Wall Street Journal (WSJ) muhabiri Jon Sindreu’nun yazdığı “Türkiye’nin Merkez Bankası yanlış sıra dışı politikayı uyguluyor” başlıklı yazısında, faizleri düşürerek enflasyonun aşağı çekilmesi istikametindeki görüşün Türkiye açısından ne derece uygulanabilir bir siyaset olduğu mercek altına aldı.
Hükümet ve merkez bankaları ilişkileri
WSJ’deki tahlilde, dünya genelinde büyümenin yavaş, enflasyonun yüksek olduğu durumlarda etkisiz kaldığı görülen para siyaseti bağımsızlığının ehemmiyetinin “olduğundan fazla abartıldığı” ve son periyotta yatırımcıların hükümetler ile merkez bankaları ortasında uyum sağlanmasının avantajlarını görmeye başladıkları belirtildi.
Erdoğan’ın merkez üzerindeki tesiri
Ancak hükümet ve merkez bankaları ortasındaki uyumu sağlamanın avantaj olma durumunun Türkiye için geçerli olmadığı vurgusu yapılarak şu sözlere yer verildi:
“Türkiye’nin sorunu, Merkez Bankası’nın Erdoğan’ın denetimi altında olmasından çok, Erdoğan’ın bu denetimi berbata kullanmasından kaynaklanıyor.
“Faizlerin artırılmasının enflasyonu dizginleyeceği tarafındaki genel görüş birliğinin tersine Erdoğan, faizlerin artırılmasının şirketlerin borçlanma maliyetlerini artıracağına inanıyor.
Muhtemelen Ağbal’ı da bu yüzden vazifeden aldı. Kavcıoğlu’nun yazdığı köşe yazılarında Erdoğan ile birebir görüşte olduğu görülüyor ve faizleri indirmeye başlaması mümkünlük dahilinde.”
“Türkiye faiz artırımını paniği bastırmak için kullandı”
Para ünitesini güçlendirmek için en değerli aracın faizlerin artırılması olarak görüldüğüne dikkat çeken Sindreu, “Ekonomistlerin tekrar değerlendirmeye başladığı kur çıpası ve sermaye denetimleri üzere daha az klasik siyasetler da yardımcı olabilir. Lakin bunun için bu siyasetlerin dengeli bir halde uygulanması gerekiyor. Türkiye, bu şekil siyasetleri uzun vadeli bir kur stratejisinin kesiminden fazla, piyasalardaki paniği bastırmak için kaotik bir formda kullandı” dedi.
‘Merkezin rezervleri eksi 20 milyar dolar”
Analizde, Türkiye’nin döviz rezervlerinin eksiye düştüğü değerlendirmesine de yer verildi. Merkez Bankası’nın Kasım ayında faiz artırımlarına başlamadan evvel rezervlerden ayda ortalama 4 milyar dolarlık döviz satışı yapıldığını yazan Sindreu, Türkiye’nin swap süreçleri çıkarıldığında net rezervlerinin eksi 20 milyar dolar seviyesinde olduğunu aktardı.
Muhalefetin savı
Ekonomistler ve muhalefet, 2018 yılındaki kur krizinden bu yana Türkiye’nin döviz kurunu aşağıda tutmak için rezervlerinden satış gerçekleştirdiğini öne sürüyor. Son olarak, Cumhuriyet Halk Partisi Türkiye’nin rezervlerinin eski 47 milyar dolara gerilediği öne sürüldü.
“Erdoğan Argümanları reddetti”
Erdoğan ise bu argümanları reddetti ve rezervlerin 95 milyar dolar düzeyinde olduğunu söyledi. Lakin Erdoğan, eldeki rezervlerin kıymetli bir kısmının “ekonomik tuzaklarla uğraş ederken salgın mazeretiyle yeni bir finansal dalgalanma oluşturmak isteyenlere” karşı kullanıldığını belirtti.