Araştırmaya nazaran, besin fiyatlarında geçen yılın son aylarında başlayan artış trendi bu yıl mart ayında da sürdü. Martta bir evvelki aya nazaran yüzde 2,5 oranında artan besin fiyatlarında bu yılın birinci üç aylık periyodunda yüzde 9,2, son bir yılda ise yüzde 29,2 oranında artış yaşandı.
Birleşik Kamu-İş Konfederasyonun Ar-Ge ünitesi KAMUAR’ın, fiyatlarını Ankara’daki pazar ve marketlerden her ay nizamlı olarak derlediği ve halkın en fazla tükettiği 76 besin hususundan oluşan bir sepeti temel alarak yaptığı “halkın enflasyonu” araştırmasının Mart 2021 ayı sonuçları açıklandı.
Araştırmayla, gelirinin büyük kısmını besine ayırmak zorunda olan ve enflasyona karşı rastgele bir muhafazası bulunmayan, sabit gelirlilerin, ücretlilerin ve fakirlerin yaşadığı gerçek enflasyonun boyutunun ortaya konulması amaçlanıyor.
Aylık fiyat artışı
Gıda fiyatları bir evvelki aya nazaran bu yıl ocak ayında yüzde 3,6, şubatta da yüzde 2,8 oranında artmıştı. Martta yaşanan yüzde 2,5 oranındaki artışta, et-balık, yağ, zerzevat ve işlenmiş besin fiyatlarında yaşanan artışlar belirleyici oldu.
Martta, ekmek, un, bulgur fiyatlarında bir evvelki aya nazaran değişiklik yaşanmazken, et ve balık kümesi fiyatlarında yüzde 2,6, süt ve süt eserleri ile yumurta fiyatlarında yüzde 1,7 oranında artış kaydedildi.
Mart ayında, geçen yılın son aylarında da süratli bir artış yaşanan sıvı yağ fiyatlarında ise zeytin yağı fiyatlarına bağlı olarak yüzde 7,2 oranında bir yükseliş oldu.
Meyve fiyatlarının yüzde 0,2 oranında azaldığı mart ayında zerzevat fiyatlarında ise bir evvelki aya nazaran yüzde 6,4 oranında yükseliş gözlendi.
Bakliyat fiyatlarının yüzde 2,7 oranında azaldığı mart ayında, salça, zeytin, bal, çay, tuz ve gibisi besin unsurlarından oluşan öbür işlenmiş besin fiyatları yüzde 1,9 oranında arttı.
İlk üç aylık değişim
Gıda fiyatlarında ocak-mart devrin ise yüzde 9,2 oranında artış yaşandı. Birinci üç aylık periyotta ekmek, bulgur, un makarna fiyatlarında yüzde 5,5, et ve balık fiyatlarında yüzde 7,8, süt, süt eserleri ve yumurta fiyatlarında yüzde 18,1 oranında artış gözlenirken, 2020 yılının son aylarında süratle yükselen yağ fiyatlarında ise yüzde 4,8 oranında artış oldu. Yılın birinci çeyreğinde meyve fiyatlarında ortalama yüzde 4,4, zerzevat fiyatlarında yüzde 12,5 oranında artış, bakliyat fiyatlarında yüzde 3,1 oranında azalış yaşandı. Öbür işlenmiş besin fiyatlarında ise yüzde 6,5 oranında artış oldu.
Yıllık değişim
Gıda fiyatlarında yıllık olarak ise (Mart 2020’ye göre) yüzde 29,2 oranında artış kaydedildi.
Bu yıl martta geçen yılın mart ayına nazaran ekmek, un, bulgur, makarna fiyatlarında yüzde 25,7, et-balık fiyatlarında 12,4, süt ve süt eserleri ile yumurta fiyatlarında yüzde 39,1 oranında artış oldu. Bir yıl öncesine nazaran yağ fiyatları yüzde 40,8 oranında arttı. Meyve fiyatları yüzde 18,1 oranında, zerzevat fiyatları ise yüzde 55,1 oranında artış gösterdi. Bakliyat fiyatları son bir yılda yüzde 16,5 öbür besin fiyatları ise yüzde 13,9 oranında zamlandı.
Yıllık ortalama
Sepete dâhil edilen eserlerin son 12 aylık ortalama fiyatlarının bir evvelki 12 aylık devirdeki ortalama fiyatlarıyla karşılaştırılarak hesaplanan 12 aylık ortalamalara nazaran de besin fiyatlarında son yılda yüzde 29 oranında artış yaşandı.
Yıllık ortalamalara nazaran ekmek, un, bulgur, makarna fiyatları yüzde 14,1, et ve balık fiyatları yüzde 18,9, süt, süt eserleri ve yumurta fiyatları yüzde 24,7, yağ fiyatları yüzde 30,4, meyve fiyatları yüzde 49,1, zerzevat fiyatları yüzde 58,1, bakliyat fiyatları yüzde 24,7, öteki besin unsurlarının fiyatları da yüzde 11,3 oranında artış kaydetti.