19 Temmuz 2020’den 10 Ocak 2021’e kadar 28 farklı ismin fotoğraf albümleriyle dolu köşesinde, şahısların hayat öykülerini anlatan Zeynep Bilgehan, kitabına “Toplumda tanınan, sevilen, alanında başarılı 28 ismin öyküsünü bulacaksınız” diyerek giriş yaptı.
Bilgehan, kitapta yer alan şahısların farklı kentlerde doğup yetiştiğini belirtirken, “Bambaşka maceralar yaşayıp öbür alanlarda çalışan, tanınan isimler. Lakin kitabı okuduktan sonra bunun aslında 28 farklı kişinin değil, kesişmiş hayatlardan oluşan tek bir kıssa olduğunu göreceksiniz” diyor.
Bilgehan, karakterlerin ortak bir noktası olduğunu söylerken, “Kitapta yer alan şahısların hayal kuran, azmeden, inat eden, inanan, çalışan ve başarın insanların yetiştiği, yaşadığı bir ülkenin hikayesi” dedi.
1- Kitap, Türkiye’nin farklı hususlarında çalışma yapan 28 kişinin hayatını anlatıyor. Bu türlü farklı bir çalışma yapma fikri nasıl oluştu?
Her şey 19 Haziran 2020 tarihinde Vedat Milor’un toplumsal medya hesabından 1979 yılında çekilmiş, gençlik yıllarına ilişkin bir fotoğrafını paylaşmasıyla başladı… Meşhur birinin şimdi tanınmadığı, hatta tahminen bir gün ünlü olacağını aklının ucundan bile geçirmediği periyoda ilişkin fotoğrafı büyük ilgi uyandırdı. Buradan da Hürriyet Gazetesi’nde Pazar günleri yayınlanan ‘Hey Gidi Yıllar’ köşesi doğdu… Bu kitapta, 19 Temmuz 2020-10 Ocak 2021 tarihleri ortasında köşede eski fotoğraf albümlerini karıştırdığımız toplumda tanınan, sevilen, alanında başarılı 28 ismin öyküsü yer alıyor; Alpay, Altan Öymen, Prof. Dr. Arif Verimli, Bedri Baykam, Cemal Enginyurt, Cemil Çiçek, Coşkun Aral, Cüneyt Arkın, Doğan Hızlan, Erol Evgin, Ezel Akay, Fatma Şahin, Güneri Cıvaoğlu, Hakan Bayrakçı, Haldun Dormen, İdil Biret, Prof. Dr. İlber Ortaylı, Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, Muazzez İlmiye Çığ, Prof. Dr. Naci Görür, Nevzat Aydın, Nilgün Belgün, Oya Eczacıbaşı, Selda Bağcan, Prof. Dr. Şener Üşümezsoy, Vedat Milor ve Prof. Dr. Yılmaz Büyükerşen.
2- Kitaptaki şahısların tamamı Türkiye’nin tanınan simaları, birçok insan onların hayatlarına dair bilgileri sizin yapıtınız sayesinde öğreniyor. Size en farklı gelen, şaşırtan ve etkileyen şahıslar kimlerdi?
Hepsinin kıssasında etkileyici pek çok farklı şey var. Lakin beni en etkileyen farklı isimler olsa da hepsinin öyküsündeki ortak yanlardı… Bu ortak özellik de alanlarında başarılı olmalarını çalışkanlıkları, işlerini ve memleketlerini, insanları, insanlığı sevmeleri sağlıyor. Bulundukları her ortamdan yarar sağlamaya, olumlu yanlarını görmeye çalışarak maksatlarına ulaşmak için bir katma bedel olarak birikim ve tecrübe elde etmişler.
Gazeteci muharrir Doğan Hızlan: “O ‘Güzel Dönem’den ‘Nefes Nefese’ Çağı’na yolculuk”
“Sevdiklerinizi yapın. Kendinizi o mesleği adarsanız, başarılı olursunuz. İnsan en âlâ sevdiği şeyi yapar. Kendimi geçmişime bakıp yargılamamaya çalışırım. Bunu yaparsanız gelecek için yaratıcılığınızı kaybedersiniz. Yunus’u daima anımsarım: Her dem yeni doğarız, bizden kim usanası!”
*
Usta tiyatrocu Haldun Dormen: “Bir bulutun peşinde tiyatroya esir düştüm”
“Aklımda oyunculuktan öbür şey yoktu lakin bunu aileme söyleyemiyordum. 11. sınıftan sonra artık ‘Bu çocuk ne olacak?’ diye telaş etmeye başladılar. Onlar ‘Avukat mı yoksa tabip mu?’ diye tartışırlarken ben gizlice Yale Üniversitesi’ne müracaatımı yapmış ve kabulümü almıştım bile! Babam, ‘Her ne olacaksan en yeterlisi ol!’ dedi. Ben de hayat uzunluğu babama layık olmaya çalıştım.”
Usta oyuncu Cüneyt Arkın: “Bozkırda saf çocuktum, ‘Artiz’ oldum, herşey değişti!”
“İlkokulda aileme dayanak olmak için bostan bekçiliği yaptım. Üç ay tek başıma tabiatta kaldım. Bu deneyim yüreğime öylesine zenginlik, engin düşünme farkındalık gücü verdi ki.. Tabiatın içinde üç ay herkese hasretken köpeklerimden dostluğu, nezaketi, vefayı öğrendim. Sabrı ve dayanıklılığı da sıpadan öğrendim.”
*
Eskişehir Belediye Lideri Prof. Yılmaz Büyükerşen: “Yılmaz Hoca’nın ömür treni; her makas bir macera!”
“1937’de bir göçmen meskeninde doğmuşum. Göçmen çocukları yoklukta büyüdükleri için oyuncaklarını kendileri yaratmak zorundaydılar. Çorak toprakla yumurta akını karıştırıp bilye, tellerden ve tahta modüllerinden kaba saba otomobiller, kışın buz tutan Porsuk Nehri’nde tek ayakla kaymak için uyduruk paten kızaklar yapardık.”
*
Tarihçi müellif Prof. Dr. İlber Ortaylı: “En hoş yıllarım; öğrenciliğim…o vakit da muhitim genişti!”
“Ben birinci tercih olarak ‘Hukuk Fakültesi’ni yazdım. Sonra tarih, arkeoloji diye sıraladım. ‘Erkek çocuk mühendis, avukat, hekim, hukukçu olur’ fikri vardı. Hukuku da seviyordum aslında, yatkınım. Sonunda gittim, girdim. Çok da uygun puanla kazandım ancak okul beni çok sıktı.”
*
Jeolog Prof. Şener Üşümezsoy: “Dağlarda mineral, toplumda dönüşüm arıyordum”
“Delikanlı olmanın yolu sokakta, karşıda kaç kişi olursa olsun hengameden kaçmamaktı. Çocukken arbedede bahadır olunca kendine itimat geliyor, titremiyorsun. Bunun yararını hayatım boyunca gördüm. Zelzele tartışmalarında 10 üniversitelinin karşısına çıkabiliyorum! Bunun sonucunda karar aldılar; “Şener varsa biz gelmeyelim” diyorlar. Olağan jeolojik birikimim hepsinden fazla olduğundan da benle tartışamazlar.”
*
Foto muhabiri Coşkun Aral: “Herkesin kaçtığı yere koşan adam”
“Çubuk üzere bir adamdım ancak yaşama azmim çok fazlaydı. Memleketin Siirt’te, dayım tabipti. Köylerden beşerler tedavi olmak için gelirdi. Bir sefer eşkıyalar kaçırmıştı. 1960ların meşhur üç eşkıyalarından Hamido, Hekimo ve Koçero. Ben de onun üzere idealist bir hekim olmak, bilmediğim coğrafyaları keşfetmek istiyordum.”
*
Sanatçı Selda Bağcan: “Festivallerin aranılan fizik mühendisi!”
“15 yaşındayken yeniden meşhur oldum; ‘Küçük Selda’ diye! Ancak o sene lisede Fizik dersinden çaktım! Sınıfta kalınca müziği bıraktım, lanet okudum! Hocalarda da ‘Bu şöhretli ya derslerine çalışamaz’ diye bir önyargı vardı. Bir sene sonra iftihara geçip sonra da fizikçi oldum!”
*
Sanatçı Erol Evgin: “Popun vakitsiz prensi”
“Müziğimiz ülkemizin kıymetleriyle kozmik yapıları buluşturuyordu. Dünyanın öbür ucuna bakarak müzik söylemek bize nazaran değildi. Türk pop müziğinde ‘kilometre taşı’ diye söylediğimiz şey buydu. Daima övünürüm bununla. Çok şiirsel kelamları ben de hakikat bir Türkçeyle okumaya çalıştım.”
Sanatçı Nilgün Belgün
“Piyano hocası Ermeni madam geliyor, ‘Do basacaksın, si basacaksın!’ diye bana klasik Batı müziği çaldırıyordu; Beethoven, Mozart… O kapıdan çıkar çıkmaz ben ‘Gözleri aşka güleeen taze söğüt dalısın, gözleri aşka güleeeen, gel bana her gece sen..’ diye kendi sevdiğim müziği çalmaya başlıyordum!’
*
Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Mehmet Ceyhan: “Çayda çıradan virüs avcılığına”
“Genelde çok ders çalışan bir öğrenciydim lakin Elazığ’dan itibaren halk danslarına ilgim vardı. Yurt dışına gidip Türkiye’yi temsil eder daima de birinci olurduk! İngiltere’de Kraliçe Elizabeth’e çayda çıra oynamışlığımız var.”
*
Psikiyatrist Prof. Arif Verimli: “İşler hiç de o denli değilmiş Freud!”
“İnsanlar kulak tabibine masraf, kulaklarını gösterir tedavi için lakin kişilik sırlarını açıklamaktan çekinirler zira psikiyatrik sır, toplumsal varoluşu tesirler. O kadar süzgeç koyarsın ki, şuurlu konuşman, süzgeci geçebilenlerden ibarettir. Benim işim süzgeci geçemeyenlerledir…”
*
Meteoroloji Mühendisi Prof. Mikdat Kadıoğlu: “Fırtınaları kovalayan bir sel göçmeni”
“Üniversite için birinci sıralara mimarlık ve inşaat kısımlarını yazmıştım. Laz müteahhit olacaktım! Ancak hava durumuna da merakım vardı. Köydeyken, bir gün bir yağmur yağdı lakin ne yağmur! Bu kadar yağmur gökte nasıl duruyor, bu suları aşağı kim diyor diye büyük bir merak içine girdim.”
*
Gaziantep Belediye Lideri Fatma Şahin: “Ömrüm ‘Olur, olur, bal üzere olur’ demekle geçti!..”
“Fabrikadaki 150 mühendis müdürün biri ben olmak üzere sadece ikisi bayandı. Yemekhanede çaycılar sadece erkek mühendislere servis yapardı. Bize de çay getirmesi için oldukça uğraştık. Bir bardak çay aslında büyük bir çabayı simgeliyordu. Sonunda kazandık. Bugün, yüzlerce kız çocuğumuz okullarda, bayan mühendisimiz çok başarılı halde özel bölümde çalışıyor.”
*
Vedat Milor
“Galatasaray Lisesi damak tadı âlâ olan çok insan çıkartır. Birçok arkadaşım yemeğe benden daha meraklıydı. Yıllar sonra farklı bir kimlikle ortaya çıkışım sınıfımdakileri çok şaşırtmıştır; ‘ulan bu adam hiçbir şeyden anlamazdı’ deseler haksız olmazlardı!”
Sanatçı Bedri Baykam: “Yaşıtları Cin Ali Çizerken o stant açıyordu”
“Fotoğraf çektirmek, televizyona çıkmak hoştu fakat çocukken katıldığım stant açılışlarında başımda tek bir şey var; işler bitse de yarın şu oyuncakçıya bir baksam!”
Yemeksepeti kurucusu Nevzat Aydın: “Bir vakitler internet yokken…”
“Dededen miras, küçüklüğümden itibaren Trabzonsporluydum fakat Bursaspor’un da hiçbir maçını kaçırmazdım. Amatör kümenin maçlarına da masraf, izleyip beğendiği futbolcuların isimlerini faks ile Trabzonspor’a bildirirdim!”