Haydarpaşa arkeolojik hafriyatı baş arkeoloğu Mehmet Ali Polat, yaptığı açıklamada, “Mimari olarak en eski yapımız, M.Ö. 4 ve 3’üncü yüzyıla ilişkin kareye yakın bir plan veren kesme taştan bir anıt yahut anıt mezar olabileceğini düşündüğümüz bir yapı kalıntısı” dedi. Hafriyat alanı havadan da görüntülendi.
Eskiden Körler Ülkesi olarak da anılan İstanbul Kadıköy’deki Haydarpaşa Garı hafriyatları, Khalkedon’un tarihine ışık tutmaya devam ediyor. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın ortak olarak yürüttüğü hafriyatlarda kısa müddet evvel Helenistik Periyoda ilişkin 4’üncü-3’üncü yüzyıllara tarihlenen bir yapı bulundu. Yapı, bugüne kadar hafriyatlarda bulunan en eski mimari eser. Arkeologların anıt ya da anıt mezar olduğunu düşündüğü yapıyla ilgili çalışmalar sürüyor.
35 bin kasa eser
Gar kazılarında bu güne kadar 35 binin üzerinde kasa eser çıkarıldı. Hafriyat alanından çıkarılan kalıntılar, tekrar tıpkı yerde kasalara konularak, paklık çalışmaları için sınıflandırılıyor. Ayrıyeten alandan çıkarılan büyük modüller, sütunlar burada fişlenerek envantere geçiriliyor.
“En eski mimari kalıntımız”
Haydarpaşa arkeolojik hafriyatı baş arkeoloğu Mehmet Ali Polat, çalışmalarla ilgili bilgi vererek, “Burası epey büyük bir alan, yaklaşık 350 bin metrekarelik bir hafriyat alanı. 65 bin metrekarelik alanında hafriyat çalışması gerçekleştirdik. Bugüne kadar en eski bulgularımız küçük buluntu olarak milattan evvel 5’inci-6’ıncı-7’inci yüzyıla küçük buluntuları, çanak çömlekler, sikkeler. Fakat mimari olarak en eski yapımız milattan evvel 4’üncü-3’üncü yüzyıla ilişkin kareye yakın bir plan veren kesme taştan bir anıt yahut anıt mezar olabileceğini düşündüğümüz bir yapı kalıntısı var. En eski mimari kalıntımız bu. Bunun dışında burada mimari bir yoğunluk var. Bunların çok büyük bir kısmı milattan sonra 4’üncü-3’üncü yüzyılda inşa edilmiş yapılar. Bu yapılara 5’inci-6’ıncı yüzyıllarda eklentiler yapılmış. Burada 4’üncü-5’inci yüzyıla ilişkin, bir kıyıda sonlanan bir ana cadde ve sağında, solunda yapı kümeleri var. Burası Khalkedon antik kentinin kuzeybatı limanı, antrepo olabilecek büyük bir depo yapısı, yolun öteki tarafında ise küçük bir yazlık saray olabilecek yapı topluluğu görüyoruz” dedi.
“Osmanlı devrinde hiçbir mimari ögeye rastlamıyoruz”
Polat, “Burada farklı boyutta ve nitelikte mimari yapılar kelam konusu.4’üncü yüzyıldan, 7’inci yüzyıla kadar ağır bir kullanım görmüş” diye konuşurken, “7’inci yüzyıldan, İmparator Herakleios vaktinden sonra burası artık çok ağır olarak kullanılmamış. Yani yapılar yıkılmış, birkaç yüzyıl burada pek iz göremiyoruz, daha sonra orta Bizans periyodunda tekrar burası yavaş yavaş aktif hale geliyor. Geç Bizans devrinde burada yalnızca küçük atölyelerin olduğunu biliyoruz çıkardığımız kalıntılardan. Osmanlı devrinde ise burada neredeyse hiçbir mimari öğeye rastlamıyoruz. Bunun nedeni ayrılık suyunu alüvyonları burayı kapatıyor ve Osmanlı devrinde artık çayırlık olarak kullanılıyor” dedi.
10 binin üzerinde sikke
Mehmet Ali Polat, hafriyatta 10 binin üzerinde sikke bulunduğunu belirterek, “Bunların büyük çoğunluğu okunuyor. En eskisi milattan evvel 5’inci yüzyıldan. Esasen Khalkedon’un birinci sikke basımı milattan evvel 5’inci yüzyıldır. Bu tarihten itibarenkesintisiz olarak milattan sonra 12’inci yüzyıla kadar her periyoda ilişkin sikke var” dedi.