Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi ve TÜBİTAK’ın, ‘Medikal Dedektör Köpeklerin SARS-CoV-2 Teşhisinde Kullanılmaları’ başlıklı araştırma projesi kapsamında, Covid-19 dedektör köpeği yetiştirildi. Proje, Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Nadir Yarsan ve Veteriner Tabip Köpek Eğitim Uzmanı Tarkan Özvardar’ın katıldığı programla basına tanıtıldı. Ankara Canine College Köpek Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezinde yapılan tanıtım toplantısında, içinde koronavirüs hastalarına ilişkin maskelerin bulunduğu tüpler, 9 kutudan birine yerleştirildi. Dedektör köpek, koronavirüslü maskenin bulunduğu kutuyu saniyeler içinde bularak teşhis etti.
“Yüzde 100’e yakın oranda teşhisi mümkün”
Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Seçkin Yarsan, koronavirüs teşhisinde Türkiye’de birinci kere dedektör köpeklerin kullanılacağını belirterek, “Ülkemizde birinci sefer Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesinin öncülüğünde gerçekleştirilen bir TÜBİTAK projesiyle 5 farklı kurumun takviyesiyle, multidisipliner çalışmayla bu faaliyet gerçekleştirildi. Yüzde 100’e yakın oranda Covid-19’un teşhisi mümkün oldu” dedi.
“Hiçbir teknolojik alet köpek burnunu yakalayamaz”
Metodolojiyi yaklaşık 1,5 ayda geliştirdiklerini ve 1,5 ay da köpeğin çalışmasının olduğunu söyleyen Köpek Eğitim Uzmanı Özvardar, “Bu köpek daha evvel dedektör köpek konusunda hiçbir çalışma yapmamış bir köpekti. Burada ispat etmek istediğimiz şey; hiçbir teknolojik alet köpek burnunu yakalayamaz. Biz ortalama yüzde 97’yi yakaladık. Çok değerli olan bir şey de bilimsel altyapılı bir çalışma olması. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi-TÜBİTAK iş birliği ile yaptık. Sıradan bir köpeğin bile bu tertibi kısa bir müddet içerisinde çok başarılı bir halde başarabildiğini göstermek için bilhassa bu tip bir çalışma yapmak istedim” diye konuştu.
“Kendi metodumuzu geliştirdik”
Test sürecinde çeşitli kombinasyonları denediklerini anlatan Özvardar, “Yurt dışı ile birinci başta korelasyonlu çalışmak istedik, metodolojik paylaşım istedik. Mutlaka bizimle paylaşmak istemediler. Bundan yola çıkarak biz kendi metodumuzu geliştirdik ki altında Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi’nin Fizyoloji, Viroloji, Biyokimya üzere çok kıymetli ana bilim kollarının paydaş olduğu bir tertip var. Çok önemli bir metot oluşturma formülü var ve yurt dışındaki örneklerinin metot oluşturması 6 ay sürdü. Biz 1,5 ay kadar kısa bir müddette hiçbir yerden dayanak almaksızın kısa bir müddette geliştirdik. Büsbütün inançlı bir çalışma yaptık. İleride saha çalışmalarında tertipte hiçbir tehlike, bulaş riskini oluşturmayacak halde bir kadro düşündüğümüz metotlar var” dedi.
Özvardar, “Özellikle hudut bölgeleri, askeriyenin ve polisin bünyesinde kullanılabilecek durumda ki emniyetin kendi bünyelerinde dedektör köpek üniteleri olduğu için metodoloji onlarla paylaşıldığı takdirde bu olgu çok daha diğer yerlere gidebilir” diye konuştu.