zoom toplantılarından bıkmış, konutta çocukların eğitimiyle ilgilenen ve bir küme sohbetine yetecek bant genişliği kalmamış beşerler olabilir. Çok sayıda insanın deneyimlediği yorgunluk seviyeleri, küme sohbetlerine girmelerini pratik bir şey haline getirmeyebilir.”
Sesli aramaya yönelin
Birinin bildirisine çabucak cevap vermemek için rastgele bir mazeretiniz olması gerekmediği tavsiyesinde bulunan Wright kimileri buna alınsa da bildirimleri kapatmayı bildirimleri kapatmayı ve daha çok sesli aramayla bağlantı tavsiye ediyor. Stanford’dan Aboujaoude de, küme sohbetlerinden duyulan bıkkınlığın sesli aramalara yönelmek için uygun bir neden olabileceğine dikkat çekiyor. Sesli aramayla, fazla rahatsız edilmeden, daha derinlemesine bir bağlantının mümkün olduğunu söylüyor.