İşyerini kapatan esnaf sayısının 119 bin 315’i bulduğunu belirten DEVA Partisi Sektörel Siyasetler Lideri Birol Aydemir şöyle konuştu:
“2020’de kapanan toplam işletme sayısı 40.183’e ulaştı. 2021 yılı Ocak ve Şubat aylarında toplam 7.328 şirket daha kapanmış ve pandemiden itibaren kapanan şirket sayısı toplam 47.511 olmuştur. Pandemi başladığından beri bu yılın ocak ve şubat aylarında 19.727 olmak üzere iş yerini kapatan esnaf sayısı 119.315 oldu. Pandemi ile birlikte icra ve iflas evraklarında yaklaşık 1.6 milyon artış yaşandı”
Çözüm tekliflerini paylaşan Aydemir şöyle sıraladı:
“1. Hemen nakit ve kredi takviyesi kapsamı, mühleti ve ölçüsü genişletilmelidir. Esnafımıza DEVA olmak için, ayda minimum fiyat kadar dayanak sağlanmalı ve bu takviye asgarî 9 ila 12 ay ortasında sürdürülmelidir.
2. Kısa çalışma ödeneği koşulları esnetilmeli ve devam ettirilmelidir. Kısa çalışma ödeneğinden yararlanma müddeti pandemi müddeti de göz önüne alınarak en az yüzde 50 artırılmalı ve 6, 8, 10 aylık yararlanma mühletleri 9, 12 ve 15 aya çıkarılarak devam ettirilmelidir.
3. SGK prim ödemeleri, vergi borçları, elektrik, su, doğalgaz ödemeleri hemen faizsiz olarak pandemi bitene kadar ertelenmelidir.
4. Kira takviyesinin kapsamı genişletilmeli, kirası bahsedilen sonları aşan esnafımıza da dayanak olunmalı, dayanağın uygulandığı iş kolları çeşitlendirilmelidir. Mevcut kiranın yüzde 50’sini geçmemek üzere, büyükşehirlerde 2.500 Türk Lirası ve başka vilayetlerde ise 1.500 Türk Lirası kira takviyesi 9-12 ay boyunca sağlanmalıdır. Gerçek yolda vergilendirilen esnaflar da bu dayanaktan faydalanmalıdır.
5. Kira takviyesi kapsamında kira stopajı da bu müddet boyunca esnaftan alınmamalıdır.
6. Bankalardan kredi çeken vatandaşlarımızın kredi borçları ile öteki kamu borçları da faizsiz olarak en az 18 ay müddetle ertelenmelidir.
7. Çarkların yine dönmesi için işletmelere rehabilitasyon dayanakları, kredileri çok düşük faiz ve bir yılı geri ödemesiz olmak üzere en az 3 yıl vade ile verilmelidir.
8. Ciro dayanak kaidesi olan yüzde 50 ciro kaybı kuralı yüzde 25’e indirilmelidir ve ciro kaybının en az yüzde 20’si düzeyinde takviye sağlanmalıdır. Bu takviyeden düğün salonları, sinema işletmecileri, oyun salonları, hamamlar-kaplıcalar, AVM işletmeleri, cümbüş dalı vb. alanlarda faaliyet gösteren işletmelerimiz de faydalandırılmalıdır.
9. Fiyatsız müsaadeye çıkartılan vatandaşlarımızın sabit masraflarını karşılamaları, en azından askıda ekmek beklemeyecek derecede bir gelire sahip olmaları için yardımın taban fiyat kadar olması sağlanmalıdır. Bu dayanak tüm pandemi süreci boyunca yapılmalıdır.
10. Kısıtlamaların sürdüğü ve işyerlerinin yasaklarda hafifleme olmasına karşın tam faaliyete geçemediği bu süreçte, vergi ve prim yapılandırmaların bozulmaması için en az altı ay periyodik faizsiz erteleme gerekmektedir. Pandemi bitene kadar da faizsiz erteleme sürdürülmelidir.
11. Vatandaşımızın ve esnafımızın kaygıları dinlenmelidir. Ceza uygulamaları ile iktisadın düzeltilemeyeceği anlaşılmalıdır. Yükselen masraflar hasebiyle üretici-satıcı cezalandırılmamalıdır. Tam bilakis, üretici-satıcı, fiyatları düşürmelerine imkan sağlayacak dayanaklarla donatılmalıdır.
12. Valilik uyumunda kamu-özel kesim temsilcileri, belediyeler, oda, birlik ve meslek örgütleri bir ortaya getirilmeli, kriz masaları oluşturulmalı, acil hareket planları hazırlanmalı ve istişare ile hareket edilmelidir.”